Democratie op Curaçao nog steeds bedreigd

De gokindustrie blijft Curaçao en Sint Maarten beheersen. De eilanden moeten daarvan af, om een volwassen democratie te kunnen worden.

Gerrit Schotte, die in maart werd veroordeeld tot drie jaar gevangenis, is opnieuw gekozen in het parlement van Curaçao. De partij van deze oud-premier, die volgens de rechter een ‘marionet’ was van de gokindustrie, haalde vier van de 21 zetels. Net zoveel als de liberale PAR en de winnaar MAN, een partij die in het verleden samen met premier Schotte regeerde. Deze verkiezingen laten zien dat de invloed van de gokbazen op de politiek van dit mooie eiland zeker niet is verdwenen.

In 2010 werden de eilanden Curaçao en Sint Maarten – net als eerder Aruba – autonome landen. Nederland heeft toen veel hulp geboden en onder meer voor anderhalf miljard euro de schulden gesaneerd. Deze landen beleven echter ook onderdeel van het Koninkrijk, waarbij ons land feitelijk verantwoordelijk bleef voor behoud van de rechtstaat en goed bestuur. Echter zonder duidelijke afspraken hoe we dat zouden moeten doen.

Onze verantwoordelijkheid is in 1954 vastgelegd in het Statuut voor het Koninkrijk, dat na de onafhankelijkheid van Indonesië werd opgesteld om de overgebleven koloniën te begeleiden naar onafhankelijkheid. Suriname werd in 1975 onafhankelijk, maar de Antillen wilden dat niet. Aruba koos in 1986 voor een ‘autonome’ status, maar wilde binnen het Koninkrijk blijven. Curaçao en Sint Maarten volgden in 2010 dat voorbeeld.

Maffia

Na de nieuwe staatkundige verhoudingen kwamen zowel op Curaçao als Sint Maarten politici aan de macht die zich lieten betalen door internationale gokondernemers, mensen die niet zelden banden hebben met de maffia. Zoals Francesco Corallo, de financier van Gerrit Schotte. Maar waarschijnlijk ook van Theo Heyliger, die vorige week de verkiezingen won op Sint Maarten en wiens partij een plek kreeg in de regering.

Curaçao (150.000 inwoners) en Sint Maarten (50.000 mensen) zijn kleine landen, die echter te maken hebben met grote criminaliteit. Onder meer drugscriminelen gebruiken de eilanden om geld wit te wassen, bijvoorbeeld in loterijen en casino’s. Vanaf Curaçao zijn bovendien honderden illegale goksites actief, vooral in het wedden op sportwedstrijden gaan vermoedelijk miljarden om. Deze gokbazen investeren ook graag in lokale politici.

Fout geld

In 2013 werd op Curaçao de populaire politicus Helmin Wiels vermoord, nadat deze onthullingen wilde doen over de invloed van deze gokbazen. Het onderzoek naar de opdrachtgevers is nog altijd gaande. Een van de verdachten is oud-minister van Justitie Elmer Wilsoe – een partijgenoot van Wiels. Een andere verdachte is gokondernemer Robbie dos Santos – die onlangs een boete kreeg van 36 miljoen euro wegens witwassen.

Het feit dat Schotte de verkiezingen niet heeft gewonnen, betekent niet dat de invloed van de gokindustrie is verdwenen. Samen met VVD-collega André Bosman heb ik onze regering gevraagd om een strafrechtelijk onderzoek te doen naar de gokindustrie op Curaçao en Sint Maarten, om het foute geld en de foute politici van de eilanden te krijgen. Dat onderzoek wordt nu uitgevoerd – in nauwe samenwerking met de VS.

Curaçao had met premier Schotte in 2010 een foute start, maar krijgt nu wellicht een nieuwe kans. Ik hoop dat de MAN er in zal slagen om een coalitie te vormen van parlementariërs die niet aan de band lopen van de gokindustrie, maar samen met Nederland de banden tussen bestuur en onderwereld openbaar willen maken. We zullen Curaçao en Sint Maarten nu moeten bevrijden van de gokbazen, anders krijgen deze eilanden nooit de kans om een volwassen democratie te worden.

Dit artikel van SP-Kamerlid Ronald van Raak verscheen op 8 oktober in Trouw. www.trouw.nl