Spanning 4/2017 • Klimaat en kapitaal
Socialisten hebben van nature oog voor de uitbuiting van arbeiders, maar ook de uitbuiting van klimaat verdient onze aandacht. In dit nummer van Spanning staat de gespannen verhouding tussen klimaat en kapitaal centraal.
Stop de CO2-vervuiling en de opwarming van de aarde • In het openingsartikel zet Bart Linssen uiteen hoe klimaatverandering precies wordt veroorzaakt, en wat de gevolgen ervan zijn. Met het Verdrag van Parijs wordt weliswaar een belangrijke stap gezet om CO2-vervuiling terug te dringen, maar zelfs als de twee graden temperatuurverhoging wordt gehaald, zijn de gevolgen voor het klimaat groot.
Kapitaal versus klimaat • Onder het kapitalisme is de uitbuiting van milieu vergelijkbaar met de uitbuiting van arbeid, zo betoogt Eduard van Scheltinga. Om dit stelsel te overkomen is agitatie tegen de invloed van kapitaal nodig.
'Shell weet van gevaren klimaatverandering, maar werkt klimaatbeleid tegen' • Jelmer Mommers deed voor De Correspondent ruim een jaar lang onderzoek naar Shell. Hij vertelt over de strategie van het bedrijf en over de denkwereld van werknemers.
'Klimaarbeleid zal rechtvaardig zijn, of zal niet zijn' • Donald Pols, directeur van Milieudefensie, spreekt met Spanning over het belang van een rechtvaardig klimaatbeleid. Uit onderzoek in opdracht van Milieudefensie blijkt dat de lusten en lasten van klimaatbeleid oneerlijk verdeeld zijn, ten nadele van mensen met lage inkomens.
Klimaatverandering versterkt ongelijkheid • Klimaatverandering en ongelijkheid versterken elkaar onderling, betoogt Remco Bouma. Klimaatverandering raakt de armen namelijk het hardst, terwijl de rijken zich ertegen kunnen beschermen. Omgekeerd kan beleid tegen klimaatverandering de ongelijkheid ook verminderen.
Klimaatstrijd vanaf de frontlinies • In zijn tweede bijdrage belicht Bouma een paar spraakmakende initiatieven van directe actie voor het klimaat, van Standing Rock tot Ende Gelände.
Energie-democratie in Londen • Kahra Wayland-Larty vertelt over de Switched On London campagne, waarbij Londenaren strijden voor goedkope, duurzame en democratische energie. Zij verbindt deze campagne met de strijd tegen de energiereuzen op andere plaatsen in de wereld.
Kunnen fossiele energiebedrijven van binnenuit veranderen? • Willen we de energiesector veranderen dan is volgens filosoof Johan Siebers een combinatie nodig van regelgeving door de overheid, prikkels en erkenning van menselijke motivaties.
Groen en sociaal moet altijd samengaan • Al sinds de oprichting in 1972 houdt de SP zich bezig met acties tegen grote vervuilende bedrijven en strijdt zij met werkers en omwonenden voor een schone leefomgeving. Tijmen Lucie sprak er over met SP-activisten Remi Poppe, Krista van Velzen en Fenna Feenstra.
'Nederland is een vervuilerspardijs' • Een groot deel van de milieubeweging denkt dat aanpassing van het consumentengedrag voldoende is om klimaatverandering tegen te gaan. Niets is minder waar, zo stelt Tweede Kamerlid Sandra Beckerman. Een groene revolutie kan alleen gerealiseerd worden als deze gepaard gaat met een sociale revolutie.
Fundamentele spanning tussen klimaat en kapitaal • Politicoloog Bram Büscher stelt tot slot dat als we echt iets aan klimaatverandering willen doen, dat we dan de bron van het probleem moeten aanpakken: de accumulatie van kapitaal.
