Dagboek Rusland: Dag 3

SP-senator Tiny Kox leidt voor de Raad van Europa de waarneming van de Russische verkiezingen van 4 december. Voor sp.nl houdt hij een dagboek bij.

We beginnen met een uitgebreide briefing door OVSE-ambassadeur Tagliavini en haar experts. In krap twee uur worden we bijgepraat over de bevindingen van de lange termijnwaarnemers die sinds begin november in heel Rusland aan de slag zijn. Ze spreken bijna allemaal Russisch. Dat helpt om dingen aan de weet te komen. Tot het werk van de experts hoort ook het precies bijhouden van de media-aandacht voor de verkiezingen. We krijgen heel wat grafieken voorgeschoteld, hoe de verschillende televisiezenders de verschillende partijen bedelen. Ook de gang van zaken op verkiezingsdag wordt nauwgezet uitgelegd, zodat onze waarnemers weten wat hen te doen staan – en te laten. En de recente wetgeving met betrekking tot verkiezingen wordt toegelicht. Heel erg nuttig allemaal. We hebben er veel profijt van.

Tiny Kox op een briefing over de verkiezingen samen met onder andere Gary Kasparov

Daarna gaan we verder met vertegenwoordigers van organisaties die zich op verschillende manieren bezighouden met het politieke proces in Rusland. Gary Kasparov is er, de voormalige schaakkampioen en nu alweer lang in de contramine tegen de regering. Ook Ludmilla Alexeeva is er, van de Helsinki-stichting, die ons veel feiten levert over wat er volgens haar niet goed loopt in het verkiezingsproces. Uit een ietwat andere invalshoek doet dat ook Alexei Semenov, van het Centrum voor Monitoring van democratische processen. De vierde gesprekspartner is Mikhail Veller, een schrijver die de provocaties niet schuwt. Om iedereen krachtig maar ook kort te houden, blijkt niet eenvoudig maar het lukt toch aardig. Grote afwezige is Grigory Melkoniants van de binnenlandse verkiezingswaakhond GOLOS. Gisteren heeft de politie een inval in het kantoor van GOLOS gedaan en vandaag is er een rechtzaak. Naar verluidt wordt nagegaan of GOLOS bepaalde regels inzake berichtgeving over verkiezingen geschonden heeft.

In de middag ontmoeten we Mikhail Kasyanov en Vladimir Ryzhkov. De laatste zat van 1993 tot 2007 in het Russische parlement. In 1999 werd hij aangezocht als vice-premier door Boris Jeltsin maar dat weigerde hij. Hij stichtte daarna een eigen partij maar die werd in 2007 niet tot de verkiezingen toegelaten. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft dat besluit inmiddels onderuit gehaald. Maar tot gevolgen heeft dat tot nu toe niet geleid. Ryhzkov heeft nu zijn eigen talkshow en is een gerenommeerd columnist. Kasyanov was onder president Poetin een tijdlang premier, maar raakte daarna uit de gratie. Samen met Ryhzkov begon hij een tijd terug een nieuwe liberale partij. Die werd echter evenmin toegelaten tot de verkiezingen. Beiden hebben veel kritiek op alle aan de verkiezingen deelnemende partijen. Maar beiden krijgen ook de vraag hoe zij in de tijd dat ze veel invloed hadden, gehandeld hebben. Interessant is het in ieder geval zeker.

Ik loop langs de razenddrukke Tverskaja naar mijn hotel. Van verkiezingsactiviteit op straat is weinig te merken. Er hangen alleen heel veel posters van Verenigd Rusland, en van de Centrale Kiesraad. De gelijkenis van beide posters is dermate dat het nationale en internationale aandacht getrokken heeft. De Kiesraad heeft besloten dat er geen regels zijn geschonden. De andere partijen denken daar geheel anders over. Zoals er over zoveel zaken gestreden wordt. Officiële klachten zijn er overigens volgens de Kiesraad niet binnengekomen. Ook dat wordt door anderen bestreden. Ik neem van alles notie. Ik heb heel wat te melden in mijn eindverslag dat in januari in Straatsburg behandeld zal worden. In de avond houdt de Griekse ambassadeur een eenvoudige receptie vanwege de aanwezigheid van mijn Griekse collega. Omdat de Grieken platzak zijn, wordt de receptie gesponsord, door onder andere Coca Cola. Tsja..