Tribune 8/2011 :: Twintig jaar geëist tegen asbest-baronnen

Twintig jaar geëist tegen asbest-baronnen

Franse actievoerders tonen solidariteit tijdens het Eternit-proces in Turijn.

In het Italiaanse proces tegen Etex, de Italiaanse divisie van asbestmultinational Eternit, is twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen de eigenaren van het concern. Volgens de officier van justitie waren zij op de hoogte van de gevaren van asbest, maar vertikten ze het om veiligheidsmaatregelen te treffen voor de werknemers.

tekst: Rob Janssen foto: Roberto Caccuri / Hollandse Hoogte

‘Dit is een heel belangrijk moment in onze strijd voor asbestslachtoffers en hun nabestaanden. Het is voor het eerst dat topmensen van het Eternit-concern ter verantwoording worden geroepen in een strafzaak.’ Dat zegt Bob Ruers, advocaat van het Comité Asbestslachtoffers. Volgens Ruers, tevens SP-senator, genoten asbestproducenten tot nu toe ‘totale straffeloosheid als het op welzijn van de arbeiders aankomt’ (zie Tribune mei 2011). Met de eis tegen de Eternit-eigenaren zou daar nu wel eens een einde aan kunnen komen.

Officier van justitie Guarniello hield begin juli tijdens de vijftigste zitting van het proces de Zwitserse miljardair Stephan Schmidheiny en de Belgische baron Jean-Louis Cartier de Marchienne verantwoordelijk voor de dood van meer dan tweeduizend mensen in Italië. Daarbij gaat het om voormalige werknemers en om inwoners van steden waar Eternit Italië fabrieken had. Ook worden genoemde heren beschuldigd van het opzettelijk veroorzaken van een ecologische ramp.

Ruers trad tijdens het proces op als adviseur van Sergio Bonetto, de advocaat van de Italiaanse slachtoffers. Bovendien werd het boek ‘Het Asbestdrama’, dat Ruers samen met het Wetenschappelijk Bureau van de SP schreef, veelvuldig geraadpleegd in Turijn.

‘In Nederland nu de verjaringstermijn opheffen’

Maar is het niet vreemd dat een dergelijke doorbraak in Nederland vooralsnog uitblijft? Immers: voor asbestslachtoffers in ons land is schadevergoeding het maximaal haalbare. Ruers: ‘In Italië geldt een ander rechtsstelsel. Als het om asbestzaken gaat, kennen wij in Nederland een verjaringstermijn. In Italië heb je die niet. Een zaak als deze wordt daar niet als een civiele zaak gezien, maar als een strafzaak. In de SP zijn wij momenteel aan het bekijken hoe we die verjaringstermijn in Nederland van tafel kunnen krijgen. Met terugwerkende kracht welteverstaan. Want het is zo onrechtvaardig als wat: in Nederland verjaart een asbestzaak na dertig jaar, terwijl een asbestziekte zich niet zelden pas na dertig jaar openbaart. Dus op het moment dat je ziek wordt, is het meestal al verjaard.’ Opmerkelijk: in een civiele rechtszaak legde het gerechtshof in Arnhem onlangs die verjaring naast zich neer (zie kader).

Wereldwijd sterven jaarlijks zo’n honderdduizend mensen aan asbestziekten. Tegen die achtergrond kunnen de ontwikkelingen in Italië volgens Ruers een ‘zeer belangrijk precedent’ gaan vormen: ‘Als de Eternitbazen veroordeeld worden, betekent dat natuurlijk erkenning voor de duizenden slachtoffers in Italië. Maar het zal ook een signaal zijn voor ondernemers dat het afgelopen is met de houding van: nu de winst en na ons de zondvloed.’

De uitspraak wordt dit najaar verwacht.

Hof: ‘Eternit had moeten waarschuwen’

Op 9 augustus bepaalde het gerechtshof in Arnhem dat Eternit in het Overijsselse Goor alsnog schadevergoeding moet betalen aan de nabestaanden van Riekie Klein Teeselink, die in 2004 stierf aan asbestkanker. Veel mensen uit de omgeving van Goor plaveiden vanaf 1967 hun erven en paden met asbestpuin dat ze destijds gratis konden afhalen bij Eternit. Het gerechtshof oordeelt nu dat het bedrijf had moeten waarschuwen voor de gevaren van het asbestpuin en vernietigde daarmee een eerdere uitspraak uit 2008. Bob Ruers reageert verheugd: ‘Het hof heeft de verjaringstermijn opzij gezet, omdat Eternit de mensen niet gewaarschuwd heeft nadat het die asbest had uitgedeeld. Dat betekent dat veel slachtoffers nu alsnog de mogelijkheid hebben om de asbestproducent aansprakelijk te stellen.’

Lees online