Amsterdamse afspraken tegen segregatie in het onderwijs werken niet
(Lokale bestuurders willen apartheid doorbreken, NRC, 22 juli) Integendeel, het aantal zwarte en witte scholen neemt toe, zelfs in gemengde wijken zoals IJburg.
Zwarte en witte scholen zijn het gevolg van tekortschietend integratiebeleid. Uiteindelijk werkt dat als een tijdbom onder de samenleving omdat bevolkingsgroepen van elkaar vervreemden. De vraag is dan ook simpel: kiezen we voor samen leven en samen leren of kiezen we voor ons eigen wereldje met onze eigen scholen?
Bijna een kwart van de Amsterdamse basisscholen is te wit of te zwart en dat aantal neemt toe, ook in gemengde wijken. Elders in Nederland is de situatie niet veel anders. Gemeenten ondernemen nauwelijks actie, terwijl tachtig procent van de Nederlanders graag wil dat scholen gemengd worden.
Als zoveel mensen gemengde scholen willen, moet de politiek zich dat aantrekken. Staatssecretaris Dijksma van onderwijs doet weliswaar experimenten in enkele steden, maar die zijn vrijblijvend. Gemeentes mogen zelf bepalen welke maatregelen zij nemen. Ook scholen houden de vrijheid om niet mee te werken aan plannen tegen de segregatie.
Wat moet er gebeuren? Ten eerste de invoering van een acceptatieplicht. Daarmee kunnen scholen leerlingen niet meer selectief toelaten of weigeren. Ten tweede maken alle gemeentes samen met de basisscholen niet-vrijblijvende afspraken om gemengd te worden. Zeker in gemengde wijken dienen scholen een afspiegeling van de wijk te zijn. Dat kan met behulp van dubbele wachtlijsten: één voor leerlingen met achterstand en één voor leerlingen zonder achterstand. In Rotterdam zijn er scholen die de dubbele wachtlijsten met succes toepassen. Dan komt 70 procent van de leerlingen uit een hoogopgeleid gezin, 30 procent uit een laagopgeleid gezin. Die verhouding werkt goed, want dan trekken de achterstandsleerlingen zich op aan de andere leerlingen: gelijke kansen in de praktijk. Ten derde krijgen scholen die erin slagen gemengd te worden, een financiële bonus.
Integratie zonder gemengde scholen is een farce. We moeten ons schamen voor het feit dat er zwarte en witte scholen in gemengde wijken ontstaan. Onder het mom van de 'vrije schoolkeuze' wordt een vorm van onderwijs-apartheid goedgepraat. Bovendien is de vrije schoolkeuze met zwarte en witte scholen een illusie, want ouders kunnen die segregatie niet in hun eentje doorbreken. Daarom zijn bindende afspraken tussen gemeente en scholen noodzakelijk. Een vrije schoolkeuze is een keuze uit álle scholen. Laten we dus snel aan de slag gaan, met zijn allen.
