Gouden tijden voor de wapenindustrie
Sinds de Russische invasie van Oekraïne is de vraag naar wapens enorm toegenomen. Wereldwijd worden defensiebudgetten verhoogd. Ook in Nederland wordt de portemonnee getrokken. Rutte IV gaat de komende jaren structureel vijf miljard extra uitgeven aan de krijgsmacht, de grootste investering sinds het einde van de Koude Oorlog. Een groot deel van het geld zal geïnvesteerd worden in nieuwe wapens. Vooral Amerikaanse, want de Verenigde Staten zijn verreweg de grootste wapenexporteur ter wereld. De vijf grootste wapenbedrijven zijn allemaal Amerikaans.
De oorlog in Oekraïne, die al zoveel slachtoffers heeft geëist, is dus goed voor de wapenindustrie. Direct na de bekendmaking van de Russische inval door president Poetin, schoten de beurskoersen van wapenbedrijven omhoog. Om enige tijd later weer iets te dalen vanwege een tekort aan onderdelen en verstoorde internationale transporten. Maar op de lange termijn breken gouden tijden aan voor de zogeheten ‘handelaren des doods’. Ook de Nederlandse wapenindustrie zal profiteren van de toegenomen vraag naar wapens. Zoals je verder in deze Spanning kunt lezen, maakt zij vooral onderdelen voor wapens en wapensystemen die elders worden geproduceerd. Nederland speelt sowieso een belangrijke rol in de internationale wapenhandel. Van elke twee dollar die wereldwijd aan wapens wordt verhandeld, stroomt er één door Nederland.
Hoe verderfelijk die rol van Nederland ook is, het betekent niet dat onze overheid niets tegen de wapenhandel kan doen. Zij kan bijvoorbeeld stoppen met het faciliteren van belastingontwijking door de wapenindustrie, of met het verlenen van vergunningen voor wapenexporten naar landen waar mensenrechten worden geschonden, of met luisteren naar de wapenlobby. Ook internationaal kan de politiek veel meer doen tegen de wapenhandel. Bijvoorbeeld betere regulering en meer transparantie.
Maar bovenal zullen landen veel meer werk moeten maken van internationale diplomatie. Het verleden heeft immers laten zien dat gewapende conflicten beslecht kunnen worden als je met elkaar in gesprek blijft. Kamerlid Jasper van Dijk werpt aan het einde van de Spanning dan ook terecht de vraag op: investeren we als Westen in een kritische dialoog met Rusland en China of blijven we ze met alle risico’s van dien wegzetten als systeemvijand?
