opinie

Maak einde aan perverse praktijk globaliseringsfonds

Staatsbank ABN Amro heeft Europese miljoenensubsidie aangevraagd om het ontslag van 1350 werknemers te betalen (Financieele Dagblad 5 november). Die aanvraag toont aan dat het globaliseringfonds waar de aanvraag is gedaan, ontslag niet voorkomt maar eerder stimuleert. Daarom moet dat fonds onmiddellijk worden opgeheven.

Het globaliseringsfonds is bedoeld om bedrijven te helpen die vanwege de globalisering of de financieel-economische crisis in de problemen komen. Armlastige bedrijven kunnen bij sanering werknemers helpen met omscholing of outpla-cement. In de praktijk blijkt er echter een averechts effect te ontstaan. Het fonds zet een bonus op massaontslag en helpt maar al te vaak de winst op te krikken bij al winstgevende bedrijven. Operationeel maakt ABN Amro gewoon winst. Het verlies dit jaar is eenmalig omdat de bank moest afboeken op bedrijfsonderdelen die het van de Commissie moest verkopen.

Ook andere voorbeelden tonen de perverse werking van het fonds aan. Zo kreeg computerfabrikant Dell vorig jaar euro 14,8 mln voor ontslagen werknemers in Ierland, terwijl het een deel van de activiteiten naar Polen verplaatste vanwege de lagere lonen aldaar. In hetzelfde jaar maakte Dell wereldwijd nog $ 1,9 mrd winst. Uiteindelijk zijn ook die banen weer verloren gegaan door verplaatsing van de activiteiten naar China. Recent is bij de voorgenomen sluiting van het gezonde bedrijf Organon in Oss eveneens een beroep op het globaliseringsfonds voorgesteld. Bedrijven als Dell en Organon zijn constant bezig fabrieken te verplaatsen naar goedkopere locaties om de al winstge-vende activiteiten nog winstgevender te maken. De verhuiskosten wil men zo snel mogelijk terugverdienen en het glo-baliseringsfonds verkort die periode en geldt dus als stimulans voor verplaatsing.

Het fonds is opgericht om een antwoord te geven op het beeld dat het bij globalisering gaat om sluitende kolenmijnen en autofabrieken, waarbij bedrijven te weinig geld zouden hebben om werknemers nieuw perspectief te bieden. De praktijk laat zien dat dit beeld van globalisering vaak niet opgaat, maar dat het massaontslag een direct gevolg is van de gekozen bedrijfsstrategie. Dat moet niet met belastinggeld worden bevorderd. Het vorige kabinet was al niet onverdeeld gelukkig met de oprichting van het fonds. Als staatsbank heeft ABN Amro bovendien een voorbeeldfunctie en zou zeer terughoudend moeten zijn bij het aanvragen van subsidie. Dat Nederland naast de aangevraagde subsidie van euro 5,2 mln zelf ook nog eens euro 2,8 mln moet bijleggen, maakt de zaak alleen maar erger.

Het kabinet zou een stokje voor deze subsidie moeten steken en vervolgens naar Brussel moeten afreizen om een einde te maken aan deze perverse praktijken.