Verslag Partijraad 21 september 2019
Besluiten
- Het verslag van de partijraad van 22 juni 2019 is vastgesteld.
- In het kader van de congresvoorbereiding zullen er drie en mogelijk een of twee extra bijeenkomsten in het land plaats vinden waarbij de leden worden uitgenodigd om kennis te maken met kandidaten voor het voorzitterschap en de functie van algemeen secretaris, zoals die na 21 oktober bekend zullen zijn.
- De partijraad besluit een kiescommissie in te stellen die het proces van verkiezingen in de afdeling gaat begeleiden en de resultaten zal presenteren op het XXIIV Congres; als leden voor deze kiescommissie worden benoemd: Mahir Alkaya, Tim van Houten, Rik Janssen, Meta Meijer en Bob Ruers.
- De partijraad stemt in met de reactie op de aanbevelingen van de financiële controlecommissie, als voorgelegd door het partijbestuur
Partijvoorzitter Ron Meyer opent de partijraad met de mededeling dat dit de laatste partijraad is van algemeen secretaris Lieke Smits in verband met haar zwangerschapsverlof.
<Een filmpje over de loonrede wordt getoond>
Ron Meyer interviewt Lilian Marijnissen
RM: Waarom een loonrede?
LM: Eigenlijk om ons grotere verhaal te vertellen. Bedrijven maken gigantische winsten, er zijn miljarden over op de begroting, maar heel veel mensen merken daar niks van. Mensen die gewerkt hebben voor de winsten, moeten dat merken. Rutte had mooie woorden. Hij vond het ook niet zo eerlijk. Maar bij hem blijft het daarbij.
RM: Er is lang gedebatteerd.
LM: Tot laat in de avond. Wat ik opvallend vond: het woord ‘kapitalisme’ is nog nooit zo vaak gevallen als dit keer. CDA’er Heerma zei: geen woningmarkt, maar volkshuisvesting. VVD’er wilde nadenken over verplichte winstdeling. In de Financial Times staat dat het kapitalisme op zijn eind loopt. In NRC stond de uitspraak uit de jaren negentig van Bolkestein dat alleen Jan Marijnissen niet liberaal is – en dat is waarom de we de zorg vermarkt hebben, waarom we een woningmarkt hebben enzovoort. Dit alles biedt voor ons, antikapitalistische partij veel mogelijkheden. Er moet nou wel wat gaan gebeuren. Dat zullen we moeten afdwingen. Buiten en in het parlement.
RM Gaan de lonen nu omhoog?
LM Dat moeten we afdwingen. Onze motie is aangenomen die vraagt om 5 procent loonsverhoging in de grote bedrijven. De Tweede Kamer neemt dus looneis van de FNV over. Waar gaat de politiek over? Bijvoorbeeld de hoogte van het minimumloon. Dat moet omhoog. Dan verhoog je de bodem van het loongebouw. En de lonen in de publieke sector, docenten, verpleegsters. Wij zullen het moeten afdwingen. We voeren een strijd voor hoger minimumloon, voor hogere lonen in de publieke sector en voor winstdeling. En in de bedrijven zullen we betere lonen samen met de mensen moeten afdwingen.
Algemeen secretaris Lieke Smits behandelt verslag en congres
Besluit Het verslag van de partijraad van 22 juni 2019 is vastgesteld.
In het kader van de congresvoorbereidingen is onder andere onderzoek gedaan naar electorale ontwikkelingen. Lieke van Rossum en Spencer Zeegers van de evaluatiecommissie (anderen waren Tiny Kox en Michiel van Nispen) zullen hun opdracht, werkwijze en bevindingen hier uitleggen. We gaan daar niet inhoudelijk op in.
Spencer Zeegers
We hebben breder gekeken dan alleen naar electorale ontwikkelingen. We hebben bijvoorbeeld ook een ledenonderzoek gedaan. De resultaten hebben we zo nuchter mogelijk gepresenteerd. De lessen hebben we verwerkt in andere hoofdstukken.
We gaan uit van veel bronnen. Kiezersonderzoeken, onderzoeken van het SCP, beschouwende artikelen, gesprekken met mensen binnen en buiten partij. Ledenonderzoek, maatschappelijke ontwikkelingen die anderen en wij zien, analyses van (een kwart van) afdelingen, persoonlijke spontane analyses die aan ons zijn gestuurd, de tour van Lilian en de individuele reacties daarop.
SP-stemmers vinden zorg, pensioen en koopkracht heel belangrijk. SP-stemmers maken zich vaker zorgen over hun eigen financiële situatie. Potentiële SP-stemmers blijven vaker thuis. Het profiel van onze stemmers is verschoven in de richting van lagere inkomens en opleiding. Het Timmermans-effect was 17%. Potentiële SP-stemmers hebben veel vragen over klimaat, identiteit en immigratie. Vinden ons daarin soms te links en soms te rechts. Er zijn veel laatste-dag stemmers. Voor alle kiezers geldt: klimaat, identiteit, sociaaleconomische verschillen en zorg zijn belangrijk.
In de reacties van de afdelingen wordt vaak genoemd: niet op de man spelen; liever een sociaal Europa-verhaal, en duidelijker zijn op klimaat. Jammer dat Ron weggaat.
Naar aanleiding van vragen uit de partijraad, voegt SZ toe:
- We hebben geen bronnenlijst aan het congresstuk toegevoegd. Maar met inzage hebben we geen probleem. We kunnen een lijst maken en op SPnet laten plaatsen.
- Niet alle leden zijn bevraagd. Een steekproef van 2000 is meer dan genoeg; er waren 1200 reacties.
- We hebben geen onderzoek gedaan naar opzeggende leden.
- Er komen geen regionale verschillen uit de openbaar bekende opinieonderzoeken.
- Jongeren. We hadden cijfers van twee stembureaus bij de Universiteit Nijmegen. Percentage ging daar van 15% naar 1%.
- Potentiële SP-stemmers: kwart vindt ons te links, kwart te rechts.
Lieke Smits: bedankt voor jullie opgeofferde zomer.
Lieke Smits over de congresvoorbereidingen
Er is een aangepaste procedure voor het handhaven kandidatuur. Op SPnet wordt die lijst nu steeds aangevuld.
Hoe gaan we om met meerdere voorzitterskandidaten? Er komen drie bijeenkomsten in het land. Noord, midden en zuid. Daar willen we iedereen de kans geven om vragen te stellen.
Na 21 oktober komt een nog uitgebreidere presentatie van de kandidaten. Tot die tijd doen we het met de cv's die je al gezien hebt.
Kiezen doen we weer in de afdelingen. Dat vergt wel wat. Om te beginnen een landelijke kiescommissie. De partijraad gaat akkoord met het voorstel van het partijbestuur.
Besluit De partijraad besluit een kiescommissie in te stellen die het proces van verkiezingen in de afdeling gaat begeleiden en de resultaten zal presenteren op het XXIIV Congres; als leden voor deze kiescommissie worden benoemd: Mahir Alkaya, Tim van Houten, Rik Janssen, Meta Meijer en Bob Ruers.
Na dit weekend staat op SPnet een handboek voor kiezen in afdelingen. Het komt echt heel nauw. Al onze leden moeten de mogelijkheid hebben om te stemmen. En we willen door zorgvuldigheid discussie over het proces voorkomen.
De planning:
25-9 deadline verslag afdeling en aanmelding regioconferenties
5-10 en 12-10: regioconferenties over eerste concept en voordracht
21-10 sluitingstermijn handhaven
8-11 tweede concept plus eventueel aangepaste voordracht en niet-voorgedragen kandidaten
13-11 tot 23-11: ledenvergaderingen
23-11 partijraad
25-11 deadline wijzigingsvoorstellen, doorgeven uitslag en aanmelden congresafvaardiging
14-12 XXIV congres
Er volgt een discussie over de wenselijkheid om de bijeenkomsten met voorzitterskandidaten te streamen voor de leden die er niet bij kunnen zijn. Ook wordt er gevraagd om meer dan drie bijeenkomsten. Daarnaast zijn er vragen over de krappe planning en de vraag om dit goed te evalueren.
LS: Ik kan toezeggen met de afdelingen te kijken naar een of twee extra kennismakingsavonden met kandidaat voorzitters. Met alle informatie op SPnet en de mogelijkheid om op regioconferenties de kandidatencommissie te bevragen kunnen leden zich dan informeren over de kandidaten. Dan is streamen niet nodig; we moeten elkaar ook in de ogen kunnen aankijken. Ook zal deze congresvoorbereiding goed geëvalueerd worden.
Besluit: In het kader van de congresvoorbereiding zullen er drie en mogelijk een of twee extra bijeenkomsten in het land plaats vinden waarbij de leden worden uitgenodigd om kennis te maken met kandidaten voor het voorzitterschap en de functie van algemeen secretaris, zoals die na 21 oktober bekend zullen zijn.
Ron Meyer over actietrajecten
Sinds onze oprichting hebben we de ambitie om de bondgenoot van de mensen te zijn.
Een van de voorgangers van Lieke sprak het volgende uit: ‘Het socialisme komt niet als een donderslag bij heldere hemel. Het kan niet worden ingevoerd door een vooruitstrevende minderheid of door een genie. Het socialisme is een product van de ontwikkeling van de productiekrachten en de langdurige klassenstrijd. Het socialisme kan niet door de volksmassa’s omhelst worden als zij niet uit eigen ervaring overtuigd zijn van de totale verrotting van het kapitalisme. Massale en voortdurende actie voor deze redelijke verlangens – hij somde eerst een aantal redelijke verlangens op zoals je begrijpt – zijn de beste leerschool om te ontdekken hoe deze verlangens wel ingelost kunnen worden.’ 22 oktober 1972.
Ik weet hoe lastig het is. Met steeds meer parlementaire activiteiten toch permanente actie te organiseren. Maar het is geen tegenstelling. Lokaal kan het lastig zijn, daarom zijn we begonnen met onder andere afdelingscoaches en speciale trainingen.
Er zijn succesvolle voorbeelden. In Groningen met Jimmy ‘Champignon’ Dijk; er lopen daar 18 acties tegelijk. De 100ste verjaardag van woningcorporatie Nijestee hebben ze opgesierd met de actie ’vandaag felicitatie, morgen renovatie’. In Rotterdam stonden huizen ook vol schimmel: zij namen een zak vol champignons mee voor de verhuurder. De kelders worden opgeknapt. In Den Haag zijn we in actie tegen ratten. Een van de tofste acties. In Nijmegen leidde slechte renovatie tot boze huurders. In Zutphen bleek de energierekening door renovatie te stijgen. In Arnhem kwamen tientallen jongeren bij elkaar voor behoud van het jongerencentrum. Wonnen we. In Raalte zochten we de confrontatie voor een veilige weg. In Weert klopten we samen met hondenbezitters: begint daar de revolutie op poepveldjes? Wij doen niet aan jukebox-politiek: je zult zelf in actie moeten komen.
Op het podium spreekt Ron Meyer met Robert Bos uit Zwolle en Mathijs Fiddelaers uit Weert aan de hand van foto’s van acties.
MF: We begonnen niet helemaal lekker. 15 leden stapten op een jaar geleden. Dus terug naar de basis. In Weert is de SP weer de bondgenoot voor de mensen. Er was een ravot-terrein voor honden langs de weg zonder hek. Honden schoten zo de weg op. We hebben de wethouder op het matje geroepen met drie simpele eisen. Wethouder zegt ermee aan de slag te gaan. Het geeft enthousiasme en energie in de afdeling.
RB uit Zwolle: We hebben actie gevoerd met 15 ouderen die in een verzorgingscomplex wonen. De bushalte werd 200 meter verplaatst. Voor deze mensen onoverbrugbaar. We hebben onderzoek gedaan in de wijk en afgelopen dinsdag stonden met 15 bejaarden in protest op straat samen met cameraploegen en de baas van de busmaatschappij.
<Een filmpje van ROOD over de studieschuld wordt getoond>
Arno van der Veen, voorzitter ROOD
AV: De politiek is om. Vijf jaar na invoering van het schuldenstelsel, waar de gemiddelde student 25.000 euro schuld heeft opgebouwd. Politici hebben echter wel vaker praatjes. Dus wij gaan ze over de streep trekken. Met een petitie en een initiatiefvoorstel in de Tweede Kamer. De druk op dat schuldenstelsel is niet vanzelf blijven bestaan. Die druk is onder andere door ROOD georganiseerd. Dit neoliberale experiment is mislukt. Maar wij zijn geen proefkonijn. Nu praten we mooi over hoe we over een paar jaar weer toekunnen naar een studiebeurs, maar de huidige generatie studenten heeft wel gewoon schulden.
De petitie hierover kreeg 54.000 ondertekenaars in een week. 13.000 willen iets doen. 300 willen lid worden. Dat het leeft moge duidelijk zijn. Onze generatie is de eerste generatie die het slechter lijkt te krijgen dan de generatie daarvoor. Flexcontracten, stijgende huren. Wie klaar is met een opleiding, heeft geen toekomst. Als we studenten zo veel schuld geven, dan ben je bezig met overleven, met jezelf. Niet met de buren, niet met het collectief, maar met het individu. Het zegt iets over hoe de samenleving als geheel eruit ziet. Op het individu gericht, het collectief telt niet meer. Het is tijd om in te gaan op dat bredere verhaal van de schuldengeneratie.
Met 10 lokale bijeenkomsten in de komende twee weken gaan we deze actie verder opzetten. Mis je eigen afdeling in dat lijstje? Meld je, wij komen graag. sp.nl/student
We gaan studenten organiseren. We voelen dat er wat aan de hand is. Na dit weekend zal er een flyer op SPnet komen, met instructies hoe je ermee aan de slag kunt. Op sp.nl/proefkonijn kunnen mensen zich inschrijven.
Penningmeester Thijs Coppus over de aanbevelingen van de financiële controlecommissie
TC: De jaarrekening gecontroleerd op doelmatigheid. Aanbevelingen van de financiële controlecommissie zijn al op de vorige partijraad gedaan. Nu kan ik uitgebreider daarop reageren.
De financiële controlecommissie bestaat uit Ton Segers uit Uden, Michel Verschuren uit Breda, Simon Zandvliet uit Zwolle, Wilma Guldemond uit Noordoostpolder en Wim Hoogervorst uit West-Friesland Oost.
Ik begin met een foutje. In aanbeveling 2: ‘niet innen bedragen debiteuren’. Woordje ‘niet’ weggevallen bij ‘raadsleden zelf laten bepalen’. Wel een essentieel woordje.
Budgettering en verkiezingskas. Komende begroting 2020 gaan we niet precies aangeven wat we gaan uitgeven aan campagnes. Het is straks aan nieuwe partijbestuur om dat in te vullen.
We hebben 1,7 miljoen in kas voor verkiezingen. Dat is ruim. De komende jaren moeten we besluiten nemen: wat sparen we? Wat bestemmen we voor verkiezingen? Daar doen we voorstellen over in komende begroting.
We nemen alle aanbevelingen over of de strekking.
Michel Verschuren. Bedankt voor het overnemen of strekking overnemen. Nog even ROOD. Als er snode plannen van ROOD kwamen, moest daar serieus naar gekeken moeten worden. Nu komt Arno meteen met snode plannen, dus graag budget meteen daarop afstemmen.
De ruimte voor nieuwe partijbestuur snap ik goed. Deze aanbevelingen gelden ook voor het nieuwe partijbestuur.
TC: Nog een opmerking: op de partijraad van maart 2020 informeren we jullie over de uitvoering.
Besluit: De partijraad stemt in met de reactie op de aanbevelingen van de financiële controlecommissie, als voorgelegd door het partijbestuur
<filmpje over cultuur / voorstelling GAS>
Lieke Smits over GAS-voorstelling
Op ons vorige congres hebben we afgesproken om een kunst- en cultuurcollectief op te zetten. Dat hebben we serieus genomen. Met mooie optredens bij Voor Elkaar, op het congres, in theater Carré, bij Tijd voor Rechtvaardigheid in Rotterdam, waar Saint Tropez optrad.
We stoppen daar niet mee.
Op 17 november is de voorstelling GAS in theater Flint in Amersfoort. Een theaterproductie over de gaswinning. Over een overheid als cheerleader van het grootkapitaal. Een mooie voorstelling en meteen een kans om al onze vrijwilligers, kaderleden en actieve leden in het zonnetje zetten. Het kost 12,50 met eten en te drinken. Op de website vind je meer informatie: sp.nl/gasvoorstelling. Nodig vooral je vrijwilligers en actieve leden uit om hier bij te zijn.
Ron Meyer neemt afscheid van Lieke Smits
RM: Beste Lieke dit is je laatste partijraad. Lieke is gegroeid en gaat met zwangerschapsverlof. Zij stopt als algemeen secretaris. Een indrukwekkende partijgenoot. Die gewerkt heeft aan ons fundament. Technologie, campagnes, daar kunnen we mee vooruit. Veel belangrijker: dat er menig afdeling was waar je met de vuist op tafel sloeg – en dat men daar nog steeds zoekt naar het epicentrum. We hebben van je genoten. Je stond voor mij 24 uur klaar. Geweldige kameraad
<Er wordt een filmpje getoond met een woordje van partijgenoten en anderen, zoals organiser Wade Rathke>
LS: Dank jullie wel. Ik ben er even stil van. Het was fantastisch om met jullie allemaal te mogen samenwerken. De afdelingen in de partij zijn de basis. Ik heb gezien hoe onze afdelingen de basis zijn. Zonder het volk te organiseren kunnen onze volksvertegenwoordigers hun werk niet doen. Jullie moeten het werk doen lokaal. Als we het kapitaal op de knieën willen dwingen, moet we afdwingen. Ikzelf de komende maanden iets minder, maar daarna ben ik weer in de partij op een andere plek.
<Er wordt een filmpje van Zembla over actie met jongeren voor ouderenzorg Careyn>
Lilian Marijnissen over het zorgbuurthuis
LM: Ik heb die jongeren gevraagd hiernaartoe te komen. Ik heb met mevrouw Piel, 101 jaar, gesproken. Ik vond het inspirerend dat jongeren opkomen voor ouderenzorg. Zo betrokken en bevlogen bij de ouderenzorg. Je zou zeggen die zijn al druk genoeg met zichzelf. Maar deze jongeren doen het wel: Wouter, Marit en Martijn.
Wouter: Wij woonden in Tuindorp-oost als jongeren tussen de ouderen. Dat was een succesvol concept en het was leuk.
Martijn: Je woont tussen hoogbejaarde mensen. Je komt elkaar tegen op de gang, groet elkaar, je kunt helpen, ik heb wel eens een brandje geblust. Hele kleine dingen, een pakje boter halen. Dat heeft zo veel meerwaarde. Voor hen en voor ons.
Marit: het is als experiment begonnen. Het begon wat aarzelend. Je probeert contact te leggen. Het eindigde ermee dat de bewoners de deur altijd open hadden staan. We zijn samen met ze naar de stad gegaan, waar ze al jaren niet geweest waren. Ik leer ervan; ik krijg ervan mee: tot rust komen. De tijd nemen voor de mensen en ook voor jezelf.
LM: Maar dit experiment Tuindorp-Oost is niet meer.
Wouter: Careyn heeft er een einde aan gemaakt. Deze mensen zijn volledig afhankelijk van Careyn.
LM: Deze mensen moesten verhuizen en de jongeren moesten eruit.
Martijn: Wij zagen het gebeuren. Voor ons is dit makkelijk. Maar als je 100 bent, is dat zo een grote stap. We moeten hen een stem geven.
Marit: Er is een informatieavond geweest. Zonder de jongeren en zonder de familie. Veel ouderen waren compleet van slag. Diezelfde avond zijn we samengekomen met ouderen en jongeren.
Martijn: Wij hebben dingen gezien omdat we er tussen wonen. We hebben dingen gezien die eigenlijk verborgen blijven. Dit kan anders. We moeten het breder trekken. We hebben een manifest en website gemaakt. De oproep in het manifest: ouderenzorg moet kleinschaliger, betrokken, jong en oud samen.
Wouter: de minister praat liever met Ali B dan met mevrouw Piel over eenzaamheid onder ouderen.
Martijn: We bezoeken verzorgingshuizen, organiseren een over goede initiatieven.
Wouter: Jullie, de SP, zitten in de haarvaten van de samenleving. Jullie weten beter dan wij waar die goede huizen zitten. Laat het ons weten, we komen graag langs.
LM: Een mooi bruggetje naar de zorgbuurthuizen. De kern is kleinschalige zorg in je eigen wijk met vaste gezichten en een inloopfunctie voor de wijk. Wij hebben ons hevig verzet tegen het sluiten van de verzorgingshuizen. Nu komen ze er achter dat het toch wel een probleem is. Daarom ons eigen alternatief: het zorgbuurthuis, onze kijk op ouder worden in Nederland. De meerderheid in het parlement zegt nu: geen verkeerd idee van die SP. Maar we zijn er nog niet. Er zijn veel aanleidingen om mensen te organiseren, om met personeel te spreken. Ik weet dat op een aantal plekken mensen al bezig zijn. Onder andere Marie-Therese Janssen in mijn eigen Oss.
MTJ: Het stond in ons verkiezingsprogramma. Begin van dit jaar hield ik een presentatie van het zorgbuurthuis in het gemeentehuis. Ambtenaren en politici, waren erbij. Dat werd enorm omarmd. Ga maar met ons meedenken, zeiden ze. We zijn gaan kijken in een wijk waar de Osse SP goed geworteld is: daar staat een oude school, nu buurthuis. We zijn natuurlijk met de buurt gaan praten. Die reacties waren super. Hartverwarmend. Ook van jongeren: ze zien een kans om daar te gaan koken, iets te gaan doen. Het gaat er komen. Ik heb een groep om me heen verzameld van mensen. Iemand uit de geneeskundige kant, uit de zorg, uit de mantelzorg, iemand voor financiën en mensen uit de buurt. Nu hebben we een werkgroep. En de afdeling vastgoed van de gemeente is daar ondersteunend in. Dat gaat wel lukken.
Maarten Hijink, SP-woordvoerder zorg in de Tweede Kamer: Als afdelingen dit ook willen, er zijn hobbels in de wetgeving. Je hebt mensen nodig die je kunnen helpen. Er is geen blauwdruk. Kijk eerst lokaal, waar dan, wie dan, wie kan helpen. Ik kan langskomen. Ik ga binnenkort naar Heerenveen. Als je het idee hebt dat het nij jou in de gemeente kan, neem contact op.
LM: we kunnen dit in de Tweede Kamer allemaal mooi bespreken. Maar als we het niet afdwingen, gebeurt er niks. Hoe mooi zou het zijn als we bondgenoot kunnen zijn van de mensen die dit willen. Dat het van de buurt zelf is. Dus iedereen erbij betrekken. Dit is van ons. Hier hebben wij voor gevochten. Het biedt perspectief. Ook voor zorgverleners. En voor jongeren die zich hiervoor in willen spannen. Mij lijkt het mooi als wij als partij hierin voorop kunnen gaan. We gaan zorgen dat we die strijd gaan winnen.