Wat moet er gebeuren?

Onze standpunten

1. De SP ziet graag meer aandacht voor het vak van toezichthouder en handhaver. Inspecteur wordt weer een mooi, gerespecteerd vak. Dit betekent investeren in het vergroten van deskundigheid en mankracht van de inspectie. We versterken de Inspectie Leefomgeving en Transport, zodat ook beter kan worden gehandhaafd.
2. De SP wil milieuvervuiling en milieucriminaliteit, zoals illegale dumping en gesjoemel met stookolie hard aanpakken. Incidenten zoals bij ChemiePack, Shell en DuPont zorgen voor veel onrust bij (ex)-werknemers en omwonenden. De chemiesector is kwetsbaar. Milieuregels moeten dan ook strikt worden nageleefd, voor bedrijven die een loopje nemen met de veiligheid is geen ruimte. Goed onafhankelijk toezicht en strenge handhaving hierop is essentieel.
3. Wij willen dat de rol van de overheid sterk is en blijft: hoe we stad en land inrichten beslissen we democratisch en laten we niet over aan beleggers en op winst beluste projectontwikkelaars en bedrijven. De overheid moet niet langer als een private partij aanwezig willen zijn op de grondmarkt, wanneer dit het risico met zich meebrengt dat zij zwaar in de rode cijfers duikt en de rekening vervolgens bij de bewoners neerlegt. De overheid moet ook zorgen dat er niet gebouwd wordt voor leegstand (kantoren) of voor een te dure koopmarkt, het moet stads- en dorpskernen aantrekkelijk houden door het winkelbestand te ondersteunen en het moet het buitengebied aantrekkelijk houden of maken voor duurzame landbouw, natuurliefhebbers en recreanten.
4. De SP staat gaswinning onder de Noord- en Waddenzee niet toe. Naast dat nieuwe gasboringen de klimaatdoelen tegenwerken, zou verdere gaswinning deze unieke natuurgebieden onnodig in gevaar brengen. De SP zet in plaats hiervan in op een rechtvaardige aanpak van de klimaatcrisis. Dit doen wij onder andere met het collectief verduurzamen van huizen, het democratiseren van ons energiesysteem en het aanpakken van vervuilende grootverbruikers.
5. We maken snel een einde aan microplastics. En aan de productie van PFAS. De Europese Unie wil in 2027 of 2028 een verbod op het giftige PFAS. Wij moeten als Nederland hier al vooroplopen, we kunnen niet wachten op de EU om onze eigen burgers te beschermen. We dwingen de vervuilende industrieën om het gebruik van plastic af te bouwen. De normen voor luchtkwaliteit scherpen we flink aan. Het lozen van gevaarlijke stoffen in bodem, water en lucht kan niet meer. Storten van vervuild afval (zoals granuliet) staan we niet toe.
6. Bij stoffen waar een mogelijk groot risico bestaat, gaan we uit van het voorzorgprincipe.
7. Samenwerken in Europa is prima, maar we willen geen opgelegde Europese Energie-Unie. Om zuinig om te gaan met onze fossiele bronnen zal door landen in Europa beter samengewerkt moeten worden om duurzaam opgewekte energie van bijvoorbeeld zon of wind slimmer in te zetten. We bevorderen daarom de grensoverschrijdende koppeling tussen nationale netwerken om de pieken en dalen van duurzame energieproductie op te vangen. EU-wetgeving moet worden aangepast om aansluiting van de meest duurzame productiemiddelen op energienetwerken te bevorderen en de risico’s op uitvallen van het elektriciteitsnet terug te dringen.
8. We behouden en verbeteren de biodiversiteit. Natuurgebieden worden met elkaar verbonden en we zorgen voor een flinke uitbreiding van de natuur, ook in zee. Aantasting van de natuur en landschap door bebouwing en versnippering gaan we tegen. Met een nationaal bomenplan gaan we voor elke Nederlander een boom planten, ook als extra bijdrage aan een beter klimaat. Deze bossen worden vervolgens ecologisch beheerd.
9. In veenweidegebieden wordt de waterstand waar mogelijk verhoogd. Funderingsschade is een onderschat probleem en gaat een (nog) groter probleem worden. Hier moet meer politieke aandacht voor komen. De SP wil een collectieve aanpak van deze problemen.
10. Drinkwaterwinning is van essentieel belang. In winningsgebieden vindt geen concurrerend gebruik van de ondergrond plaats dat de waterkwaliteit negatief beïnvloedt. We treden hard op tegen lozingen van drugsafval, landbouwgif en andere vervuiling van grond- en oppervlaktewater. Verder dient uiterst terughoudend te worden omgegaan met het afsluiten van particulieren die niet in staat zijn hun rekening te betalen omdat toegang tot drinkwater een basaal recht is. De ecologische kwaliteit van grond- en oppervlaktewater is van groot belang en de SP steunt daarom de Europese wetgeving op dit gebied (nitraatrichtlijn, kaderrichtlijn water). We investeren extra in de grote wateren. Op zee komt een aaneengesloten netwerk van natuurgebieden.
11. Slechts 1% van ons oppervlaktewater voldoet aan de eisen van het Europese Kaderrichtlijn Water waar wij in 2027 aan moeten voldoen. Om te zorgen dat dit niet een tweede stikstofcrisis wordt moeten wij nu rechtvaardig beleid voeren om de grootste vervuilers aan te pakken en de bevolking te beschermen van ernstig vervuilde wateren.
12. Nederland moet zich aanpassen aan een veranderend klimaat. Daarvoor is klimaatadaptatie cruciaal. Dit doen wij met vergroening in de steden, rechtvaardig waterbeheer en natuur inclusief beleid op de oevers en dijken. De biodiversiteitscrisis pakken wij samen met de mensen aan. Door aanpak zoveel mogelijk te regionaliseren maken wij gebruik van lokale kennis om radicaal de staat van ons natuur en land te verbeteren. Aanpassen doen we door het overstromingsbestendig maken van de laaggelegen gebieden van Nederland en het klaar hebben liggen van vluchtroutes en –plekken. Het eerste krijgt aandacht in de Deltawet, maar het laatste moet flink verbeteren. Er is onderzoeksgeld nodig om met name de aanpassingsmogelijkheden te verbeteren en daarmee het risico van schade en verlies aan mensen- en dierenlevens te verkleinen. Bij nieuwbouw moet veel meer rekening worden gehouden met de risico’s. Tegelijk is helemaal niet meer bouwen in laaggelegen gebieden in een land als Nederland onmogelijk, maar moeten we ons goed beschermen tegen het water.
13. We helpen andere landen met het voorkomen en oplossen van milieuproblemen, door onze expertise in te zetten. Tropische bossen moeten duurzaam beheerd worden en in tropische steden is behoefte aan afvalbeleid. Meren en rivieren zijn in veel delen van de wereld enorm vervuild als gevolg van de winning van delfstoffen. Dat schaadt land en water, maar ook mens en dier zelf. Nederland kan een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van mondiale milieuproblemen op terreinen waar we goed in zijn.
14. Groen in en om de stad is cruciaal voor de leefbaarheid. Bestaand groen moet zoveel mogelijk behouden blijven en toegankelijk worden. De natuur in Nederland staat onder druk. Het aantal soorten dieren en planten neemt snel af (biodiversiteitsverlies). Natuur is belangrijk voor het welbevinden van mensen. We schalen het Natuurnetwerk Nederland op naar de oorspronkelijke Ecologische Hoofdstructuur.
15. De SP wil dat er landelijke maatregelen komen om de luchtkwaliteit te beschermen. De lucht die we inademen bevat vooral in binnensteden, rond industrieterreinen, snelwegen en veehouderijen teveel stikstofoxiden en fijnstof. Dat moet verder omlaag gebracht worden, daarbij richten we ons op de WHO-normen (VN-Wereldgezondheidsorganisatie). Waar men dat nodig acht moeten in steden en langs drukke wegen meer meetpunten worden ingericht. Een landelijk programma om steden te vergroenen en te verduurzamen kan daar onderdeel van zijn. Minder auto’s in de binnenstad kan, maar alleen als er gratis of goedkope P+R terreinen en goedkope, snelle OV verbindingen beschikbaar zijn.
16. We bouwen aan een circulaire economie, door het recyclen van grondstoffen en stimuleren van nieuwe technologieën. Daarbij willen we meer ruimte voor alternatieve energiedragers, waaronder waterstofgas. We bestrijden de wegwerpeconomie. Bedrijven maken helaas vaak producten met een te korte levensduur. Met regels en heffingen dwingen we af dat producten langer meegaan en veel schoner worden gemaakt.