Het is dom om studeren duurder te maken

Studeren wordt er niet leuker op. De hoogte van de studiefinanciering wordt bevroren, de tweede studie wordt duurder, het budget per student neemt af en het collegegeld wordt verhoogd.

Maar de climax is nog niet bereikt, volgens PvdA-minister Bos (Financiën) is het een serieuze optie om de gehele studiefinanciering af te schaffen.

In de jaren tachtig werd de basisbeurs ingevoerd om het hoger onderwijs voor iedereen toegankelijk te maken. Met een basisbeurs van destijds 650 gulden kon je als student zowel je studie als je kamer betalen. Vandaag de dag kun je met een basisbeurs voor uitwonenden van 260 euro per maand niet eens de gemiddelde kamerhuur van 300 euro betalen. De beurs voor thuiswonenden is zelfs onvoldoende om het collegegeld van 1600 euro per jaar mee te betalen.

Vandaar dat steeds meer studenten werken of lenen. Onlangs berichtte het CBS dat studenten aan het begin van hun studie gemiddeld 13 uur per week bijverdienen, oplopend tot 23 uur aan het eind van hun studie. Steeds meer wordt werken de hoofdzaak en studeren het bijbaantje.

De hoge leningen vormen nu al voor veel jongeren een barrière om te gaan studeren. Met het afschaffen van de basisbeurs wordt de gehele beurs in een lening omgezet. De gevolgen zijn voorspelbaar. Vooral jongeren uit gezinnen met een lager inkomen zijn huiverig voor het afbetalen van een lening van 30.000 euro en zullen van een studie afzien. Dat geldt voor ongeveer veertig procent van de jongeren. Studeren wordt opnieuw een voorrecht voor de elite. Daarmee gaan we terug naar de negentiende eeuw.

Een rechtvaardig stelsel biedt alle jongeren met het juiste diploma een gelijke kans op een hogere opleiding. Iedereen profiteert daarvan, want een toegankelijk stelsel van goed onderwijs betaalt zichzelf dubbel en dwars terug.

Met het voorstel om de basisbeurs af te schaffen zet de PvdA het principe van spreiding van kennis, inkomen en macht bij het oud vuil. De mooie woorden over de kenniseconomie zijn weinig waard als deze partij het hoger onderwijs stukje bij beetje uitkleedt. Het zorgwekkende is dat niet alleen de PvdA, maar ook GroenLinks, D66 en VVD voor een leenstelsel zijn. Het is triest dat zoveel partijen studenten als een melkkoe zien.

Het afschaffen van de basisbeurs is een dom plan, omdat voldoende hoger opgeleiden onmisbaar zijn voor de kennissamenleving. Het is ook niet nodig, want in een goed stelsel betalen mensen met een hoog inkomen meer belasting. Daarvan kan de studiebeurs worden gefinancierd. Toegankelijk hoger onderwijs leidt tot meer kennis, innovatie, creativiteit en duurzame groei. Het is dus nogal kortzichtig om studenten te laten opdraaien voor de gevolgen van de kredietcrisis. In plaats daarvan zou de regering juist nu extra in onderwijs moeten investeren.