publicatie

Spanning december 2011 :: Alles draait om Energie

Spanning, december 2011

Inleiding

Alles draait om Energie

Sinds Einstein weten we dat energie aan de basis ligt van alle dingen. Zonder energie zijn er geen grondstoffen, is er geen arbeid en zijn er geen eindproducten. Energie is de kern van alles in de wereld om ons heen. Voor de productie van elk goed dat in de winkel ligt, is energie nodig.

Vrijwel alle door mensen gebruikte energie is op een of andere manier afkomstig van de zon. Zonlicht is door een proces van fotosynthese omgezet in suikers waardoor planten kunnen groeien. Die planten zijn dood gegaan en tijdens het vergaan zijn hun fossielen veranderd in veen, bruinkool, steenkool, aardolie en gas. Twee eeuwen na het begin van de Industriële Revolutie dringt het besef door dat de verbranding van die oude plantenresten mogelijk gevolgen heeft voor de atmosfeer en het klimaat. Ook raken de voorraden van deze ‘fossiele brandstoffen’ een keer op; wat in miljoenen jaren is gevormd jagen we er in een hoog tempo doorheen. Of dat punt nu nabij is of nog enkele honderden jaren duurt, is niet van belang; de voorraad is eindig. We moeten dus op zoek naar alternatieven voor fossiele brandstoffen om de toekomstige generaties van energie te voorzien; energie die ze nodig zullen hebben om te leven.

Paulus Jansen, woordvoerder energie en klimaat voor de SP in de Tweede Kamer legt in deze Spanning uit welke argumenten socialisten volgens hem moeten aandragen voor hun bijdrage aan het energie- en klimaatdebat.

De Kyoto-doelstelling om de CO2 uitstoot terug te dringen is voor veel deelnemers aan het debat heilig. Donald Pols van het Wereld Natuur Fonds (WNF) stelt vast dat het enthousiasme van mensen over die doelstelling afneemt als de discussie buiten de meerderheid van de bevolking omgaat. Evert Wesker, onderzoeker bij Shell, laat een aantal alternatieven voor fossiele brandstoffen de revue passeren. Zijn hoofdconclusie is dat de politiek keuzes moet maken; de technieken zijn bekend maar hebben alle hun voor- en nadelen.

De politiek heeft de afgelopen jaren op het gebied van energie wel degelijk keuzes gemaakt, zoals bij de verkoop van energiebedrijven aan private ondernemingen. Tiny Kox, voorzitter van de SP-fractie in de Eerste Kamer laat in zijn bijdrage zien dat door deze keuze de samenleving haar greep op de energievoorziening is kwijt geraakt en de consument er niets mee is opgeschoten. De progressieve denktank DSE publiceerde onlangs zijn Plan voor een Duurzame en Solidaire Economie in Nederland, Bernard Gerards schreef er een recensie over.

Omdat energie van levensbelang is voor alle samenlevingen en de bronnen niet onuitputtelijk zijn speelt de jacht naar bronnen en vindplaatsen een grote rol in de verhouding tussen staten. De verwevenheid tussen staten en de grote multinationale ondernemingen zoals Shell kunnen die landen op de rand van oorlog drijven. Karel Koster betoogt dat de keuze voor fossiele brandstoffen de wereld kwetsbaar maakt voor oorlogen.

De onafhankelijke socialistische denker Vangelis Chorafas die we in Spanning van september j.l. interviewden, becommentarieert in een artikel de laatste ontwikkelingen in Griekenland en de eurozone. Het Rijke Rooie Leven laat deze keer zien dat er ook in de wereld van de heavy metal bands bestaan die maatschappelijk geëngageerde teksten schrijven.