Tribune 9/2011 :: Miljoenennota 2012: ‘Rutte sloopt economie én samenleving’

Miljoenennota 2012: ‘Rutte sloopt economie én samenleving’

Het hoofdthema van de zo knullig uitgelekte Miljoenen-nota is duidelijk: bezuinigen in tijden van crisis. Maar de veroorzakers van die crisis houden vrij spel, terwijl zieken, gehandicapten, werknemers en huurders het gelag betalen. Voor sommigen heeft het kabinet echter toch nog een presentje…

tekst: Rob Janssen illustratie: Arend van Dam

Het is een tekenend voorbeeld. Het kabinet-Rutte gaat flink (extra) bezuinigingen op de huurtoeslag. Tegelijkertijd beschrijft de Miljoenennota hoe de hypotheekrenteaftrek steeds zwaarder op de overheidsfinanciën gaat drukken: dit jaar kost die 9,4 miljard, in 2014 zelfs twee miljard meer. Huurders moeten in het kader van bezuinigingen dus de portemonnee gaan trekken, villabezitters niet.

Nog zoiets: op het cultuurbudget wordt ook flink bezuinigd. De Miljoenennota introduceert met de zogenaamde Geefwet echter een nieuwtje: als particulieren of bedrijven een gift doen aan culturele instellingen, kunnen zij anderhalf maal dat bedrag aftrekken van de inkomstenbelasting of vennootsschapsbelasting. Cultuur te duur? Blijkbaar niet als je een berg geld hebt, want dan schept Rutte er nog wat bovenop.

Ondertussen wordt de kinderbijslag verlaagd, maar moet er wel fors meer gaan betaald gaan worden voor kinderopvang. De zorgpremie gaat omhoog en tegelijkertijd gaat de zorgtoeslag omlaag. Het basispakket wordt verder uitgekleed. Sommigen krijgen het daarbij dubbel of driedubbel voor de kiezen. Chronisch zieken en gehandicapten krijgen onder andere te maken met het vervallen van het Persoonsgebonden Budget (PGB), het schrappen van arbeidsplaatsen in de sociale werkvoorziening, bezuinigingen op het passend onderwijs, verlaging van de zorgtoeslag en verhoging van het eigen risico. En voor de doorsnee student die toch al te maken krijgt met bijvoorbeeld de korting op de studiefinanciering zal een verlaging van de huurtoeslag er nog eens extra inhakken.

Het medicijn is hetzelfde als de ziekte

Het kabinet gaat ook bezuinigen op ontwikkelingshulp, maar streeft wel naar ten minste 17 ‘economische missies naar buitenlandse markten die kansrijk zijn voor de Nederlandse economie’. Daarbij valt te denken aan bijvoorbeeld China, India, Turkije, Brazilië en Rusland.

Meer geld is er ook voor Europa: in 2013 geeft Nederland een miljard euro meer uit aan Europa dan nu.

De rode draad die door deze Miljoenennota loopt is niet alleen die van bezuinigingen. Want terwijl expliciet rekeningen voor de crisis worden uitgedeeld, worden tegelijkertijd douceurtjes en privileges verzonnen danwel in stand gehouden. Van de Geefwet, het fiscale voordeel voor filantropen, de 17 economische missies die uitgezet worden en de hypotheekrenteaftrek die onaangetast blijft kunnen minder draagkrachtigen immers nauwelijks profiteren. Daar komt bij dat de veroorzakers van de crisis – de financiële sector – de dans lijken te ontspringen; overbodig te melden dat over de profiteurs van diezelfde crisis, in wiens zakken de miljardenwinsten verdwenen, met geen woord wordt gerept.

Zo bezien lijkt het kabinet-Rutte geen enkele poging te doen om af te wijken van de weg die de afgelopen jaren juist zo desastreus is gebleken. Emile Roemer: ‘De politiek van Rutte is exact hetzelfde als de politiek die ons de crisis heeft gebracht. De hele Miljoenennota staat vol met begrippen als meer markt, minder regulering en meer Europa. Dit terwijl de crisis waar we nu in zitten, begonnen is op de financiële markten, een gevolg is van een gebrek aan regels op die markten en verergerd werd door de miljardensteun aan Griekenland. Rutte denkt dat meer van hetzelfde deze crisis op gaat lossen.’

Roemer vervolgt: ‘Voor het zoveelste jaar op rij krijgen die mensen de klappen die dat het minst kunnen verdragen. Dit kabinet gunt bankiers en speculanten de ‘easy way out’ en legt de rekening bij gehandicapten, zieken, studenten en werknemers. Het kabinet bezuinigt de economie kapot én sloopt de samenleving.’ De SP heeft een alternatieve begroing gemaakt, zie pagina 29 van deze Tribune.

Algemene beschouwingen: ‘Één voor allen’

De Miljoenennota wordt in de weken na Prinsjesdag in detail besproken in de Tweede Kamer. De dagen direct na Prinsjesdag is echter de grote lijn van het kabinetsbeleid onderwerp van het Kamerdebat; de Algemene Beschouwingen. Uit de bijdrage van Emile Roemer:

‘Ik vroeg de premier naar zijn opvatting over de samenleving. Zijn antwoord was tekenend. De premier had het over handel, over geld verdienen en over eigen verantwoordelijkheid. Maar als het gaat om de samenleving – het daadwerkelijk samen leven, werken en zorgen door mensen – dan heeft de premier daar toch een blinde vlek. Het kabinet gaat uit van eigen kracht, eigen verantwoordelijkheid en eigen kansen. Dat is prima, dat doe ik namelijk ook. Maar voorzitter, dan moet het kabinet wel zorgen dat iedereen die kansen ook kan grijpen. Het speciaal onderwijs en het persoonsgebonden budget zijn waardevolle maatregelen om mensen die niet dezelfde uitgangspositie hebben als u en ik, toch een eerlijke kans te geven. Maar die mogelijkheden om volop mee te draaien in de samenleving, breekt het kabinet beetje bij beetje af.

(...)

Steeds meer mensen geven te kennen dat zij niet willen leven in een land waarin iedereen enkel op zichzelf is aangewezen. Zij kiezen voor goede zorg voor iedereen, goede toegang tot het recht. Voor natuur en cultuur, voor toegankelijk onderwijs en voor goede salarissen voor werk naar vermogen. In zo’n land wil ik graag leven, voorzitter. Een land waarin we zeggen: één voor allen, en samen voor een beter Nederland.’

Op www.sp.nl zijn de volledige bijdragen van Emile Roemer aan de Algemene Beschouwingen terug te vinden.

Lees online