Tribune 9/2011 :: Eensgezind protest tegen kabinet: Boos en opgewekt

Eensgezind protest tegen kabinet

Boos en opgewekt

SP-Kamerleden Jasper van Dijk en Renske Leijten tonen zich opgewekt.

foto: David Rozing / HH

De dag vóór Prinsjesdag stond in Den Haag in het teken van protest. Mensen uit de zorg, chronisch zieken, gehandicapten, vakbondsleden, schoonmakers, mensen uit de kunstwereld; ze kwamen bijeen om hun strijdbaarheid te tonen. Het kabinet krijgt meer en meer te maken met verenigd verzet tegen de onmenselijke bezuinigingen.

tekst: Diederik Olders

Vanaf ’s morgens verzamelen allerlei organisaties zich, verspreid over Den Haag. Het comité ‘Walk of shame’ houdt een manifestatie op het plein bij de Tweede Kamer. De boodschap: de kabinetsbezuinigingen zijn mensonterend en schaamteloos.

SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut spreekt de mensen toe: ‘Wij willen geen verdeelde toekomst; wij willen een gedeelde toekomst.’ SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk neemt het woord over de bezuinigingen op cultuur: ‘Als je een kwart van het cultuurbudget wegbezuinigt, wordt cultuur vanzelf een elite-aangelegenheid. En als dit kabinet zo’n hekel heeft aan subsidies, moeten ze eerst eens kijken naar de grootste: de hypotheekrente-aftrek oftewel de villasubsidie.’

Peter Lambrechts spreekt namens de Belgische gehandicapten-vereniging ‘Onafhankelijk leven’ zijn solidariteit uit: ‘België steunt jullie; Europa steunt jullie. Wij willen geen leven van afhankelijkheid en liefdadigheid. Iedereen heeft recht op een onafhankelijk leven!’ Op het plein staan borden met prikkelende vragen als: ‘Wat is het rendement van een immigrant?’, ‘Wat hebben wij aan helpen?’ en ‘Wat is het nut van kunst?’ De gemeenschappelijke boodschap van deze vragen: ‘Een wereld waarin we alles zakelijk bekijken levert ons niets op.’ Elodie Hiryczuk deelt grote stickers met dezelfde boodschap uit en geeft uitleg: ‘Wij zijn van het Platform Beeldende Kunst, en we zijn hier om ons geluid te laten horen tegen de bezuinigingen op de kunst. Maar juist ook vandaag omdat we solidair zijn met de mensen in het onderwijs, en in de gehandicaptenzorg. Wij willen een beschaafde maatschappij. Daar hoort kunst bij en daar hoort goede zorg bij.’

Eén spandoek ziet het wel heel somber in en voorspelt oorlog. Nel Zandbergen en dochter Angela hopen dat ze ongelijk hebben met hun voorspelling: ‘Maar dit is wel wat er zou kunnen gebeuren nu er steeds meer tweedracht wordt gezaaid tussen arm en rijk. Terwijl nu juist de tijd zou moeten zijn van eerlijk delen. We moeten er voor elkaar zijn, daarom lopen wij mee met de Walk of shame.’ GroenLinks is ook vertegenwoordigd op het plein. Erik Slangen, actief GroenLinks-lid, deelt met zijn rugzak-koffieautomaat koffie uit: ‘Ik ben student sociaal-cultureel werk. De bezuinigingen komen aan bij de mensen waarmee ik na mijn studie te maken krijg. Op de opleiding hebben we het er ook veel over. Wat mij betreft – en nu spreek ik namens mezelf – is er zo snel mogelijk een ander kabinet; zo snel dat deze bezuinigingen niet door kunnen gaan. Het is een cliché, maar we moeten de koppen bij elkaar steken. Het is geweldig om te zien dat al deze mensen op het plein met hetzelfde doel bezig zijn.’ De Walk of shame vertrekt aan het begin van de middag naar het Malieveld, waar de manifestatie ‘Stop de stapeling’ al begonnen is.

‘Stop de stapeling’ is georganiseerd door de Chronisch zieken en Gehandicapten-raad, de vakbonden en kerkelijke organisaties. Zij verzetten zich tegen de stapeling van maatregelen, die bij de zwaksten terechtkomen. Chronisch zieken en gehandicapten krijgen onder andere te maken met het vervallen van het Persoonsgebonden Budget (PGB), het schrappen van arbeidsplaatsen in de sociale werkvoorziening, bezuinigingen op het passend onderwijs, verlaging van de zorgtoeslag en verhoging van het eigen risico. Angelique van Dam, directeur van de CG-raad: ‘Er zijn naar schatting 10.000 tot 15.000 mensen. Er zijn zelfs mensen in bedden hier naartoe gekomen; een teken dat de mensen het niet meer pikken.’ Het is volgens Van Dam meteen ook de laatste grote manifestatie die de CG-raad kan organiseren. Een week later hoort tweederde van de mensen van de CG-raad dat hun baan verdwijnt wegens bezuinigingen op patiëntenorganisaties. Van Dam: ‘Zelfs de stém van de mensen met beperkingen wordt wegbezuinigd.’

Een gezellige wanorde.

foto Anouk Pross

In een grote tent op het Malieveld is die stem nog wel goed te horen: mensen vertellen zelf wat de gevolgen van de bezuinigingen voor hun eigen leven zijn. Buiten de tent is het een gezellige, wanordelijke boel. Ballonnen, folders, buttons en petten in alle kleuren. Lambert Sleurink pakt alles aan wat hij tegenkomt. Tot nu toe verzameld: Zorg Geen Markt, Balans (een vereniging voor ouders van kinderen met ontwikkelingsstoornissen), en vakbonden CNV en Abvakabo FNV. Waarom? ‘Omdat ik het met al die mensen eens ben. Waarom moeten de zwaksten nu bezuinigen? Die moeten juist ontzien worden. We moeten er met zijn allen voor gaan staan. Niet in aparte groepjes. Gewoon zoals ik, in alle kleuren van de regenboog.’ Poëtisch is het spandoek van het Plein der beschaving uit Amsterdam. De tekst komt van de dichter Lucebert: ‘Alles van waarde is weerloos.’ Mark Opfer is schrijver en maakte het spandoek: ‘Eigenlijk wilden we erop zetten: “Een volk dat voor tirannen zwicht zal meer dan lijf en goed verliezen. Dan dooft het licht”, van Henk van Randwijk. Maar dat past niet zo goed op een spandoek. We gebruiken de regel van Lucebert om duidelijk te maken dat de dingen die níét voor zichzelf kunnen opkomen juist de waardevolle dingen zijn. Ik ben hier niet als vertegenwoordiger van iets; ik ben hier als mens. Het gaat erom dat we een maatschappij willen met een andere meetlat dan geld.’

Het Metropoolorkest speelt in de tent en buiten de tent schijnt de zon. De sfeer is geweldig, misschien ook wel omdat zo veel organisaties, politieke partijen (GroenLinks, PvdA en SP) en mensen zich solidair tonen met de mensen bij wie de rekening van de crisis niet thuishoort. SP-Tweede Kamerlid Henk van Gerven: ‘Het valt me op dat hier veel gehandicapten zijn die alle reden hebben om heel boos te zijn. Dat zijn ze ook, maar tegelijk zijn ze heel opgewekt. Er hangt een strijdbare, positieve sfeer.’ Sander Postma werkt in de sociale werkplaats Paswerk bij Hoofddorp. Ook hij heeft er zin in: ‘Zoveel verschillende mensen bij elkaar: beter kan niet! We moeten Rutte wegsturen. Nu word ik weggestuurd, naar een gewoon bedrijf. Waar dan? Ik ben 42, misschien ben ik nog in te zetten als kantoorsmurf, maar als er gereorganiseerd wordt ben ik er weer als eerste uit.’ Over de vraag waar dan wel op bezuinigd moet worden, twijfelt Postma lang: ‘Ik wil niet zeggen: bezuinig dan maar op dit of op dat. Ik weet er te weinig van. Dan krijg je al snel dat je hetzelfde doet als Rutte: bezuinigen zonder dat je de gevolgen snapt. Nee, we moeten juist één stem hebben, met hart voor de zaak. Er moet snel een grote demonstratie komen, misschien een landelijke staking. Wat het ook is: ik doe mee!’

Het is een terugkerend thema: één stem, samen sterk. Veel mensen beginnen erover en de SP heeft dat gevoel vormgegeven. Letterlijk, met de actie ‘1 voor allen’. Een grote rode 1 is het logo; doel is om mensen bij elkaar te brengen. De SP treedt als afzender naar de achtergrond, omdat het belangrijker is dat de mensen zich verenigen dan dat de SP er beter van wordt. Op de manifestatie in Den Haag wordt een grote rode 1 rondgedragen. PvdA-leider Job Cohen is ook aanwezig. Hij beaamt de noodzaak van samenwerken: ‘Ik ben blij dat deze manifestatie georganiseerd wordt, zodat mensen zien wat de plannen van het kabinet aanricht in de samenleving. Dit is een begin van samenwerking, zeker. We moeten waar mogelijk ook als politieke partijen samen optrekken. Al blijven er natuurlijk verschillen…’ Cohen glimlacht veelbetekenend; diezelfde dag is er veel gedoe over de deal die de PvdA met Rutte sloot over de pensioenplannen.

SP-leider Emile Roemer wil het nu niet over de verschillen hebben, maar over de gezamenlijke strijd: ‘Het is geweldig om al deze mensen tezamen op deze demonstratie te zien. Het is hoog tijd dat we de protesten bundelen, en een vuist maken tegen dit kabinet. Verschillen zijn er zat tussen partijen, organisaties, zelfs vakbonden. Daar moeten we ons niet op blindstaren. Ik spreek juist ook mensen die hier uit solidariteit zijn. Niet voor zichzelf, maar omdat ze boos zijn om wat er met gehandicapten en chronisch zieken gebeurt. Boos over de afbraak van de sociale werkplaatsen. Boos over de uitverkoop van de beschaving. Hier zie je mensen die die boosheid omzetten in iets positiefs: solidariteit.’ Een paar dagen later, tijdens de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer, sluit Roemer zijn betoog af met de inspirerende woorden van de overleden schrijver Karel Glastra van Loon, die veel SP’ers heel goed kennen:

Blijf niet mokkend aan de kant staan

Stel een daad en toon je moed

Laat je woede hand in hand gaan

Met het goede dat je doet

www.sp.nl/1voorallen

Raymond Troch met zijn hond Laddy.

foto Diederik Olders

Lekke band

Raymond Troch is één van de actievoerders en huisfotograaf van ‘Terug naar de Bossen’, de actiegroep die opvallende acties combineert met goede argumenten en een vrolijke, maar keiharde toon. Tijdens de manifestatie blijkt de band van zijn rolstoel lek te zijn. Symbolisch? ‘Zo kun je het zien. Mensen met een beperking worden door het kabinet onevenredig zwaar getroffen. Het voeren van eigen regie over je leven en het deelnemen aan de maatschappij wordt ons onmogelijk gemaakt’, aldus Troch. De lekke band kan nog tijdens de demonstratie gemaakt worden, voor de zorg voor mensen met beperkingen heeft Troch minder hoop: ‘Daarom lopen wij in een begrafenisstoet met een skelet op een rolstoel; de zorg is ten dode opgeschreven.’ Met het argument dat het PersoonsGebonden Budget wordt misbruikt, maakt Troch korte metten: ‘Er worden nog veel meer overtredingen gemaakt met auto’s. Gaat het kabinet die dan ook maar afschaffen? Wist je trouwens dat zeven kilometer snelweg net zo veel kost als het niet doorvoeren van de PGB-bezuinigingen?’

Lees online