Oekraïne: koude oorlog of helpende hand?

‘Nog steeds kan de Raad van Europa een deel van de oplossing zijn als het gaat om de chaos en spanningen in Oekraïne te verminderen. Maar als we niet oppassen, worden ook wij straks een deel van het probleem. De buitenlandse bemoeienissen van Rusland, Amerika, de NAVO en de EU hebben de situatie in Oekraïne alleen maar verergerd. Laat de Raad van Europa zich daarom niet overgeven aan koude oorlogstaal maar zich focussen op het effectief helpen bij eerlijke verkiezingen van een nieuwe president en een nieuw parlement, het opbouwen van democratische instituties en een onafhankelijke rechtspraak en het streven naar eerlijkere sociale verhoudingen', aldus SP-senator Tiny Kox woensdag in Straatsburg, waar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa zich in welhaast koude oorlogssfeer boog over de recente gebeurtenissen in Oekraïne.

Kox, in Straatsburg sprekend namens de linkse fractie in de assemblee, maakt zich grote zorgen: 'De illegale annexatie in maart van de Krim door Rusland, de bloedige revolte van februari waarin de president en zijn regering werden afgezet, het brute optreden van extremistische en fascistische gewelddadige groeperingen sinds eind vorig jaar - allemaal gebeurtenissen die de structurele crisis waarin Oekraïne al sinds zijn onafhankelijkheid verkeert, nog verder hebben vergroot.' Volgens Kox, die onlangs op werkbezoek was in het enorme land waar 44 miljoen mensen wonen, wordt het land al jarenlang gedomineerd door superrijke oligarchen die parlementariërs en bestuurders als marionetten inzetten, te midden van een kolossale corruptie die democratische structuren en een onafhankelijke rechtspraak fundamenteel ondermijnt. Kox: 'Opeenvolgende regeringen wilden of konden er niet voor zorgen dat Oekraïne fatsoenlijk voor zijn burgers zorgt. Tel daar nog een binnenlandse revolte en een buitenlandse interventie bij op en je snapt waarom het nu zo'n chaos is in het land.'

De illegale annexatie van de Krim door Rusland en de toenemende onlusten in overige delen van het land doen de zorgen snel toenemen over de toekomst van Oekraïne. Kox: 'De Russen spelen nu de vermoorde onschuld, geven hoog op van het vreedzame karakter van de inlijving en gaan totaal voorbij aan de flagrante schending van het internationale recht door hun brutale annexatie. Ze zeggen dat de Oekraïense regering extremisten bevat, terwijl die ook in Moskou het hoogste woord voeren. Neem de leider van de zogeheten liberaal democratische partij, Zirinovski. Die is al net zo bekrompen en racistisch als de aanhang in de Oekraïne van bewegingen als Svoboda en de Rechtse Sector, die daar de boel onveilig maken en ook meeregeren. De Russen voeren de militaire druk aan de Oekraïense grens op en lijken betrokken bij het aanzetten tot nieuwe onlusten in het buurland. In Oekraïne richten politici nu al hun pijlen op de Russen maar gaan voorbij aan de enorme chaos en corruptie die er ook al voor de Russische annexatie van de Krim was en waarvoor zij mede verantwoordelijk zijn. Iedereen wijst naar anderen en ondertussen betalen de burgers van het land opnieuw de tol.'

'In plaats van nu mee te gaan in nieuwe koude oorlog retoriek, heb ik gepleit voor consequente veroordeling van het Russische wangedrag maar ook voor het afwijzen van imperialistisch gedrag van de EU, de VS en de NAVO. Ik heb onderstreept dat de inwoners van Oekraïne de kans moeten krijgen om uit te maken hoe zij hun land in willen richten. De Raad van Europa, waarvan Oekraïne lid is, kan helpen de krakkemikkige wetgeving te verbeteren, democratische verkiezingen te organiseren, een fatsoenlijke grondwet tot stand te brengen en de gierende ongelijkheid en de kolossale corruptie te verminderen. Maar veel politici uit de 47 lidstaten lijken momenteel eerder voor agressieve taal te kiezen dan voor een bedachtzame aanpak van deze buitengewoon gevaarlijke crisis.'