Tribune 7/2010 :: Bezuiniging eigen bijdrage van de baan

Actueel

Klink-klaar: bezuiniging eigen bijdrage van de baan

Tekst: Jola van Dijk en Rob Janssen

Foto: Bas Stoffelsen

Supersnelle actie tegen snel verzonnen zorgbezuinigingen: samen met patiënten- en zorgorganisaties boekte de SP belangrijk succes.

Het was ook wel een beetje te gek. Terwijl zorgminister Klink op 21 juni ‘live’ vanuit Johannesburg zich met Jack van Gelder in tv-programma Studio Sportzomer druk zat te maken over het lot van voetbalminnende meiden in oranje jurkjes, kwam in Nederland een bezuinigingspakket van 1,4 miljard euro op de zorg op tafel te liggen. Vanuit het niets eigenlijk. Voorgesteld door nota bene een demissionair kabinet. Tijd voor de Kamer om zich voor te bereiden en te beslissen: een week...

Samengevat kwamen Klinks voorstellen op het volgende neer: voor logopedie, ergotherapie en dieetadvisering is een eigen bijdrage van 10 euro per behandeling voorzien. Voor fysio-therapie niet langer negen, maar twaalf behandelingen voor eigen rekening. En voor psychologische zorg in de tweede lijn zou straks 80 tot 175 euro moeten worden bijbetaald. Tenslotte zou de tandzorg van 18- tot 22-jarigen uit het pakket verdwijnen. Loophulpmiddelen voor ouderen? Uit het pakket! Allemaal schijnbaar achteloos vanuit Zuid-Afrika op de Nederlandse borden gedropt. Het was dat SP-Kamerlid Renske Leijten de bezuinigingsvoorstellen überhaupt geagendeerd had, anders waren ze door de Kamer wellicht spreekwoordelijk ‘ter kennisgeving aangenomen’. Leijten eiste een spoeddebat, maar kreeg daarvoor opvallend genoeg alleen steun van GroenLinks. Misschien wilden andere partijen de stoelendans rondom de kabinetsformatie vooral niet verstoren met zo’n spoeddebat. In plaats daarvan zouden Klinks gewraakte voorstellen tijdens een zogenaamd Algemeen Overleg op 29 juni behandeld worden, maar pas enkele dagen daarvoor werd dat bekend. Haast was dus geboden, temeer daar de Kamer op 1 juli met reces zou gaan. Bovendien: 1 juli was ook de uiterste datum waarop zorgverzekeraars uitsluitsel moesten hebben over de invulling van de nieuwe polissen.

Ondertussen was de woede over Klinks voorstellen onder meer onder logopedisten, ergotherapeuten en diëtisten tot het kookpunt gestegen. Een mail-offensief van hun kant richting de Tweede Kamer had al laten blijken dat de voorgestelde bezuinigingen bij hun in het verkeerde keelgat was geschoten. Toen duidelijk werd dat het uur U op dinsdag 29 juni zou zijn, handelden ook zij razendsnel. Met in allerijl gefabriceerde T-shirts en protestborden togen ze, soms samen met patiënten, massaal naar het Haagse Plein waar de SP op die dinsdag met evenveel spoed een manifestatie had georganiseerd.

“U vult gaatjes in de begroting met gaatjes in het gebit”

Op genoemde dinsdag staan niet minder dan 500 demonstranten op het Plein. Al snel blijkt hoe verstrekkend de bezuinigingen in de praktijk kunnen zijn. Zo vragen de logopedisten zich hardop af, of bijstandsmoeders straks in de supermarkt moeten kiezen tussen eten of spraakles voor hun kind. En: “Moeten afasie- en Parkinsonpatienten die weer willen leren praten straks iedere week 10 euro huishoudgeld meenemen? Die mensen kunnen zich niet eens hierover beklagen, want ze hebben deze hulp nodig om hun stem terug te krijgen!”

De diëtisten benadrukken dat één op de vier thuiszorgcliënten ondervoed is, waardoor ernstiger ziektes zich eerder openbaren. Met als gevolg juist 1,7 miljard euro méér zorgkosten; meer nog dan wat Klink nu wil besparen. Een veelzeggende vraag ook van de Federatie Opvang: “Moet je een verslaafde of een mishandelde vrouw die na jaren eindelijk de stap gezet heeft om hulp te vragen, wegsturen als die geen 170 euro eigen bijdrage bij zich heeft?”

Leuzen, gescandeerd of opgeschreven op protestborden, vullen het Plein. Zoals: ‘Gaat de voedingsindustrie overgewicht bestrijden?’, ‘Ziekteverzuim kost meer’ of ‘Klink-klare onzin’. Sommige actievoerders schuiven ‘de rollator van de toekomst’ voor zich uit: een winkelwagentje.

Renske Leijten is blij met de strijdbaarheid van de actievoerders: “Deze demonstratie en deze opkomst tonen de kracht van de mensen in de zorg. Ze laten zien dat wij onze beschaving nog niet verloren hebben. Hoogste tijd om deze minister zometeen in het debat eens goed de oren te wassen.”

Dat debat zou uiteindelijk vier uur duren. Vier uur waarin Leijten de minister de oren wast. “We lezen bijna dagelijks over wantoestanden, verspilling en verschraling in de zorg. De minister lost deze problemen niet op, maar schuift de rekening door naar de patiënten. Mensen die om financiële redenen afzien van zorg zijn geen besparing voor de staatskas; verergerende kwalen en ziekten komen onherroepelijk terug op de begroting. Niet alleen bij de zorg, maar ook bij politie en justitie.” Leijten over het schrappen van de rollator: “Beschouwt de minister die soms als luxe waarop je jezelf trakteert?” En over de tandzorg: “U vult gaatjes in de begroting met gaatjes in het gebit.”

Uiteindelijk stemt een meerderheid van de Kamer tegen het voorstel de eigen bijdrage te heffen voor geestelijke gezondheidszorg, logopedie, ergotherapie en dieetadvisering. SP-Kamerlid Renske Leijten is blij met het resultaat: “Het blijkt dat actievoeren helpt. Iedereen snapt dat Klink met deze bezuinigingen de rekening bij de verkeerde mensen legt. Hij moet niet met de kaasschaaf op zoek naar bezuinigingen gaan, maar de bureaucratie en de topsalarissen aanpakken. Nog niet alles is binnen: Ik sta in de startblokken om in het najaar ook nog de pil en rollator in het basispakket te houden.”

Lees online