Verhoog wettelijk minimumloon met 10 procent

‘Een kwart van de restaurants zal verdwijnen’, beweerde restauranteigenaar Tom Douglas in reactie op het plan om de minimumlonen in Seattle te verhogen. Hij was niet de enige, want velen voorspelden economische rampspoed. Bedrijven zouden sluiten, banen zouden verdwijnen. Op 1 april 2015 werd het minimumloon in Seattle toch verhoogd van 9,32 naar 11 dollar per uur. Maar de economische apocalyps kwam niet. Integendeel.

Een half jaar later noemt Douglas zichzelf naïef. Na de loonsverhoging gebeurde namelijk precies het tegenovergestelde van wat hij had beweerd. Er kwamen restaurants bij. Seattle staat bovenaan de lijst van Amerikaanse staten waarin het aantal banen is toegenomen. In heel Amerika strijden werknemers en vakbonden onder de leus Fight for 15 voor een hoger minimumloon. In Seattle zal het minimumloon de komende jaren verder worden verhoogd, tot 18 dollar per uur. Ter vergelijking: in Nederland is het minimumloon 9,51 dollar per uur (namelijk 8,96 euro). Tijd om ook hier voor een verhoging van het minimumloon en de daaraan gekoppelde sociale uitkeringen, zoals AOW, te strijden. 

Arbeid versus kapitaal

Kapitaal wint het steeds meer van arbeid. Al 35 jaar daalt het deel van de opbrengst dat gaat naar werknemers (arbeid) en stijgt het deel dat gaat naar winst (kapitaal). De arbeidsinkomensquote, het deel voor de werknemers, is nu 73,5 procent. In 1982 was dat nog 87 procent. Sinds 1980 zijn de cao-lonen, gecorrigeerd voor inflatie, niet meer gestegen. Het besteedbaar inkomen van de 10 procent minstverdienende huishoudens in Nederland is 30 procent lager dan in 1977. De kosten voor wonen, zorg, onderwijs en boodschappen stijgen, terwijl de lonen en uitkeringen gelijk blijven of dalen. De armoede neemt toe en er ontstaat zelfs een klasse van werkende armen. 

Waarom loonsverhoging een goed idee is

Het is tijd dat de politiek besluit het minimumloon en de uitkeringen met 10 procent te verhogen. Honderdduizenden mensen gaan er daarmee op vooruit. Dit besluit zou direct moeten worden gevolgd door een loongolf: een hoger loon voor werknemers die meer dan het minimumloon verdienen. Dit hogere inkomen zorgt dat (meer) mensen economisch zelfstandig kunnen zijn en geeft mensen zekerheid en minder stress. 

Hoewel VNO-NCW stelt dat ‘iedereen weet dat hogere lonen leiden tot werkloosheid en minder werkgelegenheid’, wordt deze stelling niet gestaafd met wetenschappelijk bewijs. Zeshonderd economen, onder wie 7 Nobelprijswinnaars, toonden in 2015 zelfs aan dat er door verhoging van het minimumloon geen banen verloren gaan, maar juist bij komen. Uit een studie door de wetenschappers Sonn en Lathrop waarin de effecten van het verhogen van het minimumloon in de VS sinds 1938 worden geanalyseerd, blijkt eveneens dat de werkgelegenheid toeneemt. Vakbondshistoricus Sjaak van der Velden komt tot dezelfde conclusie in zijn recente onderzoek voor De Burcht, het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging, over loonstrijd en loonontwikkeling in Nederland. Ruim driekwart van de tussen 1970 en 2015 gecreëerde werkgelegenheid is niet te danken aan loonmatiging, zoals vaak wordt beweerd, maar aan andere factoren. 

Het verhogen van de lonen en sociale uitkeringen is niet alleen goed voor de mensen die deze ontvangen, maar ook voor bedrijven – vooral lokale ondernemingen – en voor de economie als geheel. Dat komt omdat mensen meer gaan besteden. Het extra loon wordt immers uitgegeven aan bijvoorbeeld dagelijkse boodschappen, maar ook aan restaurants, de kapper, sport of theater.