Tribune 10/2009 :: Sociale verworvenheid wordt bij grofvuil gezet

Actueel

65 blijft 65

‘Sociale verworvenheid wordt bij grofvuil gezet’

De regering ziet het verhogen van de AOW-leeftijd naar 67 als een voorbeeld van ‘daadkracht’. Maar steeds meer mensen in het land vinden het een heilloos plan. De PvdA-achterban begint te morren, de PVV is tegen en de vakbonden en de SP voeren de druk verder op. Er zijn zat andere bezuinigingen mogelijk.

Tekst: Rob Janssen Foto: Bas Stoffelsen

Hoongelach en boegeroep kregen de landelijke PvdA-coryfeeën Sharon Dijksma, Diederik Samsom en Lilianne Ploumen over zich heen in het Limburgse Geleen. Ze waren daar op 20 oktober om de AOW-plannen van het kabinet aan de achterban uit te leggen. Maar dat lukte niet echt. In plaats daarvan ontmoette het drietal verontwaardiging en woede. Vooral bij de aanwezige werknemers van autofabriek NedCar konden ze die avond weinig goed doen. “Veel mensen bij NedCar hebben PvdA gestemd. Die mensen hebben nu spijt. Aan de lopende band zeggen de mensen: ze laten ons verrekken”, aldus OR-voorzitter Jean Wouters in De Telegraaf.

De scepsis bij de sociaal-democraten bestaat niet alleen in Limburg. Op de dag dat de ministerraad het AOW-besluit bekendmaakte, uitten al drie regionale PvdA-kopstukken hun ongenoegen over de verhoging naar 67 jaar. De PvdA in

Terneuzen wist het twee weken daarvoor al: de Provinciale Zeeuwse Courant meldde op al 1 oktober dat bestuur en fractie tegen waren.

Maar wat behelst het AOW-plan van het kabinet nu eigenlijk? Om kort te gaan: de AOW-leeftijd gaat gewoon naar 67 jaar, als het aan de regering ligt. Wel is er een element van ‘keuzevrijheid’ ingebouwd om op je 65e te stoppen met werken. Maar dan gaat de uitkering tot wel acht procent omlaag. Straf dus. Verder moeten werknemers met een zwaar beroep na dertig jaar lichter werk krijgen van hun werkgever. Wil of kan de werkgever dat niet, dan moet die geld in een fonds storten om de verlaagde uitkering van de werknemer aan te vullen. Wil of kan de werknemer het niet, dan volgt straf: doorwerken tot je 67e of een lagere uitkering.

Hoeveel keuzevrijheid heb je op de pijnbank?

Wie dit even tot zich door laat dringen, begrijpt al snel dat zulke plannen zowel diffuus als onuitvoerbaar zijn. Want wie gaat bepalen wat precies een zwaar beroep is? En wat voor vervangend ‘lichter’ werk zou de baas van een gemiddeld transportbedrijf de moegewerkte chauffeurs bijvoorbeeld kunnen aanbieden? Waarom zouden werkgevers nog oudere werknemers in dienst nemen (of houden) als ze die lichter werk moeten gaan bieden of een boete moeten betalen? Niet zo vreemd dat er gemor klinkt vanuit het MKB en VNO/NCW en dat zelfs VVD-leider Rutte het kabinetsplan betiteld heeft als ‘een monsterlijk compromis’. Bovendien: nu kun je ook al stoppen voor je 65e, namelijk door middel van zelf gespaard geld bij de pensioenfondsen. Maar daar wil de regering nu een einde aan maken: om je pensioen op peil te houden moet je door tot je 65e. De ‘keuzevrijheid’ die de regering biedt, lijkt op die van de stakker die op de pijnbank ligt: óf hij houdt vol en wordt langzaam uit elkaar getrokken, óf hij capituleert en belandt op de brandstapel. Voor straf.

“Dit is een gedrocht, een misbaksel, waar de Nederlandse samenleving nog tientallen jaren ellende van zal hebben”, stelde FNV-voorzitter Agnes Jongerius. Veelal samen met de vakbond voerden lokale SP-afdelingen en Kamerleden de laatse weken talloze acties door het hele land. Binnen een week zijn in het kader van de campagne ‘65 blijft 65’ al ruim 100.000 handtekeningen opgehaald. Het liedje ‘65 jaar (Trillend op mijn benen)’ werd in een week tijd al 160.000 keer bekeken. En de steun groeit. Onderzoek van NOVA wees vorige maand uit dat tweederde van de mensen wil dat de AOW-leeftijd 65 blijft. Kortom: de redenering dat de leeftijdsverhouding nou eenmaal nodig is om de gevolgen van de crisis het hoofd te bieden en om ‘alles betaalbaar te houden’ wil er steeds minder in bij de mensen.

Logisch, het bedrag van vier miljard dat het kabinet met de AOW-maatregel wil besparen valt immers in het niet bij de 16 miljard die multinationals jaarlijks te weinig aan belasting betalen, zoals de Universiteit Utrecht onlangs berekende. Ook de wetenschap dat de zwaar omstreden JSF-straaljager Nederland zo’n zes miljard gaat kosten, doet twijfels rijzen over de noodzaak van de AOW-bezuiniging. En wat te denken van de hypotheekrente-aftrek, die in de huidige vorm neerkomt op het subsidiëren van villa’s van meer dan een miljoen euro? Ook daar zou een eerlijker regeling weer handenvol geld opleveren. Mogelijkheden voor bezuinigingen zat.

Op de dag dat de regering van CDA, PvdA en ChristenUnie haar AOW-plan bekendmaakte, bracht Agnes Kant een eerbetoon aan Willem Drees bij zijn monument op het Haagse Buitenhof. “De AOW is een sociale verworvenheid. Drees voerde hem in, opdat oud en arm nooit meer in één zin genoemd zouden hoeven worden. Wij accepteren niet dat deze erfenis van Drees bij het oud vuil wordt gezet.”

Voor het laatste nieuws, achtergronden, opinies en nog veel meer: www.65blijft65.nl