De Jong: Hoorzitting Europese agentschappen ‘surrealistisch schouwspel’
Europese agentschappen controleren vooral zichzelf, los van de begrotingscontrole door het Europees Parlement. De Europese Commissie heeft niets over de agentschappen te zeggen. Dit kwam naar boven tijdens de hoorzittingen die het Europees Parlement deze week organiseerde over de activiteiten van de agentschappen in 2012. SP-Europarlementariër Dennis de Jong: ‘Tot nu toe hield de Europese Commissie vaak de schijn op dat zij wel degelijk de integriteit van de agentschappen in de gaten hield. Nu bleek dat de Commissie dat recht helemaal niet heeft. Dit maakt de agentschappen ontzettend kwetsbaar voor beïnvloeding door lobbyisten van grote bedrijven, zeker als zij commercieel belangrijke besluiten nemen over bijvoorbeeld toelating van bepaalde ingrediënten van voedsel of van bepaalde medicijnen.’
Actualiteitenprogramma Een Vandaag liet eind vorig jaar zien dat belangenverstrengeling bijvoorbeeld bij het EU-agentschap voor voedselveiligheid een probleem is, doordat medewerkers van grote bedrijven als zogenaamd onafhankelijke experts bij dit agentschap actief zijn. De Jong: ‘Een jaar geleden is de Commissie gekomen met richtsnoeren voor een actiever integriteitsbeleid van de agentschappen. Over de uitvoering van deze richtsnoeren krijgen we in het EP alleen hapsnap informatie van de agentschappen. De Commissie constateerde eerder zelf ook al dat er nog veel te doen is bij de agentschappen, maar voor informatie daarover moeten we als EP nu dus alle 43 agentschappen apart bevragen. Dit is inefficiënt en maakt de kans op ongelukken erg groot.’
Ook de effectiviteit van agentschappen is dubieus. De Jong: ‘Omdat de Commissie zegt daartoe niet bevoegd te zijn, ontvangen we nog steeds geen informatie over de resultaten van agentschappen. Er is veel overlap en het spooragentschap is zelfs op twee locaties gevestigd. Dit kan veel efficiënter door de resultaten van de agentschappen beter te monitoren en het EP te voorzien van een jaarlijks verslag van behaalde resultaten, alsmede van voorstellen om agentschappen af te schaffen bij onvoldoende functioneren, of samen te voegen. De huidige situatie is onhoudbaar.’ Eerder kwam ook de Radboud Universiteit Nijmegen in een onderzoek in opdracht van de SP tot eenzelfde conclusie.
De EU heeft op dit moment 43 agentschappen, waarvan meer dan de helft in de laatste 10 jaar is opgericht. Veel Europese agentschappen hebben hun standplaats buiten Brussel, wat het toezicht vanuit Brussel lastiger maakt. De SP wil daarom naast een inperking van het aantal agentschappen ook een verplaatsing van de agentschappen naar Brussel.
