Leijten: Wet Langdurige Zorg is de wet van de gemiste kansen
Deze week debatteert de Tweede Kamer over de Wet Langdurige Zorg. De SP heeft veel kritiek geuit op de plannen van staatssecretaris Van Rijn. Maar wat betekent deze wet nu voor mensen die zorg nodig hebben en voor mensen die in de zorg werken? We vragen het aan Tweede Kamerlid Renske Leijten.
Wat houdt de Wet Langdurige Zorg in?
‘Deze wet gaat over de langdurige zorg voor ouderen, mensen met een beperking en mensen met een psychische aandoening. De AWBZ wordt in zijn huidige vorm afgeschaft en daar komt deze wet voor in de plaats. Dit gaat gepaard met een grote bezuiniging op de zorg. In de praktijk zal het betekenen dat van alle mensen die nu langdurige zorg krijgen straks nog maar een kwart daarop kan rekenen. Er komen minder plaatsen voor ouderen in verzorgingshuizen en tegelijkertijd wordt er flink bezuinigd op de thuiszorg. Ook de gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg ontkomen niet aan de bezuinigingen. De staatssecretaris houdt ons keer op keer voor dat de AWBZ onbetaalbaar is geworden en probeert hiermee deze kaalslag te rechtvaardigen.’
Maar de kosten voor de AWBZ rijzen toch ook de pan uit?
‘Nee, dat is echt onzin. De kosten zijn de afgelopen jaren wel toegenomen, maar er zijn ook veel meer ouderen die zorg nodig hebben. Het grote probleem met de AWBZ is dat een deel van het geld dat via premies binnenkomt, wordt uitgegeven aan andere zaken dan de zorg. En we hebben het hier over ruim 70 miljard over de afgelopen jaren! Spreken over een tekort voor de AWBZ is dus flauwekul. Daarom hebben we een nieuwe financiering van de AWBZ voorgesteld. Een voorstel waarmee we de zorg betaalbaar houden, de koopkracht van mensen verbeteren en tienduizenden banen behouden blijven in de zorg. Helaas steunen andere partijen ons voorstel nog niet.’
Even terug naar de Wet Langdurige Zorg. Wat betekent deze wet voor mensen die zorg nodig hebben?
‘Voor mensen die in een instelling wonen zal er weinig veranderen. Helaas wordt de zorg voor hen niet kleinschaliger en komt er niet meer personeel bij. Ik maak me echt zorgen over de mensen die nu nog thuis wonen en straks naar een verzorgingshuis willen. Zij belanden tussen wal en schip: het wordt moeilijk om een plek in een zorginstelling te krijgen en er is onvoldoende thuiszorg. Veel mantelzorgers zijn nu al overbelast en door deze plannen komt er nog meer druk op hun te liggen. Zorgen voor mensen die zorg nodig hebben, is voor mij één van de kernpunten van een solidaire samenleving. Dat haalt deze regering onderuit.’
En voor mensen die in de zorg werken?
‘Ook die blijven niet buiten schot. Er zijn in het afgelopen jaar al 25.000 banen verloren gegaan in de zorg en de ontslaggolf zal voorlopig nog niet stoppen. Veel medewerkers in de thuiszorg en in zorginstellingen maken zich grote zorgen over hun baan. En het is zo tegenstrijdig! Aan de ene kant zijn er meer mensen die zorg nodig hebben en aan de andere kant worden goed opgeleide mensen de laan uitgestuurd. Daarnaast worden op steeds meer plaatsen zorgmedewerkers vervangen door stagiaires, vrijwilligers en mensen met een uitkering. Deze verdringing van banen komt de kwaliteit van de zorg niet ten goede.’
Hoe zou de SP de AWBZ dan willen veranderen?
‘Allereerst moet al het geld dat binnenkomt voor de AWBZ daar ook aan besteed worden. Dan is bezuinigen op de langdurige zorg niet nodig. Daarnaast moeten verzorgingshuizen open blijven. Meer dan 10.000 ouderen staan op een wachtlijst terwijl verzorgingshuizen de deuren moeten sluiten. Dat is onaanvaardbaar. Voor ouderen die liever thuis blijven wonen moet goede thuiszorg beschikbaar zijn. Straks krijgen de zorgverzekeraars en gemeenten allebei een verantwoordelijkheid in het organiseren van de zorg. Hierdoor lopen mensen het risico om van het kastje naar de muur te worden gestuurd wanneer zij zorg nodig hebben, om zo te ontmoedigen dat mensen zorg krijgen. Wij stellen voor dat de thuiszorg ook onder de Wet Langdurige Zorg komt te vallen. Zo blijft de thuiszorg en de zorg in een instelling nauw verbonden met elkaar. Ook moet er in de zorginstellingen minder geld worden besteed aan overhead, zodat er meer geld terecht komt op de afdelingen en bij het personeel. Door het invoeren van een overheadnorm kunnen we dat afdwingen. De indicatiestelling voor hoeveel zorg iemand krijgt, laten we doen door mensen uit de zorg, niet door een bureaucratisch bureau als het Centrum Indicatiestelling Zorg. Op deze manier houden we de zorg menswaardig en toegankelijk voor iedereen.’
En nu?
‘Voor mij is dit de wet van de gemiste kansen. De regering had de kans om bureaucratie en verspilling in de zorg aan te pakken. Om iets te doen aan de buitensporige salarissen van bestuurders, te hoge eigen vermogens van instellingen en om de zorg eenvoudiger te organiseren. Maar ze doet niets van dit alles. Gelukkig zijn er veel mensen in ons land die zich, net als ik, hier boos over maken. Samen met hen ga ik graag de strijd aan om de zorg écht te verbeteren.’
