Kox: Oppassen in Oost-Europa
Nu de spanningen snel oplopen in de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië, moet de internationale gemeenschap oppassen niet opnieuw in de fout te gaan door van buitenaf oplossingen te forceren. Het is aan de burgers en bestuurders van Macedonië om een einde te maken aan de politieke chaos en een gewelddadige escalatie te voorkomen. Dat zegt SP-senator Tiny Kox. Op initiatief van de fractie van Verenigd Europees Links, waarvan Kox voorzitter is, sprak de parlementaire assemblee van de Raad van Europa deze week in Sarajevo uitgebreid over de ernstige politieke ontwrichting van haar lidstaat Macedonië.
Macedonië is een van de nieuwe staten die ontstonden na het uiteenvallen van Joegoslavië in de jaren '90. Kox herinnert eraan dat die implosie het tegendeel van een succesvolle scheiding was: 'Met etnische botsingen, een bloedige burgeroorlog, buitenlandse bemoeienis, omstreden internationale militaire interventies en een aantal nieuwe zwakke en instabiele staten als voorlopig eindresultaat. Macedonië is er een voorbeeld van, net als Bosnië en Kosovo. In Macedonië bespioneert een autoritaire regering tienduizenden burgers, maar ook bestuurders. En een deel van de oppositie boycot het parlement sinds de dag van de verkiezingen, spreekt schande over de afluisterpraktijken maar publiceert zelf naar believen illegaal verkregen transcripten van die afgeluisterde telefoongesprekken. Dat doet ze in de hoop de regering tot aftreden te kunnen dwingen. De straten van hoofdstad Skopje lopen vol met demonstranten van verschillende kampen en ook elders in het land groeit de onrust. Van verschillende kanten wordt geprobeerd de spanningen tussen Albanese en Macedonische burgers op te blazen. Onlangs zijn meer dan twintig mensen omgekomen. Gaandeweg ontstaat er een bijzonder gevaarlijke cocktail, die zomaar kan ontploffen.'
Dat gevaar wordt nog groter, aldus Kox, als grootmachten als Amerika, Rusland en de Europese Unie zich uit eigenbelang met het conflict gaan bemoeien: 'Rusland en Amerika zien een strategisch belang in het kleine land dat ingeklemd ligt tussen Servië, Bulgarije, Griekenland en Albanië. Rusland wil graag een nieuwe gaspijplijn over Macedonisch grondgebied, Amerika zou het land bij de NAVO willen inlijven. Macedonië wil ook graag bij de Europese Unie. Maar dat is moeilijk met een instabiel bestuur, veel corruptie, een zwakke economie en een voortslepend conflict met buurland Griekenland over de naam 'Macedonië' - omdat Noord-Griekenland al zo heet.'
Samen met andere afgevaardigden van de Raad van Europa roept Kox op tot grote internationale terughoudendheid in deze gevaarlijke tijden: 'Laat de grootmachten zich inhouden en geef regering en oppositie van Macedonië de kans om orde op zaken te stellen. Waar nodig met steun van de Raad van Europa, waartoe het land immers behoort.' De oproep vindt steun bij secretaris-generaal Jagland van de Raad van Europa, zo zei hij in Sarajevo. Eerder deze week sprak Jagland daarover in Brussel met de ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten. Onder hen de Russische minister Lavrov, de Nederlandse minister Koenders en de Bosnische minister Crnadak. De laatste is sinds deze week voor het komende halfjaar voorzitter van de Raad van Europa. Op vragen van Kox in Sarajevo beloofde de Bosnische minister alles in het werk te zullen stellen om Macedonië te helpen deze crisis te boven te komen. In juni komt hij naar Straatsburg om verslag uit te brengen aan de voltallige assemblee van de Raad van Europa, waarbij 47 Europese landen aan gesloten zijn.
