Leijten: plannen jeugdzorg desastreus voor jeugd en gemeente
SP-Kamerlid Renske Leijten maakt zich grote zorgen over de jeugdzorgtaken die dit kabinet wil overhevelen naar de gemeenten. ‘Dat gemeenten het beste de jeugdzorg kunnen uitvoeren, zegt de SP al heel lang. Maar de wet die er nu ligt is vooral een financiële operatie om de bezuinigingsdoelstelling te halen. Daardoor lopen zowel onze jeugd als de gemeenten grote risico’s. Als je de belangen van kinderen, ouders en de jeugdzorgmedewerkers centraal wil stellen, dan moeten de bezuinigingen van 15% of meer van tafel’, aldus Leijten.
Een groot probleem dat volgens Leijten ontstaat is dat het recht op jeugdzorg vervalt met de nieuwe wet. 'Gemeenten gaan beslissen of, en zo ja welke zorg een kind en of het gezin krijgt. Dat is heel wat anders dan een recht op jeugdzorg wanneer het nodig is. Niet alleen zal rechtsongelijkheid ontstaan tussen kinderen en gezinnen van verschillende gemeenten, maar zal ook veel kennis en expertise van de jeugdzorg verdwijnen. Dat is totaal ongewenst. Het eerste wat dus hersteld moet worden is het recht op zorg”.
Het beste zicht De tweede grote wijziging die Leijten wil doorvoeren is dat hulp- en zorgverleners het laatste woord krijgen in welke ondersteuning, hulp en zorg nodig is bij een kind of in een gezin. 'Jeugdhulpverleners, maar ook kinderartsen en huisartsen, hebben het beste zicht op wat nodig is. Hun inschatting welke zorg nodig is mag niet terzijde geschoven worden door de gemeente. De kans dat gemeenten dat zullen doen is vanwege de bezuinigingen erg groot. Als je het belang van het kind en het gezin voorop stelt, dan luister je naar de deskundigen.' Leijten wijst erop dat deze reparatie van de wet ook aansluit bij de adviezen die een parlementaire werkgroep gaf over de toekomst van de jeugdzorg. Leijten: 'Als we de jeugdzorg willen bevrijden van de bureaucratie, dan moeten hulp- en zorgverleners de ruimte krijgen om te doen wat nodig is. Verantwoording doe je niet vooraf door een stroom eindeloze formulieren, maar achteraf.'
Volgens Leijten hebben gemeenten ook meer tijd nodig om zich voor te bereiden op de jeugdzorg. Leijten: ‘De visie van de wet is dat er meer preventie komt en meer algemeen aanbod van opvoedondersteuning en advies voor en over jongerenzaken. Dat steunen we zeer. We zien alleen wel dat gemeenten juist nu hierop moeten bezuinigen. Laten we gemeenten meer tijd geven om de preventie op orde te brengen!’ Leijten wijst erop dat het hiervoor ook noodzakelijk is dat de bezuiniging van tafel gaat. ‘Anders wordt het voor de gemeenten niet de keuze óf zij het buurthuis en de bibliotheek moeten sluiten vanwege financiële tekorten, maar wanneer.'
Medewerkers Het SP-Kamerlid maakt zich ook grote zorgen over de medewerkers in de jeugdzorg. Zij moeten beschermd worden tegen forse loonsverlagingen en gedwongen ontslagen. Leijten: ‘Wat we in de thuiszorg meemaken moeten we voorkomen in de jeugdzorg’. Daarom moeten marktwerking, concurrentie en winstbejag voorkomen worden. Geen kind of gezin wordt daar beter of wijzer van. Dit is vooral interessant voor gelikte adviesbureaus die met allerlei glossy plannen flink geld verdienen aan jeugdzorgtaken bij de gemeenten.' Leijten wil dat jeugdzorginstellingen onder toezicht van de landelijke inspectie komen.
Het kabinet is van plan de jeugdzorg in 2015 over te hevelen. Nu zijn veel gemeenten nog onvoldoende voorbereid en stellen zij vast dat zij te maken krijgen met een hogere bezuiniging dat eerder voorspeld was. Leijten: ‘Er zijn grote problemen te verwachten van deze jeugdzorgplannen. Niet alleen gaat de overheveling veel te snel, maar ook komt het recht op zorg te vervallen en beslist de gemeente -en niet de professional- welke zorg nodig is. De marktwerking in de jeugdzorg krijgt vrij spel en gemeenten krijgen te maken met een enorme bezuiniging op het budget. Dit zijn essentiële problemen die dit kabinet moet oplossen, anders kan de SP niet instemmen met deze plannen.'
Woensdag en donderdag debatteert de Tweede Kamer over de jeugdzorgplannen.
