Tribune 3/2011 :: Cherif Osman strijdt voor Egyptische democratie

Cherif Osman strijdt voor Egyptische democratie

‘We zullen het samen moeten doen’

Tekst en foto's: Diederik Olders

Cherif Osman (31) is lid van de ‘6 aprilbeweging’, die een cruciale rol speelde in de Egyptische volksopstand, en sinds kort SP-lid. De strijd voor democratie is met het vertrek van president Mubarak nog niet gestreden.

Wat is de 6-aprilbeweging?

In 2008 staakten arbeiders in de textielindustrie, op 6 april. Mubarak is aan zijn enorme vermogen gekomen door privatiseringen. Zijn vrienden mochten bedrijven voor een prikkie kopen. De opbrengst van de machines en de grond leverde veel winst op, daarna werden de fabrieken gesloten. Met als resultaten dat tienduizenden arbeiders hun werk zagen verdwijnen. Toen zij daarom wilden staken, durfde niemand de organisator te zijn. Een aantal politiek actieve mensen heeft de staking toen via het sociale netwerk facebook georganiseerd, anoniem. De staking was geen succes, maar er is toen wel een netwerk ontstaan van veranderingsgezinde Egyptenaren. Ik kwam met hen in contact toen ik op bezoek was in Egypte – ik woon nu 15 jaar in Nederland. Ze demonstreerden tegen de bezetting in Gaza en ik heb me toen aangesloten.’

Maar toen de volksopstand begon, zat je in Nederland.

‘De opstand in Tunesië inspireerde ons om mensen op te roepen ook de straat op te gaan. Ik was er helaas niet bij, maar ik kon vanuit Nederland wel wat doen. Mubarak wist veel mensen te ontmoedigen door te wijzen op de steun die hij uit het Westen kreeg. Door te laten zien dat mensen hier solidair zijn met de volksopstand daar, valt dat argument weg. Beelden van onze demonstraties in Amsterdam en Rotterdam op Al Jazeera hebben veel betekend voor de demonstranten in Caïro. Ik heb ook de media opgezocht om de angst voor islamisering van de revolutie te bestrijden.’

Hoe gaat het nu verder?

‘Het opbouwen van democratie begint nu pas. Ik overleg nu met de ambassadeur (zie kader) over de mogelijkheid om Egyptenaren die niet in Egypte wonen ook te laten stemmen. Mubarak heeft dat ooit onmogelijk gemaakt, omdat het grootste deel van die 7 miljoen mensen hoogopgeleid is, en relatief vaak kritisch op Mubarak. Ze verkopen ook hun stem niet, zoals de mensen die erg arm zijn wel deden bij verkiezingen.’

Is het niet lastig dat de maatschappij na zoveel jaren dictatuur door en door corrupt is?

‘Ja, mensen zijn gewend aan corruptie. Een kioskhouder vindt het heel gewoon dat hij politiemensen gratis sigaretten moet geven. Ik vind dat daarom jonge mensen een belangrijke rol moeten spelen; corruptie is voor hen nog geen gewoonte. Er gaan ook stemmen op om alle ondernemers te berechten, en Mubaraks partijleden. Ik zeg: in Egypte hadden velen geen keuze dan om mee te werken. En we zullen het toch samen moeten doen.’

Moet het Westen zich actief bemoeien met de Egyptische democratie?

‘In tegenstelling tot de ambassadeur denk ik dat er positief wordt gekeken naar het Westen, alleen niet naar de Verenigde Staten en Engeland. Partijen zijn in Egypte op dit moment papieren tijgers. Ze kunnen heel wat leren van bijvoorbeeld de SP over politiek organiseren. De 6-aprilbeweging wil aan de zijlijn kritisch toezicht houden: we worden geen politieke partij. Het Egyptische volk zal haar gewonnen vrijheid alleen omzetten in echte democratie als ze nu actief betrokken blijven. En daar kunnen wij een rol in spelen. Oh, en mag ik lezers oproepen naar Egypte op vakantie te gaan? Ik wil geen reclame maken, maar met toerisme steun je wel de revolutie.’

Osman en de Egyptische ambassadeur Mahmoud Samy poseren in de werkkamer van de ambassadeur. Tussen hen in hangt een lijst met een kaartje; dit is de plaats waar tot voor kort het portret van staatshoofd Mubarak hing – zoals gebruikelijk in ambassades. De ambassadeur zit in een moeilijke positie, hij is immers benoemd onder Mubarak. Daarover zegt hij: ‘Je moet wel bedenken dat onze ambassades relatief niet-politiek zijn. Lidmaatschap van een politieke partij was bijvoorbeeld niet toegestaan – dus ook niet van Mubaraks partij.’ Samy kijkt liever vooruit: ‘Ik vertegenwoordig boven alles Egypte, niet een machthebber. Wat nu nodig is, is dat de Egyptische economie gesteund wordt. De democratisering komt niet verder als de economie tot stilstand komt. Het opheffen van het negatief reisadvies zou een goed begin zijn: toerisme is belangrijk voor Egypte.’ Over westerse hulp bij het opbouwen van de democratie is hij minder enthousiast: ‘Er is wantrouwen tegenover het Westen; te veel bemoeienis zal eerder een anti-westerse houding bevorderen. Vertrouw de Egyptenaren; hun revolutie heeft laten zien dat ze dat vertrouwen waard zijn.’

Lees online