Eigen risico onhoudbare bedreiging voor volksgezondheid
‘Ik haal voor dit jaar geen hartmedicatie meer. Ik ben mij ervan bewust dat dit tot de dood kan leiden, maar dan heb ik tenminste rust’. Dit is één van de meer dan 2000 persoonlijke verhalen die mensen hebben achtergelaten bij het meldpunt over het eigen risico. SP-Kamerlid Henk van Gerven is ontdaan door alle reacties: ‘De werkelijkheid voor veel mensen is bikkelhard. Het eigen risico dwingt hen niet alleen in de financiële problemen maar zorgt ook voor grote gezondheidsrisico’s doordat mensen broodnodige zorg uitstellen of zelfs helemaal niet meer naar een dokter gaan. Daarom stel ik vast dat het almaar stijgende eigen risico een gevaar is geworden voor de volksgezondheid. Dan is er maar één oplossing: schaf het eigen risico af!’
Dat meer dan één miljoen mensen moeite hebben om de zorgkosten te betalen was al bekend maar de persoonlijke drama’s die hierachter schuil gaan waren tot nu toe vaak onbekend. Het meldpunt eigen risico in de zorg van de SP leverde in twee weken tijd meer dan 2.000 schrijnende verhalen op van mensen die in grote problemen komen door het eigen risico. Het gaat om mensen die noodzakelijke medicijnen niet meer innemen, zich niet meer laten doorverwijzen naar de specialist of patiënten die controles overslaan. Van Gerven: ‘Het eigen risico is een onhoudbaar probleem. Mensen die zelf niet meer naar de dokter durven of zelfs hele gezinnen die vanwege de hoge kosten al jarenlang geen arts of tandarts meer hebben gezien. Dat is terug naar de middeleeuwen en voor de SP volstrekt onacceptabel.’
De verhalen die mensen achterlieten zijn stuk voor stuk schrijnend. Veel mensen mijden noodzakelijke zorg omdat zij de rekening simpelweg niet meer kunnen voldoen. Dat kan gaan om iemand met de diagnose Parkinson die niet meer naar de neuroloog gaat maar ook geen medicijnen meer slikt omdat de kosten niet meer op te brengen zijn. Of om iemand met ongelijke x-benen die zich de noodzakelijke inlegzool niet langer kan veroorloven. Een ander zegt: ‘Mijn gezondheid gaat achteruit en ik heb nieuwe braces voor mijn handen nodig maar daar durf ik ook al niet om te vragen. Ik kan met alle eerlijkheid zeggen dat ik bang ben voor de toekomst.’
Naast mensen die hun medicijnen niet meer innemen zijn er veel mensen die controles bij de specialist overslaan omdat dit onbetaalbaar is. Dat gaat om patiënten met suikerziekte, reuma en hartproblemen. Mensen geven aan geen hartfilmpje te laten maken of een vrouw met een verhoogde kans op borstkanker die zegt zich niet meer te laten controleren. Iemand waarbij vorig jaar diabetes type 2 werd geconstateerd kan de kosten voor de laboratoriumcontroles niet meer betalen. ‘Ik vermijd ze maar en heb besloten de pillen ook maar niet te slikken.’
Vele mensen laten weten uit ‘voorzorg’ de huisarts niet meer te bezoeken uit angst voor de kosten die volgen uit een doorverwijzing of de voorgeschreven medicijnen. Zoals iemand die zegt: ‘Ik ga gewoon niet snel naar de dokter en bij de dokter is mijn vraag of het wel vergoed wordt. Zo niet, dan laat ik het achterwege.’ Of iemand die stelt: ‘Rare vlekken geconstateerd op mijn huid, maar ik durf niet naar de huisarts uit angst voor de kosten.’
De minister houdt tot nu toe stug vast aan het eigen risico en wil het zelfs verhogen van 360 euro naar meer dan 400 euro. Van Gerven: ‘Met deze verhalen kan zij de werkelijkheid niet meer ontkennen. We zijn duidelijk een grens gepasseerd waarbij het eigen risico een bedreiging vormt voor de volksgezondheid. Ik stel voor het eigen risico af te schaffen en te vervangen door een andere financiering zoals een slimme inkomensafhankelijke premie. We hebben de plannen uitgewerkt en doorgerekend klaar liggen, het is gewoon een kwestie van invoeren. Daarmee zijn we in één keer van deze onhoudbare problemen af.’
