’Bedrijven miljarden sturen is gekkenwerk’

Het kabinet-Rutte/Kaag staat op het punt om miljarden subsidie over te maken naar commerciële energiebedrijven voor het prijsplafond. Deze subsidie maakt de totale kosten van energie niet lager en we krijgen ook niet meer te zeggen over onze energie. Beter zorgen we dat we voor die miljardeninjectie in de energiebedrijven zeggenschap en eigendom krijgen. Laten we de energie nationaliseren en de democratische controle en zeggenschap weer terugpakken. Het is niet zo lang geleden dat energie werd gezien als een nutsvoorziening en dat zowel de productie als de levering in publieke handen was. Onder Brusselse druk en door inzet van politieke partijen als VVD, CDA, D66 en PvdA, werd in de afgelopen twintig jaar onze energie stukje bij beetje aan ’de markt’ gelaten. Eerst via het splitsen van netwerk, productie en levering, later door leveranciers op te laten kopen door buitenlandse eigenaars. Eneco werd recent pas verkocht aan een Japans bedrijf. Het gevolg daarvan is dat we er niets meer over te zeggen hebben. Juist nu we ook voor een enorme uitdaging staan om over te gaan op schonere energie, en daar ook weer veel subsidies aan bedrijven voor worden uitgedeeld, zouden we meer zeggenschap moeten hebben.

Hip logo

De SP heeft zich altijd tegen de privatiseringen gekeerd. Energie is een basisvoorziening. Uiteindelijk willen we allemaal vooral gewoon zo goedkoop en schoon mogelijke energie. En welk hip logo er dan op de energierekening staat doet er niet toe. Daar hebben we geen tientallen commerciële bedrijven voor nodig die met het geld dat wij voor energie betalen, vooral hun aandeelhouders spekken. Nu we middenin een crisis zitten lijkt die gedachte eindelijk door te dringen.

Zweedse staatskas

Er wordt vaak gezegd dat ’de overheid’ het niet zou kunnen. Het Zweedse staatsbedrijf Vattenfall bewijst het tegenovergestelde. Zij kocht het Nederlandse Nuon op en in de afgelopen twee jaar maakte de Nederlandse tak van Vattenfall meer dan achthonderd miljoen euro winst. Een deel van dat geld belandt rechtstreeks in de Zweedse staatskas. Wat de Zweden in ons land kunnen, kunnen wij beter. Waarom kan een Zweeds staatsbedrijf rijk worden van het regelen van onze energie, maar zou een Nederlands staatsbedrijf dan geen goed idee zijn?

Zonder voorwaarden

Tussen de 23 en 40 miljard euro zonder voorwaarden overmaken naar commerciële bedrijven is gekkenwerk. Laat energiebedrijven sowieso eerst hun winsten inzetten om aanspraak te maken op compensatie van de overheid voor het prijsplafond. En als ze financiële steun nodig hebben, kopen we daarmee de zeggenschap terug.

Voor nationaliseren is grote steun: tachtig procent van Nederland is voorstander. Onze volkspetitie kon in korte tijd op 50.000 handtekeningen rekenen. De meest gehoorde reactie op straat: ’Heel goed, het terugdraaien van de privatisering in de energie, maar nu ook in de zorg, openbaar vervoer en post!’ Laten we vandaag beginnen.

Dit artikel verscheen in de Telegraaf van 29-10-2022