Geen supergemeente op Goeree-Overflakkee
Als het aan de provincie Zuid-Holland ligt worden de vier gemeenten op Goeree-Overflakkee samengevoegd tot één gemeente. Een buitengewoon onverstandig en ondemocratisch idee, vinden Ronald van Raak en Fetse Visser.
Het Flakkees volkslied meldt niet voor niets dat er op Goeree-Overflakkee “un volkje weunt met un eigen idee”. Maar daarvan lijken de bestuurders van de provincie Zuid-Holland zich bijzonder weinig aan te trekken. De vier gemeenten op Goeree-Overflakkee moeten worden samengevoegd, wat voor ‘eigen idee’ de bewoners van het eiland daar ook over hebben.
Kleine gemeenten zouden te kneuterig zijn. En grote gemeenten veel efficiënter. Dat is wat de herindelingpredikers ons willen doen geloven. De voordelen van gemeentelijke herindelingen worden echter schromelijk overschat: “Gemeentelijke herindeling leidt niet altijd tot een groter bestuurlijk vermogen, hoewel dit doorgaans de belangrijkste doelstelling was. Weliswaar wordt de ambtelijke organisatie minder kwetsbaar en ontstaat er meer ambtelijk specialisme, maar de effectiviteit van het apparaat neemt niet toe en de afstand tot de burger wordt niet verkleind, eerder vergroot.” Dat stelden in 2003 onderzoekers van de Vrije Universiteit in Amsterdam en het bureau Berenschot. Provinciale bestuurders sloegen deze en andere waarschuwingen echter in de wind en blijven aan de lopende band plannen voor herindeling maken.
Het initiatief voor gemeentelijke herindeling gaat vrijwel altijd uit van de grootste gemeente, die bij een herindeling het meeste voordeel verwacht. Dat geldt ook voor Goeree-Overflakkee, waar de gemeenteraad van Middelharnis de grootste voorstander is en voor zichzelf een centrumfunctie ziet weggelegd. Wat voor mooie prestigeprojecten kun je niet uitvoeren met de toeristenbelasting die in de badplaats Ouddorp wordt opgehaald?
De argumenten voor één supergemeente voor heel Goeree-Overflakkee zijn bijzonder mager. Met als dieptepunt de wonderlijke gelegenheidscoalitie tussen een aantal grote bedrijven en de Flakkeese milieubeweging, die willen dat de gemeenten worden samengevoegd omdat dit nou eenmaal in de rest van Nederland ook gebeurt. En het voor hen makkelijker is als ze één aanspreekpunt hebben in plaats van vier. Maar is het ook gemakkelijker voor de bewoners? Een paspoort ophalen in Goedereede is voor een inwoner van Ouddorp een stuk acceptabeler dan dat hij dit 20 kilometer verderop in Middelharnis moet doen.
Is de gemeente er voor de bevolking? Of is de bevolking er voor de gemeente? Dat laatste lijkt steeds meer het geval. Sinds de jaren negentig zijn overal in Nederland gemeenten samengevoegd. Vaak was dat tegen de wens van de bevolking. Ook de Flakkeese burgers is tot nu toe niets gevraagd.
Wat de SP betreft kan een initiatief voor gemeentelijke herindeling alleen serieus worden genomen als dit voorstel van onderop komt. Dus niet vanuit het provinciehuis in Den Haag, het gemeentehuis van de grootste gemeente, of de directiekamers van enkele grote bedrijven. Dat kan alleen met steun van de bevolking. Als de herindelingpredikers zo overtuigd zijn van hun zaak, dan moeten ze ook de moed hebben om de bevolking om hun mening te vragen. Elke gemeente op Goeree-Overflakkee zou daarom een referendum moeten organiseren. Dan zal blijken of de Flakkeese bevolking zo’n supergemeente ook zo super vindt.
