Libië: Niet langer toekijken

Gisteren heeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties ingestemd met maatregelen om de burgers van Libië te beschermen. Daar ben ik heel blij mee. We kunnen als wereld niet toekijken hoe Khadaffi nietsontziend zijn eigen volk de dood in jaagt. Dat moet gevolgen hebben. Eerst moeten we alles op alles zetten om een staakt het vuren af te dwingen. Lukt dat niet, dan is militair ingrijpen niet uit te sluiten.

Voor de SP is het heel belangrijk dat dit besluit door de VN is genomen. Van alle overlegorganen die er in de wereld zijn, heeft de VN het meeste recht van spreken als het gaat om oorlog en vrede. De wereld heeft nu eenmaal geen soort Tweede Kamer waarin we gezamenlijk besluiten kunnen nemen. Als de VN ingrijpen in een land al niet steunt, zoals bij de oorlog in Irak, dan heeft een oorlog geen legitimiteit en groeit de tweespalt. Dat is gelukkig niet gebeurd, landen hebben de weg naar de VN weer gevonden. Ook het feit dat Arabische landen de resolutie steunen is belangrijk. Het betekent dat acties tegen Libië meer zijn dan arrogante Westerse inmenging.

Een uitspraak van de VN is nog maar het begin van een heel proces. Hoe nu verder? Je kunt kolonel Khadaffi wel een vliegverbod opleggen, maar wat dan? Mijn hoop is dat Khadaffi eieren voor zijn geld kiest en de wapens neerlegt. We hebben dan een wapenstilstand en kunnen dan via de diplomatieke weg zoeken naar een oplossing. Slachtoffers onder burgers en militairen worden dan voorkomen.

Helaas moeten we ook rekening houden met een minder vreedzaam verloop. Als Khadaffi doorgaat met het geweld tegen zijn bevolking is diplomatie niet langer genoeg om een vliegverbod af te dwingen. Dan komt de vraag aan de orde hoe we een vliegverbod en de bescherming van burgers afdwingen. Militair geweld is dan niet uit te sluiten. Zover zijn we echter nog niet. Voor de SP staat voorop dat militair ingrijpen effectief en proportioneel moet zijn.

Het middel mag in geen geval erger zijn dan de kwaal. Politieke en militaire steun aan deze acties kunnen pas gegeven worden nadat we precies weten welke actie op handen is. Als we iets geleerd hebben van voorgaande conflicten, is het dat een oorlog beginnen iets heel anders is dan een oorlog winnen.

Deze column als eerste ontvangen? Geef je op voor de nieuwsbrief van Emile Roemer