Had dit voorkomen kunnen worden?
Onze buren zijn getroffen. Onze vrienden zijn geraakt. Belgen, Nederlanders en anderen zijn in rouw. Om de vele doden en ernstig gewonden. En wij rouwen met hen mee. Mensen zijn vol onbegrip – en vol angst. Veel mensen vragen zich af: zijn we nog wel veilig?
Het is goed dat maatregelen genomen worden om de veiligheid te vergroten. Extra grenscontroles waar het nodig is. Meer inzet van politie, veiligheidsdiensten en marechaussee. En de samenwerking tussen diensten moet verbeteren.
Want hoe kan het dat de Belgische crimineel El Bakraoui - die is veroordeeld voor het schieten met een Kalasjnikov op de politie - bij de Syrische grens wordt opgepakt, dat hij door Turkije naar Amsterdam wordt gevlogen en dat nergens een alarmbel is afgegaan? Hoe kan het dat er weer aanslagen gepleegd worden door mensen die al in beeld zijn bij de veiligheidsdiensten?
En hoe ongemakkelijk het ook klinkt, een deel van de aanslagplegers is geboren en opgegroeid in Europa, in de Brusselse en Parijse wijken. Wijken die al langer bekend staan om radicaliserende jongeren. Parallelle samenlevingen waar wijkagenten en overheidsinstanties mensen uit het oog verliezen. Waar onder de radar jongeren stap voor stap kunnen radicaliseren tot terrorist.
Tot voor kort konden we zeggen dat in Nederland het beter geregeld is. Maar ook hier luidt de politie de noodklok. Wijkagenten zijn de ogen en oren in de wijk, maar door bezuinigingen en extra taken komen ze aan dit belangrijke werk niet meer toe. Daarom moeten we nu in de wijkagent, in de jeugdzorg en in buurtwerk investeren.
Tegelijk moeten we radicalisering voorkomen door de voedingsbodem voor jihadisme weg te nemen. Door hen te beschermen en te steunen die hun religie gekaapt zien worden en zich hiertegen verzetten, omwille van hun individueel recht om te geloven. Door de sociale controle in buurten en de integratie te verbeteren. Door gemengde buurten, waarin we niet apart, maar samen leven. Door laagdrempelige inburgering, goed taalonderwijs, banen en stages. En door discriminatie en achterstelling tegen te gaan.
De dreiging van een aanslag kun je nooit helemaal wegnemen. Maar we kunnen wel méér doen. Onze rechtstaat en democratie verdedigen tegen hen die onze vrijheid bedreigen. Met preventie én een harde aanpak. Maar laten we wel oppassen dat we niet stapje voor stapje onze eigen vrijheid preventief afschaffen.
Emile Roemer
