Verzet christenen tegen grondwet EU begrijpelijk
Minister Donner van Justitie is als christen voor de Europese grondwet en is teleurgesteld dat de ChristenUnie dat niet is. Harry van Bommel begrijpt echter heel goed waarom veel christenen niets van deze nieuwe grondslag voor Europa moeten hebben.
Volgens minister Donner van Justitie impliceert de C van het CDA dat christenen voor de Europese grondwet zullen stemmen (Nederlands Dagblad, 20 april jl.). Dat is een merkwaardig standpunt. Veel christenen, ook in het CDA, hebben alle reden om juist tegen die grondwet te zijn.
Paulus Minister Donner verdedigde zijn uitspraak in de Tweede Kamer met een verwijzing naar Paulus en ging uit van “de analyse dat wij de overheid primair nodig hebben om uit het onvermogen te komen waarin wij anders verkeren”. Natuurlijk is Paulus in zijn brief aan de Romeinen duidelijk over de gehoorzaamheid aan het gezag en stelt hij dat “de machten die er zijn, van God geordineerd zijn”. De overheid is in die visie “Gods dienares, u ten goede”. Als dat het enige is dat hierover valt te zeggen, zou het onverklaarbaar zijn waarom zoveel christenen tégen de Europese grondwet zijn. Niet alleen voeren ChristenUnie en SGP actief campagne tegen de grondwet. Volgens de peiling van Maurice de Hond van 6 april stemt ook 42 procent van de CDA-kiezers op 1 juni tegen de grondwet. Zijn deze christenen net als ik dwalend of zien ze, mede gebaseerd op religieuze overtuiging, goede redenen deze grondwet niet te willen? De voorliggende grondwet is een belangrijke stap op weg naar de Verenigde Staten van Europa. Maar heb je zonder Europese staat en zonder Europees volk wel een grondwet nodig? Er is ook geen Europese regering en in die zin is de verwijzing van Donner naar Paulus’ ideeën over het gezag misplaatst. In Een gemiste kans voor Europa stelt ChristenUnie-senator Van Middelkoop terecht dat aanvaarding van de grondwet “een beslissende oriëntatie naar het politieke primaat van de Unie markeert boven de zelfstandigheidsrechten van de lidstaten”. Zover is het gelukkig nog niet. Het enige echte gezag dat we in ons land kennen, wordt gevormd door onze regering en gecontroleerd door de Tweede Kamer. Wat mij betreft blijft dat voorlopig zo en gaan er geen verdere bevoegdheden van de lidstaten naar de ernstig gemankeerde democratie in Brussel.
Liberalisering Een tweede groot bezwaar tegen deze grondwet betreft het liberale karakter ervan en het vertrouwen in de markt als regulerend mechanisme. De topsalarissen die bij elektriciteitsbedrijven worden betaald, en nu terecht zoveel maatschappelijke onrust veroorzaken, zijn een direct gevolg van het liberaliseren van die markt. Het is goed dat ook het CDA nu steun geeft aan het aanklagen van deze praktijken, maar het zou nog beter zijn om de oorzaak ervan ook bij de naam te noemen: liberalisering. Deze grondwet zet aan tot verdere liberalisering en richt zich bijvoorbeeld in artikel 147 expliciet op de markt van dienstverlenende bedrijven. In Frankrijk is bijna een volksopstand ontstaan tegen de plannen van oud-EU-commissaris Bolkenstein om die sector te liberaliseren. Gek genoeg is er in Nederland nauwelijks discussie over, maar het is nog niet te laat.
Militair Een laatste belangrijke reden om tegen deze grondwet te stemmen, vind ik in de militaire paragraaf. Daar staat letterlijk dat lidstaten hun militaire vermogens geleidelijk moeten verbeteren en dat er een Europees Defensieagentschap zal worden opgericht. Een nieuw aan te stellen minister van Buitenlandse Zaken krijgt de bevoegdheid om voorstellen te doen voor het uitzenden van militairen. Zo ontstaat er parallel aan de NAVO een nieuwe politiek-militaire structuur. Het Europees Parlement heeft geen vat op de leiding daarvan, omdat zij slechts wordt “geraadpleegd” over de voornaamste aspecten van het gemeenschappelijke veiligheidsen defensiebeleid.
In de samenwerking die ik regelmatig heb met organisaties als Kerk en Vrede, Pax Christi en het IKV kom ik zelden christenen tegen die voorstander zijn van oncontroleerbare militaire organisaties die de macht en de middelen hebben om geweld in te zetten. Voor christenen is er dus alle reden om juist tegen deze grondwet te stemmen. Minister Donner slaat met zijn verwijzing naar Paulus de plank volledig mis. Het feit dat hij dit in zijn toespraak in Ede “een vanzelfsprekendheid, geen mandement” noemde, doet daar helemaal niets aan af.
