Tribune 06/2012 :: Het kattenbak-akkoord

Economie op slot, kans in Brussel verspeeld

Het kattenbak-akkoord

Tekst: Rob Janssen illustratie: Marc Kolle

De SP herdoopte het Kunduz-akkoord in het kattenbak-akkoord, verwijzend naar de plek waar het pakket aan keiharde bezuinigingen na 12 september weleens terecht zou kunnen komen. Ook blijkt: over de Europese begrotingseis is wel degelijk te onderhandelen.

Werknemers. Daar heb je er in Nederland een heleboel van. Zij kunnen de borst natmaken. Het ontslagrecht wordt versoepeld en in de ontslagvergoeding wordt flink gesneden. Bent u leraar, politie-agent of andersoortig ambtenaar? Dan zit u de komende twee jaar op de nullijn, behalve als u in de zorg werkt. En gaat u met eigen auto of OV naar uw werk? Inleveren maar! En hopelijk blijft uw gezondheid op peil, want anders: betalen! Het eigen risico gaat omhoog naar 350 euro en u gaat in het ziekenhuis per ligdag een eigen bijdrage van 7 euro 50 betalen. Oh ja: hebt u toevallig een dak boven uw hoofd? Grote kans dat u weer in de prijzen valt: huurders met een jaarinkomen hoger dan 33.000 euro moeten 1 procent extra huurverhoging gaan betalen.

Ziedaar een kleine greep uit de bezuinigingsmaatregelen van het zogenaamde Lente-akkoord. Maar de meeste meters (4 miljard euro) wil de ‘Kunduz-coalitie’ maken door middel van de verhoging van de btw in het hoge tarief, van 19 naar 21 procent, die iedere Nederlander nog eens extra in de portemonnee zal voelen. Om nog maar te zwijgen over de gevolgen voor het midden- en kleinbedrijf, de motor van onze economie.

Dat alles moet dan gebeuren in een tijd waarin de Nederlandse economie blijft krimpen en het consumentenvertrouwen op een historisch dieptepunt staat. De maatregelen moeten de begroting op orde brengen en de economie versterken, zei Mark Rutte. Maar volgens Emile Roemer zal het resultaat het tegenovergestelde daarvan zijn. ‘Dit is geen manier om het vertrouwen te herstellen, maar de genadeklap voor een toch al broze economie’, aldus Roemer op de SP-site. ‘Dit soort beleid is de kortzichtigheid ten top. Juist in crisistijd moet je werknemers zekerheid bieden en de economie op gang houden. Door dit akkoord gaat Nederland massaal de hand op de knip houden, terwijl voor economische groei juist vertrouwen en investeringen nodig zijn. De Kunduz-coalitie denkt dat je vertrouwen herstelt door het land economisch op slot te zetten. Onzin, dit akkoord zal de economische crisis verdiepen. We hebben juist nu stimulering en verstandige besparingen nodig.’ Niet dat het allemaal alleen maar kommer en kwel is. Roemer is blij dat een aantal belangrijke maatregelen van het kabinet-Rutte worden teruggedraaid. Zo zijn de bezuinigingen op het speciaal onderwijs van de baan, wordt de gezinsbijstand geschrapt en komt er meer geld voor cultuur en natuur. Maar toch betitelt de SP-voorman het pakket als de genadeklap voor een toch al broze economie.

Na de aanvankelijke euforie over het akkoord (‘Wij hebben het land gered’), dragen de partijen van de Kunduz-coalitie inmiddels een stuk minder enthousiasme uit. Wie is er dan nog wel blij mee? Het antwoord kan alleen nog maar luiden: Brussel. ‘Dit pakket gaat niet over slim economisch beleid, maar vooral over het oppoetsen van ons imago in Brussel’, zegt Emile Roemer.

Maar hoe rampzalig is het eigenlijk als een land het imago in Brussel niét oppoetst? Met andere woorden: hoe hard is die Europese eis van maximaal 3 procent van het begrotingstekort eigenlijk? ‘Zo hard als je het politiek wil maken’, zegt SP-Europarlementariër Dennis de Jong nuchter. Hij wijst op de mogelijkheid dat de Europese Commissie in geval van ‘bijzondere omstandigheden’ het besluit kan nemen om af te wijken van genoemde begrotingsnorm. ‘Toegegeven, als land héb je iets te maken met Europa. Maar je kunt altijd onderhandelen met de Europese Commissie. Als jij als land zou zeggen: ik ga eerst eens met Brussel praten voordat ik overga tot allerlei bezuinigingen om maar aan de eis te voldoen, dan is dat – zeker op dit moment – echt niet kansloos. Als je zegt: ‘Ik kan garanderen dat ik op termijn mijn financiën op orde heb en dat doe ik door die 3 procent nu juist niét te halen’, dan schat ik in dat je in Brussel helemaal geen slecht verhaal hebt en er steun voor zou kunnen krijgen. Zeker nu het consumentenvertrouwen zo laag is, zeker nu in feite in heel Europa sprake is van een uitzonderlijke situatie. En vergis je niet: sinds kort heeft Frankrijk met François Hollande een nieuwe president. De macht van ‘Merkozy’ is gebroken en je merkt nu al dat de verhoudingen aan het verschuiven zijn. Men is steeds meer bereid om ook naar de reële economie te kijken en in te zien dat je je economie niet kapot moet bezuinigen. Ik wil maar zeggen: het is uiteindelijk allemaal politiek.’ Desondanks koos een Kamermeerderheid ervoor om de Brusselse technocratie voor Nederland in beton te gieten.

Eurocommissaris Rehn, van Monetaire Zaken, complimenteerde Nederland voor het in Brussel ingediende begrotingsakkoord. Dennis de Jong: ‘Dat moet je zo zien: Nederland stuurt iets naar Brussel, dat vervolgens daarover zegt: wow, goed zeg! Maar naar het feit dat dit akkoord gesloten is enkele maanden vóór landelijke verkiezingen is niet gekeken en dus ook niet naar de mogelijkheid dat de kaarten na 12 september heel anders kunnen liggen in Nederland. Waarom niet? Heel simpel: omdat Brussel dan zou moeten erkennen dat de eigen procedures onzinnig zijn.’

Fundamenteel andere keuzes in ‘Sociaal Alternatief’

Vlak na het vastlopen van het Catshuisberaad presenteerde de SP een ‘sociaal alternatief’. Daarin wil de partij op termijn toewerken naar begrotingsevenwicht, waarbij de keuze wordt gemaakt om niet in 2013, maar in 2015 op de door Brussel geëiste 3 procent uit te komen.

De SP wil de economie in 2013 eenmalig stimuleren met een pakket dat banen schept, de publieke sector versterkt en ons land concurrerender maakt. Zo wordt er geïnvesteerd in het onderwijs, worden er extra (buurt)verpleeghuizen gebouwd en kan ook de woningbouw een flinke steun in de rug verwachten. In 2013 begint de SP ook met het besparen op de overheidsuitgaven en vergroten van de overheidsinkomsten.

Per saldo verlaagt het pakket van de SP het begrotingstekort van 3,8 procent in 2013 tot 2,4 procent in 2015.

Het Sociaal Alternatief is te lezen en te downloaden op www.sp.nl

Lees online