Tribune 6/2010 :: Draaimolen Uruzgan

Actueel

PvdA ‘eigenlijk toch maar wel’ voor nieuwe missie Uruzgan

Draaimolen Uruzgan

Doordat de PvdA voet bij stuk hield struikelde het kabinet Balkenende IV erover, maar tot ieders verbazing zei PvdA-voorman Job Cohen onlangs ineens weer ‘ja’ tegen een door honderden militairen begeleide politiemissie naar Afghanistan. Volgens Harry van Bommel gaat het gewoon om een nieuwe militaire missie. Die een ruime meerderheid van de kiezers niet wil.

Tekst Rob Janssen Illustratie Len Munnik

‘Voortschrijdend inzicht’, zo noemde minister Verhagen (CDA) van Buitenlandse Zaken enigszins ironisch de nieuwe stellingname van PvdA-lijsttrekker Job Cohen over een nieuwe missie in Afghanistan. SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel gebruikt andere woorden: ‘Bizar en beschamend.’ Van Bommel wijst erop dat de PvdA dit voorjaar uit het kabinet stapte vanwege de eis dat ‘de laatste soldaat dit jaar nog uit Uruzgan zou terugkeren’. De val van de regering leidde tot de vervroegde verkiezingen op 9 juni. ‘Aanvankelijk leek de PvdA resoluut. Een week voor Cohens opmerkelijke draai stemde de PvdA-Kamerfractie nog tegen een voorstel om politieagenten en militairen naar Afghanistan te sturen. Amper een week later draaide Cohen dat besluit van zijn fractie alweer de nek om.’

Overigens: genoemd Kamervoorstel was opvallend genoeg afkomstig van D66 en GroenLinks. Van Bommel: ‘Recent onderzoek heeft uitgewezen dat 66 procent van de huidige D66-kiezers voor terugkeer van alle Nederlandse militairen uit Uruzgan is; bij GroenLinks is dat 79 procent (zie ook p.18-19 –red.). Van de PvdA-achterban wil zelfs 83 procent geen missie-verlenging. Met deze verbrede steun lijkt een nieuwe missie in Afghanistan echter toch weer dichterbij te komen.’ En dat is volgens de SP’er zeer ongewenst. ‘Om te beginnen is een politiemissie met militaire steun gewoon een militaire missie. De Nederlandse militairen die ter bescherming worden meegestuurd opereren op basis van hoofdstuk 7 van het VN-Handvest dat het gebruik van geweld toestaat. De betreffende VN-resoluties staan alle noodzakelijke maatregelen toe voor het creëren van een veilige omgeving, ook offensieve acties. Eerder zagen we een opbouwmissie al veranderen in een gewone vechtmissie. We moeten ons niet een tweede keer laten misleiden.’ Bovendien wordt volgens Harry van Bommel met een nieuwe missie steun gegeven aan ‘een door en door corrupt bewind. President Karzai is via openlijke fraude bij de laatste verkiezingen aan de macht gebleven en met de steun van krijgsheren met bloed aan hun handen heeft hij zijn machtsbasis verbreed. De buitenlandse troepenmacht heeft dat verergerd door krijgsheren fors te betalen in ruil voor veiligheid. Onze aanwezigheid is onderdeel van het probleem geworden. Kortom: het geweld neemt toe en de steun van de bevolking neemt af.’

‘De verkiezingen krijgen een extra dimensie’

Voor Van Bommel vertonen de sociaal-democraten al jarenlang gelijkenissen met een draaitol als het om Afghanistan gaat. ‘Vergeet niet dat de PvdA al eerder draaide op de Nederlandse deelname aan de hopeloze oorlog in Afghanistan. Door die draai zaten we er twee jaar langer dan eerst afgesproken. Over een onderzoek naar de oorlog in Irak draaide de PvdA ook al voortdurend rond. Eén ding is zeker: als het over oorlog gaat, weet niemand wat je aan de PvdA hebt.’

Met dat laatste bedoelt Van Bommel niet alleen de kiezers en politici, maar ook de militairen. ‘Kijk, dienst nemen bij de krijgsmacht betekent sinds enkele jaren vrijwel zeker uitgezonden worden naar Afghanistan. Door de eerdere, duidelijke stellingname van de PvdA zou er een einde komen aan de missie. Als die partij daar nu weer op terugkomt en zegt: ‘Ja goed, we zeiden dat toen wel maar we willen het eigenlijk toch weer anders’, dan ontstaat er toch weer onzekerheid onder de militairen én bij het thuisfront. Dat kun je niet maken; zo ga je niet met werknemers om. Iets anders is de vraag wat de rest van de wereld wel niet van ons moet denken. Dit gedoe maakt Nederland tot een wispelturige bondgenoot. Zo wordt het signaal afgegeven dat afspraken met ons land niet zwaar wegen, zelfs niet voor onze politieke leiders.’

Blijft de vraag waaróm de PvdA opnieuw zo aan het draaien is geslagen over Afghanistan. Harry van Bommel heeft geen idee. ‘Ook ik kan het allemaal niet plaatsen. Het enige wat ik me zou kunnen voorstellen is dat de PvdA hiermee probeert om vlak voor de verkiezingen toch nog wat stemmen van haar concurrenten CDA en VVD af te snoepen. Hoe dan ook, voor ons is het gedrag van de PvdA een politieke teleurstelling. Wij waren juist blij met de realiteitszin omtrent Afghanistan die de PvdA eerder dit jaar aan de dag legde.’

Wel krijgen de Kamerverkiezingen een extra dimensie, zo stelt Van Bommel. ‘De verkiezingen op 9 juni worden nu nog belangrijker. Ze gingen er al om hoe we sociaal uit de enorme economische crisis komen, maar nu ook om hoe we dit jaar uit de hopeloze oorlog in Afghanistan komen. De meeste Nederlanders willen dat; de politiek doet echter maar wat. Dat moet maar eens afgelopen zijn.’

Lees online