Handen af van de studiefinanciering
Het voorstel van PvdA, VVD, D66 en GroenLinks om de studiebeurs af te schaffen, is slecht voor de toegankelijkheid van het onderwijs en schaadt de kenniseconomie.
Politieke partijen willen studenten voor een voldongen feit plaatsen. ‘De basisbeurs is simpelweg niet betaalbaar in de toekomst.’ Dat is de doctrine die PvdA, VVD, D66 en GroenLinks, gesteund door de heroverwegingscommissies van Balkenende IV, in de hoofden van studenten proberen te stampen. Ook het CDA wil op onderwijs bezuinigen, door voor sommige studies nog hoger collegegeld te vragen. NRC.next hielp een aardig handje door lezers op te roepen alternatieven voor de studiefinanciering te bedenken.
Hoewel daar goede en slechte ideeën uit kwamen, draagt het toch impliciet bij aan het bevestigen van de onvermijdelijkheid van de zaak. Ondanks de huidige staat van het hoger onderwijs zijn studenten niet dom. Wij prikken dwars door de retoriek over ‘sociale’ alternatieven heen en komen in protest. Het gaat om een bezuinigingsoperatie die direct de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in gevaar brengt. Wij staan niet toe dat wij eenzijdig de rekening krijgen van een crisis waar wij part noch deel aan hebben gehad.
De houdbaarheid van de basisbeurs is een politieke keuze. Natuurlijk heeft de crisis schulden met zich meegebracht, maar moeten studenten daarvoor opdraaien? Investeren in studenten is investeren in de toekomst, alleen zo kom je sterker uit de crisis. Dat is wel zo eerlijk. ‘Studenten verdienen later veel, dus kunnen ze ook meer gaan betalen’, is een veelgehoord argument. Dat klopt slechts ten dele. De meeste hoger opgeleiden zullen een middeninkomen verdienen. Dan betaal je al meer belasting, vanwege het progressief belastingstelsel. Maar ook de studiefinanciering van de mbo’er staat op het spel. Juist diegenen die werkelijk bijdragen aan de kwaliteit van onze welvaart worden getroffen. De bakker, de verpleger en de zelfstandig ondernemer worden de komende jaren gepakt met deze ordinaire bezuiniging. Puur studieontmoedigingsbeleid.
De studiefinanciering moet behouden blijven vanwege de toegankelijkheid van het onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat veel jongeren niet gaan studeren als ze alles moeten lenen. Niet zo gek, want ze worden opgezadeld met schulden die kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s. Dit betekent dat afgestudeerden 15 jaar lang 9 procent extra moeten afdragen om hun studieschuld af te lossen. Met dit vooruitzicht zullen jongeren zich afvragen of ze nog wel moeten gaan studeren. Hoezo een ‘sociaal’ leenstelsel? Het is ronduit asociaal, maar ook oliedom. Als eenkwart tot eenderde van de jongeren niet meer gaat studeren, kunnen we onze goed opgeleide beroepsbevolking wel gedag zeggen. De kenniseconomie komt tot stilstand.
Een studiekeuze hoort geen financiële keuze te zijn. Door de invoering van het leenstelsel zullen studenten steeds meer een studie kiezen met in het achterhoofd: ‘Kan ik later mijn torenhoge schulden wel terugbetalen?’ Jongeren zullen op financiële gronden een studiekeuze maken: het onderwijs of de verpleging zijn dan al helemaal niet meer aantrekkelijk. Erg onwenselijk, want onze samenleving heeft juist baat bij beroepen waar je niet rijk van wordt.
Het is kortom asociaal en onverstandig om de studiefinanciering af te schaffen. Studenten worden beroofd door politici die dankzij de studiefinanciering royaal hebben kunnen studeren. Sommigen wel heel royaal. Mark Rutte spant de kroon met acht jaar studeren én profiteren. Nederland moet juist investeren in de kwaliteit van het onderwijs. Geen collegezalen als leerfabrieken, maar uitdagend onderwijs met goede begeleiding. We hebben een flinke inhaalslag te maken na jarenlange achteruitgang van investeringen in onderwijs. We staan in de middenmoot van de OESO-landen als het gaat om middelen voor het hoger onderwijs. Zelfs Polen en Hongarije investeren meer in het hoger onderwijs dan wij. Het merendeel van de studenten ziet dit onzalige plan niet zitten. Ook ouders zullen niet nog dieper in de buidel willen tasten voor de studie van hun kind. Wij roepen studenten, ouders en docenten op in actie te komen tegen de dreigende tweedeling in het onderwijs. Op 21 mei organiseren studentenorganisaties samen met WILD FM Hitradio een manifestatie op het Museumplein in Amsterdam. Op 9 juni kunnen jongeren stemmen voor of tegen studiefinanciering en kwalitatief goed onderwijs. Handen af van de stufi, en investeer in hoger onderwijs!