Red onze ziekenhuizen
In Den Haag hoor je politici volop zeggen hoe belangrijk voorzieningen ‘in de regio’ zijn. Maar als belangrijke basisvoorzieningen - zoals een ziekenhuis - uit een regio verdwijnen, weigeren diezelfde politici in te grijpen. In Zutphen en Zoetermeer wordt het ziekenhuis uitgekleed, in Friesland verdwijnen er twee ziekenhuizen en ook in de rest van het land dreigen (delen van) ziekenhuizen te verdwijnen. Zorgminister Kuipers wil nog verder ‘centraliseren’. Een foute manier van denken: schaalvergroting lost problemen niet op, maar maakt het juist slechter en duurder. Met een verbod op het sluiten van (delen) van ziekenhuizen, het stoppen met het marktdenken en inwoners en personeel meer zeggenschap geven, versterken we onze ziekenhuiszorg in plaats van deze uit te kleden.
Sinds enkele weken is in Zutphen de afdeling acute verloskunde gesloten en de spoedeisende hulp dreigt te worden uitgekleed. Na vele acties kwamen personeel en patiënten daarom vorige week met een bus naar het ziekenhuisdebat in de Tweede Kamer om minister Kuipers aan de tand te voelen. Hoewel Kuipers de sluiting wijt aan het personeelstekort, stelde ziekenhuisbaas Pier Eringa dat een ziekenhuis nu eenmaal ‘rendement’ moet maken en ‘concurrentievoordeel’ moet hebben. Terecht haalde hij hiermee de woede van vele Zutphenaren op de hals. Want zodra Eringa klaar is in Zutphen, laat hij zorgverleners en inwoners achter met een uitgekleed ziekenhuis. Een onafhankelijk onderzoek naar de gevolgen van sluiting – zoals een aangenomen SP-voorstel stelt - kwam er nooit in Zutphen, de minister weigert voorlopig dit onderzoek uit te voeren.
Sterker nog: als het aan de minister ligt worden in navolging van Zutphen nog veel meer afdelingen spoedzorg en acute verloskunde gesloten. Het personeel is er immers niet. Alle spoedzorg afdelingen openhouden, zou volgens hem leiden tot ‘schijnveiligheid’. Dit is een rampzalig plan. Iedereen begrijpt dat zeer complexe zorg niet in alle ziekenhuizen geboden kan worden. Maar dicht bij huis kunnen bevallen, een spoedeisende hulp in de buurt en naasten in het ziekenhuis kunnen bezoeken – dat is geen luxe, maar noodzaak. Het ziekenhuis is een basisvoorziening.
Het kabinet kiest een foute aanpak voor een zelfgecreëerd probleem. Eerst is de zorg jarenlang overgelaten aan de markt en op afstand geplaatst van de politiek. Ziekenhuizen moesten vooral concurreren, in plaats van samenwerken. Niet zorgverleners en inwoners, maar ziekenhuisbestuurders, zorgverzekeraars en banken beslissen over de toekomst van een ziekenhuis. De spoedzorg stroomde over door opeenvolgende bezuinigingen in de ouderenzorg, de geestelijke gezondheidszorg en de thuiszorg. Al voor corona sloten spoedposten in ziekenhuizen tijdelijk de deuren, vanwege de grote drukte. Nu vervolgens zorgverleners de zorg massaal verlaten vanwege de hoge werkdruk, enorme bureaucratie en slechte waardering, kiest de minister voor meer afbraak. Het gevolg? Méér mensen die niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. En juist méér zorgverleners die de zorg verlaten omdat ze hun werk simpelweg niet meer kunnen doen.
We moeten nu ingrijpen. Stel daarom direct een verbod in op het sluiten van (delen van) ziekenhuizen, pak de verspilling in de zorg aan en investeer in de ziekenhuiszorg. Geef zorgverleners en inwoners zeggenschap over hun eigen (streek)ziekenhuis. Goede ziekenhuiszorg is bij mensen in betere en veiligere handen dan bij zorgverzekeraars, ziekenhuisbestuurders en neoliberale ministers.
Een versie van dit opiniestuk is op 1 juli 2023 verschenen in het Algemeen Dagblad.
