Wil Koenders wel van kernwapens af?
Wilt u wel van kernwapens af? Die vraag stelde ik deze week aan de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders. Ik herinner me namelijk nog goed het Kamerlid Koenders dat pleitte voor verwijdering van kernwapens uit heel Europa en verandering van de nucleaire strategie van de NAVO. Als Kamerlid wilde Koenders dat de NAVO zou uitspreken nooit als eerste partij in een conflict kernwapens te gebruiken door middel van het afgeven van een zogenaamde 'no first use-verklaring'. Nu hij zelf aan de knoppen zit bij Buitenlandse Zaken kan hij het verschil maken.
Ik stelde de nucleaire strategie ook aan de orde naar aanleiding van een belangrijke oproep die Nieuw-Zeeland deed in de Verenigde Naties. Het land vroeg de internationale gemeenschap vorige maand nooit meer kernwapens in te zetten en deze wapens volledig te elimineren. Maar liefst 155 landen steunen de oproep. Dat zijn er dertig meer dan een jaar eerder, toen een vergelijkbare oproep werd gedaan.
De kersverse minister van Buitenlandse Zaken beantwoordde mijn vraag door nog eens goed duidelijk te maken dat Nederland voorstander is van nucleaire ontwapening. Hij stelde dat het beleid van het kabinet gericht is op het bereiken van het einddoel van een wereld zonder kernwapens, het Global Zero.
Dit kabinetsstandpunt lijkt goed verenigbaar met de oproep van Nieuw-Zeeland. Toch is Nederland niet één van de 155 landen die de oproep van Nieuw-Zeeland in de VN steunen. De reden hiervoor zou het NAVO-beleid zijn. Koenders stelde tijdens het debat dat de NAVO het gebruik van kernwapens niet onder alle omstandigheden uitsluit en dat een geloofwaardige nucleaire afschrikking uiteindelijk gebaseerd is op de erkenning dat inzet van dit allesvernietigende wapen niet geheel kan worden uitgesloten. Dat zou wringen met de verklaring van Nieuw-Zeeland.
Binnen de NAVO wordt hier kennelijk verschillend over gedacht, want de bondgenoten Denemarken en Noorwegen hebben de oproep wel ondertekend. Dit zet grote vraagtekens bij het argument dat het NAVO-beleid een obstakel zou vormen. Er lijkt eerder sprake van een gebrek aan politieke moed.
Voorlopig blijft het dus onduidelijk of de minister echt bereid is tot nucleaire ontwapening. Daarom hoop ik dat de Tweede Kamer volgende week mijn voorstel steunt om Nederland onder druk te zetten om alsnog de verklaring van Nieuw-Zeeland te steunen.
Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl.
