Help Groningers met grootste ellende nou eindelijk eens
Recent kwam het kabinet met de langverwachte uitwerking om schade en herstel menselijker en makkelijk te maken. Tot 60 duizend euro wordt het causaliteitsbeginsel aan de kant geschoven. Dat betekent dat opgegeven scheuren als schade worden erkend, zonder dat de oorzaak door bevingen wordt achterhaald. En dus in natura worden vergoed. Als je liever geld in de hand wil, komen er experts langs.
Los van de vraag of mensen met schade niet zelf zouden moeten mogen bepalen of ze deze in nature of in geld vergoed willen hebben, staat vast dat met deze regelingen de ergste gevallen niet geholpen worden. Zij hebben immers soms tot vele tonnen schade. En blijven buiten bereik van deze regeling. Dat vinden we erg en onrechtvaardig.
De parlementaire enquête beschreef het leed van Groningers en Noord-Drenten zakelijk en scherp. En stelde dat Groningers groot onrecht is aangedaan. Ondertussen blijven talloze provinciegenoten met een deceptie achter. We zijn nu bijna 9 maanden na de presentatie van het rapport verder en ook vandaag de dag zitten nog velen met de vingers tussen procedurele deuren. Of erger, raken met het hele gezin verder de vernieling in.
De allereerste prioriteit moet dus zijn de uitzichtloosheid van deze mensen te beëindigen. Nog steeds weten vele Groningers niet of hun huis versterkt moet worden, sloop-nieuwbouw nodig is of dat het alsnog veilig wordt verklaard. Die onzekerheid vreet aan mensen. En leidt tot spanning in dorpsgemeenschappen. De ene buur ziet sloop-nieuwbouw als wenkend perspectief. Het oudere echtpaar waarvan een al met de gezondheid kampt lijkt het vooruitzicht van twee maal verhuizen en een wisselwoning een nachtmerrie. Duidelijkheid, begrip voor de persoonlijke omstandigheden, een betrouwbare overheid: dit alles ontbreekt nog voor deze mensen.
Ook wij spreken nog elke dag mensen die klem blijven zitten. Omdat procedures worden verlengd. Duidelijkheid ontbreekt. Afspraken niet worden nagekomen. En ongelijke behandeling schering en inslag is en blijft.
Het is daarom dat de absolute prioriteit bij deze Groningers moet liggen. Bij de mensen met de grootste schade en kwetsbaarste gebouwen, die het langst in onzekerheid zitten. Dat zijn inwoners van heel gewone huizen, maar ook de oude boerderijen. De mkb'ers die inmiddels jaren omzet misten en nog altijd niet weten waar ze aan toe zijn. De café-eigenaren die noodgedwongen en moegestreden thuis zitten. De boeren met de kapotte mestkelders. De funderingen die nog altijd niet gemaakt zijn. De mensen waar al tal van experts zijn langs geweest maar die nog steeds hun eigen versterkingsplan niet hebben. En de tallozen waarbij gesteggeld blijft worden over wie de kosten moet betalen. Zij dreigen ook de komende jaren nog in onzekerheid te zitten. Ondanks alle nieuwe programma's en maatregelen uit Nij Begun.
Bij de begrotingsbehandeling maandag 16 oktober zullen we daarom amendementen indienen om juist de mensen met ergste schades het eerst te helpen. En om de nog altijd voortdurende en erger wordende ongelijkheid in behandeling terug te dringen. Ook willen we dat mensen waarvan de schades in het verleden niet werd erkend (de zogenaamde B- en C-schades) deze erkenning nu conform het wettelijk bewijsvermoeden en zonder dat de causaliteit hoeft te worden aangetoond, recht wordt gedaan.
Maar bovenal willen we dat eindelijk recht wordt gedaan aan onze provinciegenoten in de grootste nood. Het heeft al veel te lang geduurd.
SP-Kamerlid Sandra Beckerman en PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
Dit opiniestuk verscheen op 16-10-2023 in Dagblad van het Noorden
