Tribune 05/2012 :: In september gaat het om het vertrouwen in de samenleving

‘In september gaat het om het vertrouwen in de samenleving’

Tekst: Rob Janssen

Foto: Arie Kievit / Hollandse Hoogte

Het lachen is Rutte en Verhagen wel vergaan; Verhagen maakte zelfs bekend niet meer beschikbaar te zijn voor de Tweede Kamer

De val van het kabinet-Rutte biedt een uitgelezen kans om vanaf september te gaan werken aan het herstel van vertrouwen onder de mensen, zegt Emile Roemer. Volgens hem schreeuwt Nederland om andere keuzes. De SP is klaar om die keuzes te maken.

En plotseling was voor iedereen de maat vol. Eerst in Limburg, waar het CDA op vrijdag 20 april de stekker uit de provinciale coalitie trok. Een dag later in Den Haag, waar Geert Wilders op zijn beurt het al zeven weken durende Catshuisberaad opblies. En de maandag daarop feitelijk in heel Nederland, toen premier Rutte zijn ontslag aanbood en nieuwe verkiezingen onvermijdelijk maakte.

‘Wilders stort land in crisis’, kopte De Telegraaf op de maandag na dat turbulente weekend. Maar Emile Roemer ziet dat anders: ‘Om te beginnen zijn Rutte, Verhagen en Wilders en hun partijen er samen niet uitgekomen, dus ik wijs geen hoofdschuldige aan. Maar nog veel belangrijker: we záten al in een crisis. Die is het gevolg van vijfentwintig jaar neoliberaal beleid.’ In het Kamerdebat met Mark Rutte op 24 april betoogde Roemer: ‘De afgelopen vijfentwintig jaar heeft de politiek financiële instellingen en grote bedrijven alle ruimte gelaten, publieke diensten volop uitverkocht en bezuinigd op de sociale zekerheid en de sociale samenhang. Vijfentwintig jaar lang heeft de politiek de verantwoordelijkheid voor de samenleving van zich afgeschoven. Dat heeft geleid tot crisis, tweedeling en wantrouwen.’

Volgens de SP-voorman staat Nederland nu ‘voor een kruispunt’. En iedereen weet: op een kruispunt kun je rechtsaf, rechtdoor of linksaf. ‘Dit kabinet heeft forse bezuinigingen doorgevoerd in de publieke sector en de sociale zekerheid. Vandaar dat ik opteerde voor snelle verkiezingen eind juni. Ik vond en vind namelijk dat we het ons niet kunnen permitteren om veel tijd te verliezen; het is de hoogste tijd voor andere keuzes en niet voor nog wat meer van hetzelfde door een demissionair kabinet.’ Zoals bekend koos een Kamermeerderheid echter voor september als verkiezingsmaand. Dat betekent volgens Roemer dat Nederland langer moet wachten op ‘een volwaardige regering die een sociale uitweg uit de crisis weet te vinden’. Een regering waarvan de SP deel uit moet gaan maken, vindt hij: ‘Wij zijn bereid om stevige maatregelen te nemen en onze verantwoordelijkheid te nemen om ons land uit de crisis te helpen. Maar niet door op dit kruispunt rechtdoor te gaan, want dat is een doodlopende weg gebleken.’

Verantwoordelijkheid nemen lijkt bij menig andere partij echter gelijk te staan aan keihard en vooral snel bezuinigen om als natie te kunnen voldoen aan het Europese stabiliteitspact: het begrotingstekort mag maximaal drie procent van het bruto binnenlands product bedragen. Maar het zijn de liberalen en christendemocraten zelf die dat maximum tot heilige norm hebben verklaard. Dat begon tien jaar geleden, toen minister van Financiën Gerrit Zalm (VVD) het destijds kwakkelende Duitsland de les meende te kunnen lezen. CDA-minister van Financiën Jan Kees de Jager liet zich recentelijker evenmin onbetuigd richting Griekenland. Anno 2012 is het ironisch genoeg Nederland zelf dat boven de grens van drie procent valt. Emile Roemer raakt niet in paniek van die Europese eis. ‘Om onder die drie procent te duiken is het jaar 2013 gewoon onhaalbaar en onverstandig. Dan zou je nu zó enorm in de economie moeten hakken dat koopkracht, werkgelegenheid en vertrouwen onder de mensen alleen maar nog verder wegzakken. Verantwoorder is het om ons op het jaar 2015 te richten en de komende twee jaar te gebruiken om de economie juist een impuls te geven en de werkgelegenheid die we hebben op peil te houden. Dat is goed, met name voor het midden- en kleinbedrijf als motor van de economie.’

Dat er pas in september verkiezingen zijn, betekent dat de SP ruim de tijd krijgt om campagne te voeren. Roemer: ‘Wij staan klaar om Nederland te laten zien dat de SP aan de beurt is om te gaan meeregeren. Om te laten zien dat wij de crisis anders willen oplossen dan alleen maar de bijl zetten in de toegankelijkheid van zorg, onderwijs, recht en sociale zekerheid van mensen. Dat wij ook een bijdrage willen vragen aan de multinationals en de hoge inkomens. En bovenal dat wij het vertrouwen in de publieke sector weer terug willen brengen, onder meer op het gebied van zorg, onderwijs en wonen. En het vertrouwen in de politiek als belangenbehartiger van gewone mensen. Kortom: de SP is er helemaal klaar voor en ik ben ervan overtuigd dat Nederland ook klaar is voor de SP. De laatste weken hebben zich heel veel nieuwe leden bij de partij aangemeld. Aan ons allen de taak om nog veel meer mensen ervan te overtuigen hoe noodzakelijk en urgent het is om deze kans samen te grijpen. Het is nodig. Juist nu.’