Unieke kans om te stoppen met JSF
Door de val van het kabinet ontstaat een unieke kans om een eind te maken aan een berucht besluit: de fatale keuze deel te nemen aan de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter, al tien jaar een molensteen om de nek van de politiek. Het is nog niet te laat.
Al jaren is een Kamermeerderheid tegenstander van de JSF. Niettemin werden partijen die tegen zijn alsnog in coalities gedwongen het geldverslindende project te steunen (lees: PvdA en PVV). In werkelijkheid zijn maar 54 zetels voorstander van deelname aan de ontwikkeling van de JSF, iets meer dan een derde deel van de Tweede Kamer (VVD, CDA en SGP).
Een dwaze koers. Talloze deskundigen en onderzoekscommissies, inclusief het Amerikaans Congres en het Pentagon, hebben geconstateerd dat de ontwikkeling van de JSF grote problemen met zich meebrengt. Door de vele taken die het toestel zou moeten uitvoeren, werd het ontwerp nodeloos gecompliceerd. Gevolg: ellenlange vertragingen. Aanvankelijk wilde men de JSF dit jaar in gebruik nemen. Nu moet 80 procent van de testvluchten nog plaatsvinden.
Allerlei landen zijn daarom begonnen met het overschakelen op alternatieven. Zo heeft de Amerikaanse marine besloten om extra F-18's te bestellen. De Amerikaanse luchtmacht zal een groot aantal F-16's moderniseren. In Canada heeft de Rekenkamer ingegrepen omdat het parlement onjuist werd geïnformeerd over de aanschaf. Er wordt nu openlijk getwijfeld aan de JSF. Australië heeft haar bestelling met twee jaar uitgesteld.
Ook in Nederland moet een deel van de F16's langer blijven vliegen. Het is bovendien niet waarschijnlijk dat de problemen met de JSF op korte termijn zijn opgelost. Integendeel, de Amerikaanse defensie-expert Winston Wheeler stelt dat er nog meer prijsverhogingen aankomen. Zijn advies: bij het grofvuil, die 'vliegende piano'.
Laten we een eind maken aan deze lijdensweg. Dat kan in deze kabinetsloze periode, want partijen zijn niet gebonden aan een regeerakkoord. PvdA en PVV kunnen samen met SP, GroenLinks en D66 hun eigen standpunt volgen. We stoppen met de deelname aan de testfase, opdat we geen last meer hebben van de gebreken, vertragingen en kostenstijgingen. Partijen die dat willen, kunnen de JSF altijd nog van de plank kopen. Maar we verlossen onszelf van het wurgcontract met de Amerikanen. Natuurlijk zal dit kosten met zich meebrengen, we waren immers al een flink eind de fuik ingezwommen. Maar het is beter om ten halve te keren dan ten hele te vergaan in deze financiële strop. Daarom leg ik nog voor de zomer de keuze aan de Tweede Kamer voor: gaan we door met een prestigeproject zonder draagvlak of stoppen we ermee? Ik reken op een meerderheid voor het laatste, want geen enkele partij hoeft zich nu te verschuilen achter coalitie-afspraken.
