Tribune 2/2011 :: Afghanistan: Nieuwe missie brengt geen vrede, maar verlengt oorlog

Afghanistan

‘Nieuwe missie brengt geen vrede, maar verlengt oorlog’

Tekst: Rob Janssen Foto: Bas Stoffelsen

27 januari viel het besluit om naar Kunduz te gaan. Op het Plein voor de Tweede Kamer hadden SP’ers een boodschap voor GroenLinks in hun eigen kleuren.

Nederland stuurt opnieuw een missie naar Afghanistan. De belofte dat het ditmaal zou gaan om een civiele missie om politiemensen op te leiden, trok de aanvankelijke critici van GroenLinks, ChristenUnie en D66 over de streep en dus was de Kamermeerderheid ineens een feit. Volgens de SP is er echter weinig civiels aan de nieuwe missie.

Eerst wat cijfers. Van de 545 in te zetten personen in Kunduz, Afghanistan, zijn er slechts 45 niet-militair. Het civiele karakter van de missie bedraagt dus welgeteld acht procent. Daarnaast gaan er vier F16-gevechtsvliegtuigen met 120 man personeel naar het gebied. Politie-trainingsmissie?

Voor Harry van Bommel is het duidelijk: van een missie om politiemensen op te leiden kan nauwelijks sprake zijn. Het opbouwen van een veiligheidsapparaat in een land in opbouw na een conflict kán helemaal niet aan de orde zijn, aldus het SP-Tweede Kamerlid: ‘Integendeel, de oorlog is volop gaande en deze operatie ondersteunt een van de partijen in die oorlog.’ Van Bommel redeneert vervolgens: ‘Met deze missie versterk je dus de verkeerde krachten. Je ondersteunt de veelal corrupte politie-commandanten in Afghanistan. Bovendien: er worden nu ook al agenten ingezet bij militaire acties.’ Alleen al vorig jaar kwamen er 1261 Afghaanse politieagenten om het leven. ‘En die zijn niet gedood door zakkenrollers en inbrekers. Ze zijn gesneuveld bij gevechten met de rebellen’, zei kolonel Bashery, woordvoerder van het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken, eind januari nog (ANP).

‪Toch verzekerde het kabinet dat de missie louter civiel zou worden en dat de door Nederlanders opgeleide agenten niet door het Afghaanse leger bij militaire acties zouden worden ingezet. Zo werd alsnog de steun aan de missie binnengehaald van GroenLinks, ChristenUnie en D66. ‘Naïef’, vindt Harry van Bommel dat: ‘Het gaat om garanties die nooit waargemaakt kunnen worden. Ik bedoel: hoe kan Nederland nou controleren of de politie straks geen gezamenlijke acties met het leger onderneemt? Als gevolg van het tekort aan militairen gebeurt dat namelijk nu al. Bovendien is het helemaal niet in het belang van de Afghaanse regering om daar op te letten. En dan moet je daarover afspraken maken met een corrupte president Karzai of een nog twijfelachtigere commandant aldaar? Kom op, zeg.’

‘Strijd tegen Taliban niet met militaire middelen te winnen’

Volgens Van Bommel is het failliet van het in Afghanistan toegepaste ‘3D-concept’ (Development, Diplomacy, Defence oftewel ontwikkeling, diplomatie, defensie) onderhand wel aangetoond. ‘De militaire strategie werkt niet. Als woordvoerder Buitenlandse Zaken bezocht ik een paar jaar geleden al Afghanistan en Pakistan en ik stelde daar de vraag of de strijd tegen de Taliban met militaire middelen gewonnen kon worden. Niet één militair, politicus of ontwikkelingswerker zei toen dat dat mogelijk was. Daarom bepleit ik een ‘2D-strategie’, waarin je je toelegt op ontwikkeling en diplomatie. Daarbij komt het aan op de ontwikkeling van onder meer onderwijs, gezondsheidszorg en goed bestuur. Organisaties die op dat terrein al jaren goed bezig zijn in Afghanistan moeten meer steun krijgen. Op het gebied van diplomatie is het zaak dat álle partijen onder leiding van de VN met elkaar gaan onderhandelen, dus ook de Taliban. Natuurlijk niet omdat wij vinden dat de fundamentalisten en de krijgsheren zo goed bezig zijn, integendeel, maar puur vanwege het feit dat je alleen vrede kunt sluiten met álle partijen. Nu wordt alleen met president Karzai gesproken. Zo kom je er natuurlijk nooit uit.’

‘De vraag die aan de orde is, is niet die van moraliteit’, stelde Emile Roemer tijdens het Kamerdebat op 27 januari. ‘Het is de vraag van effectiviteit. Zij die de vraag van effectiviteit niet stellen, en zich alleen beroepen op hun morele motieven, kunnen aan het eind van de rit weleens ontdekken dat zij immoreel hebben gehandeld. Met deze missie gaan wij in Afghanistan geen vrede brengen, maar gaan wij de oorlog verlengen.’

Uiteindelijk stemden alleen PvdA, PVV, SP, Partij voor de Dieren én Ineke van Gent (als enige in de fractie van GroenLinks) tegen de nieuwe missie.

Lees online