Zorg niet bedoeld om aandeelhouders te spekken
Er komt in 2006 een ziektekostenstelsel voor iedereen. Dat is goed nieuws, maar ook gelijk het enige goede nieuws aan het stelsel. De nieuwe Zorgverzekeringswet heeft namelijk te veel marktwerking en onvoldoende solidariteit.
Er komt in 2006 een ziektekostenstelsel voor iedereen. Dat is goed nieuws, maar ook gelijk het enige goede nieuws aan het stelsel. De nieuwe Zorgverzekeringswet heeft namelijk te veel marktwerking en onvoldoende solidariteit.
De 'zorg is geen markt' was de titel van een manifest dat ik vorig najaar samen met vijftig deskundigen en wetenschappers lanceerde. Intussen hebben 6500 werkers in de zorg het onderschreven. De nadelen van marktwerking en commercie in de zorg zijn:
- gedwongen concurrentie zal leiden tot minder samenwerking;
- de zorg wordt duurder, er komt immers een prikkel tot zo veel mogelijk productie, en bovendien moet op iedere kostprijs nu een winstmarge komen;
- de kwaliteit en preventie komen onder druk;
- de bureaucratie zal toenemen;
- de solidariteit wordt aangetast, met het risico dat wie niet kan betalen, langer moet wachten, kwalitatief minder zorg krijgt, of minder keuzevrijheid.
Het kabinet komt wel met een zorgtoeslag voor de lagere inkomens om dit weer te compenseren, maar deze is bureaucratisch van opzet, niet volledig en zorgt er niet voor dat hogere inkomens voldoende bijdragen. Verder is de hoogte van de zorgtoeslag afhankelijk van hoe de pet van het kabinet staat, want de hoogte wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld.
Een andere aantasting van de solidariteit is de zogenoemde no-claimregeling. Zieke mensen gaan betalen voor gezonde mensen. Iedereen betaalt meer premie, wie weinig of geen gebruikmaakt van zorg krijgt geld terug. Chronisch zieken en ouderen zullen nooit iets terugzien van de verhoogde premie, maar betalen door de verhoogde premie wel mee aan de no claim die uitgekeerd wordt aan gezonde mensen. Deze no claim is per 1 januari 2005 al in het ziekenfonds ingevoerd, maar zal ook zijn plaats krijgen in de nieuwe Zorgverzekeringswet. Naast deze verplichte no claim kunnen mensen vrijwillig kiezen voor een eigen risico.
De nominale premie zal voor die mensen lager komen te liggen. Het zijn echter over het algemeen jonge, beter verdienende mensen die kiezen voor een eigen risico, omdat zij weten dat ze minder kans maken op ziek worden. Ook hiermee wordt de solidariteit dus verder ondermijnd.
Gelukkig en terecht krijgen de zorgverzekeraars een acceptatieplicht voor het basispakket. Dit betekent dat ze hierop geen risicoselectie mogen uitvoeren en mensen niet mogen weigeren. Het probleem alleen is dat het basispakket zo minimaal is, dat veel mensen niet anders kunnen dan zich aanvullend verzekeren. Immers, tandzorg, fysiotherapie, de pil, zittend ziekenvervoer en groepen geneesmiddelen zijn uit het pakket geschrapt. En hier zit nu net de pijn: op de aanvullende verzekering mag wel risicoselectie worden uitgevoerd en kunnen mensen geweigerd worden, of de premie wordt zo hoog dat men deze niet meer kan betalen.
Zorgverzekeraars mogen ook verschillende polissen aanbieden met betere service en meer keuzevrijheid, uiteraard wel tegen een hogere premie.
Zorgverzekeraars mogen met winstoogmerk gaan werken en de winst uitkeren aan derden zoals aandeelhouders. In mijn optiek zijn de premiebetalers de aandeelhouders van de zorgverzekeraars. Als er winst is zou dat terug moeten vloeien in de vorm van premieverlaging voor de verzekerden, of in de vorm van investeringen voor betere zorg.
Er moet zeker wat veranderen in de zorg, maar deze voorstellen van het kabinet gaan toch echt meer problemen maken dan oplossen. Ik stel voor verzekering voor iedereen, met inkomensafhankelijke premies, gewoon via de belasting, en dan verder flink de bezem er door: geen no claim, geen extra eigen risico, geen verschillende polissen, geen concurrerende en winstmakende zorgverzekeraars. Minder bureaucratie, minder markt en meer solidariteit.
