Red de Jemenieten, stop de wapenhandel
Drieënhalf jaar oorlog in Jemen hebben geleid tot de grootste humanitaire crisis ter wereld. Nederland moet in de VN de druk opvoeren, aldus Sadet Karabulut.
De grootste humanitaire crisis ter wereld. Dat is het resultaat van drieënhalf jaar oorlog en een moordende blokkade tegen Jemen. Hoofdverantwoordelijke is Saoedi-Arabië, dat het ene na het andere burgerdoel aanvalt. Scholen, markten, moskeeën - helemaal niets blijft gespaard.
Tienduizenden Jemenieten zijn inmiddels geslachtofferd, meer dan vijf miljoen kinderen worden met acute hongersnood bedreigd en ruim acht miljoen mensen zijn volledig van buitenlandse hulp afhankelijk. Het instorten van de medische voorzieningen leidde bovendien tot een omvangrijke cholera-uitbraak.
Er is geen enkel zicht op verbetering in dit armste land van het Arabische schiereiland, want de internationale gemeenschap is niet bereid om het zinloze bloedvergieten te stoppen. Erger nog, de reden dat Saoedi-Arabië, samen met een aantal bondgenoten, de oorlog tegen de Houthirebellen voort kan zetten, is omvangrijke westerse wapensteun. Vele miljarden euro's aan wapens zijn sinds het uitbreken van de oorlog geëxporteerd.
Zonder de bommen en andere steun van met name de VS en Groot-Brittannië zou veel leed bespaard zijn gebleven. Maar in Jemen zijn commerciële belangen belangrijker dan mensenlevens. Dat kan iedereen zien die het wil zien en werd tijdens een debat een paar maanden geleden ook erkend door minister Blok van Buitenlandse Zaken.
Recente ontwikkelingen in Spanje illustreren dit. Dat land besloot om de eerder toegezegde 400 laser geleide bommen, die direct in de oorlog inzetbaar zijn, toch niet naar Saoedi-Arabië te exporteren, maar moest daar op terugkomen. De reden: angst dat daardoor de verkoop van vijf oorlogsboten aan datzelfde land niet door zou gaan, wat slecht is voor de werkgelegenheid.
Ook ons land verdient aan de oorlog. Nederland volgt een restrictief wapenexportbeleid voor Saoedi-Arabië, maar dat is kennelijk geen belemmering voor de export van communicatieapparatuur die in Saoedische tanks wordt ingebouwd.
Een klein lichtpuntje is een recent rapport van de Mensenrechtenraad van de VN. Daarin worden de oorlogsmisdaden opgesomd en aanbevelingen gedaan om tot een einde aan het geweld te komen.
In het rapport staat onder meer dat het geweld tegen burgers per direct dient te stoppen, humanitaire hulp moet worden toegelaten en dat wapenhandel aan de strijdende partijen aan banden moet worden gelegd.
Het is van groot belang dat Nederland, dat eerder belangrijk was bij de totstandkoming van dit VN-onderzoek, nu gevolg geeft aan de aanbevelingen. Het huidige lidmaatschap van de Veiligheidsraad van de VN komt daarbij van pas.
De Veiligheidsraad kreeg immers na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog de opdracht vrede en veiligheid in de wereld te bevorderen. Daarin slaagt het in Jemen niet. De internationale gemeenschap verliest daardoor haar geloofwaardigheid.
Eerder riep de Tweede Kamer de minister op de oorlog in Jemen als prioriteit te beschouwen tijdens het jaar in de Veiligheidsraad en initiatieven te nemen om te komen tot beëindiging van de militaire handelingen, en om humanitaire toegang tot het gebied te verbeteren.
Aan minister Blok daarom de taak om in de VN de druk op onder meer Saoedi-Arabië maximaal op te voeren opdat de winsten van wapenproducenten ondergeschikt worden aan de levens van Jemenieten. Gerichte sancties tegen verantwoordelijke oorlogsmisdadigers en een wapenembargo zouden daarbij de minimale inzet moeten zijn.
