Tribune 11/2011 :: in gesprek over de rechtse eurocrisis

Tour d’Europe

In gesprek over de rechtse eurocrisis

Iedere dag is de eurocrisis in het nieuws, maar hoe is die eigenlijk ontstaan? En waarom worden door die crisis mensen in Nederland gedwongen langer te werken voor minder pensioen? Waarom zijn arme Grieken voor medische hulp aangewezen op Artsen zonder Grenzen? Allemaal vragen die je aan SP-politici kunt stellen tijdens de Tour d’Europe.

tekst: Jola van Dijk foto: Mariëlle Huisman

Het Feuniksgebouw in Wijk bij Duurstede is vrijdagavond 18 november omhuld met dikke mist. Hoe symbolisch. Binnen wordt aandachtig geluisterd naar Tweede Kamerlid Sadet Karabulut en Europarlementariër Dennis de Jong, die op uitnodiging van de plaatselijke SP-afdeling vertellen over de eurocrisis. De Jong doet het ontstaan van de huidige problemen in klare taal uit de doeken en al snel barst de discussie los. ‘De crisis kwam van rechts, van de speculanten en bankiers die eerst in Amerika en daarna ook in Europa hun gang konden gaan vanwege het neoliberale beleid. Hetzelfde neoliberale beleid zorgt er nu voor dat de economie achteruit dendert, omdat de rechtse regeringen in Europa ons door bezuinigingen mee blijven sleuren in een crisis die ze zelf veroorzaakt hebben. Ze leggen de rekening telkens neer bij de mensen die het al moeilijk hebben’, vertelt De Jong. Zo wordt de Griekse overheid gedwongen om massaal cao’s te ontbinden en staatseigendommen te verkopen. ‘Terwijl iedereen weet dat je geen goede prijs kunt krijgen als je met je rug tegen de muur staat. De haven van Athene is al deels in Chinese handen. En er wordt zo fors bezuinigd dat arme Grieken afhankelijk zijn van Artsen zonder Grenzen omdat ze niet meer bij openbare ziekenhuizen terecht kunnen.’

Aangezien het versoepelen van de regels voor de banken aan de basis ligt van de crisis, is de SP met een antispeculatieplan gekomen om de financiële markten weer aan banden te leggen. Verder moeten er geen leningen meer aan Griekenland worden verstrekt. De Jong: ‘Het is een bodemloze put en je helpt uiteindelijk alleen de banken en niet de Grieken zelf. De Grieken maken alleen nog kans er weer bovenop te komen als 50 tot 70 procent van de staatsschuld wordt kwijtgescholden. Hoe langer we wachten, hoe moeilijker het wordt, want de Griekse schuld is het laatste jaar alweer met 100 miljard euro toegenomen. De euro kraakt dan ook in zijn voegen en er moet dringend een plan B gemaakt worden voor het geval landen als Griekenland alsnog besluiten uit de euro te gaan. De SP roept dit al anderhalf jaar, maar het werd altijd als onverantwoord weggezet door liberale politici. Nu wordt ook door minister De Jager toegegeven dat het uiteenvallen van de eurozone een van de scenario’s is waarop hij zich voorbereidt, hoe onwenselijk het in zijn ogen ook is.’ De Jong: ‘Alle politici wisten van tevoren dat de economieën van de eurolanden zo verschillend waren dat er een moment zou komen dat de economie Europees bepaald zou moeten gaan worden om de euro overeind te houden. Jan Marijnissen waarschuwde daar eind jaren negentig al voor. De komende tijd zal duidelijk worden waar Europa uiteindelijk voor kiest. Als gekozen wordt voor een federalistisch Europa, dan is daar in ieder geval nu geen draagvlak voor onder de bevolking. Wat de SP betreft mag dat dan ook nooit gebeuren zonder dat hierover een referendum gehouden wordt en iedereen zich erover heeft kunnen uitspreken.’ Hoe erg zou het eigenlijk zijn als de gemeenschappelijke munt in elkaar zou storten? ‘Het zal ons zeker geld gaan kosten, maar de gemeenschappelijke markt is voor bedrijven veel belangrijker dan de gemeenschappelijke munt.’

Ondanks alle onzekerheid over de toekomst gaat de almaar verdergaande invloed van Europa op ons dagelijks leven door. Uit een uitgelekt stuk van de Europese Commissie waar de SP-eurofractie de hand op heeft weten te leggen, blijkt het nu duidelijk: Brussel heeft het gemunt op ons beste pensioenstelsel ter wereld. Karabulut: ‘Er komen voorstellen aan om het vervroegd uittreden bij wet te verbieden, cao’s ter discussie te stellen en de pensioenleeftijd Europees te regelen.’ De Jong: ‘In plaats van ons goede pensioenstelsel af te breken, kunnen we met ons allen ook iets moois van de crisis maken. Maar dan moeten we dat wel afdwingen, kracht opbouwen en druk uitoefenen.’ Gewone mensen gaan in heel Europa – en daarbuiten – de straat op omdat ze steeds weer opgezadeld worden met een rekening waar zij niet voor verantwoordelijk zijn’, vult Karabulut aan. ‘In Nederland zijn dat nu de stakers in het openbaar vervoer, de schoonmakers, de thuiszorgmedewerkers en de occupiers. Laten we hen steunen.’

Nieuwsgierig geworden naar oorzaken en oplossingen van de Eurocrisis? Ga naar www.sp.nl/columns/673/europa_in_15_ minuten.html en check www.sp.nl/nieuws/agenda voor een overzicht van de Tour d’Europe.

Niet van private schuld publieke schuld maken

De crisis in de eurozone lijkt alle kanten op te schieten. Het is gemakkelijk de draad kwijt te raken. Hoe zat het nou ook alweer met Griekenland, waar de europroblemen het eerst boven kwamen drijven? Welke keuzes maakt Brussel en welke de SP?

Oplossing Brussel

Een steeds groter noodfonds, een economische regering die zeggenschap heeft over uitgaven, pensioenen en lonen; extreme bezuinigingen afdwingen in Griekenland.

Oplossing van de SP

De schulden van Griekenland grotendeels kwijtschelden; banken die omvallen nationaliseren; géén supermachtige economische regering in Brussel.