De Jong wil Europees Parlementair onderzoek naar EU Agentschappen
Europese agentschappen worden opgericht door een handjeklap tussen de Europese lidstaten en de Europese Commissie, wat heeft geleid tot een wildgroei aan agentschappen. Het toezicht op het functioneren van de agentschappen en op de uitgaven schiet ernstig tekort. Dat zijn de belangrijkste uitkomsten van een onderzoek door de Radboud Universiteit Nijmegen in opdracht van de SP-Eurofractie. SP-Europarlementariër Dennis de Jong: ‘Het onderzoek maakt duidelijk dat er ernstige problemen zijn met het functioneren van deze EU agentschappen. Ik wil dit jaar nog een Europees Parlementair onderzoek naar de effectiviteit van Europese agentschappen’.
Wildgroei Vanaf het begin van de jaren negentig is het aantal Europese Agentschappen exponentieel gegroeid. Tot 1990 waren er slechts drie Agentschappen, in de jaren negentig kwamen er 11 bij en in het eerste decennium van deze eeuw nog eens 25. In 2011 zijn er drie nieuwe agentschappen opgericht voor financieel toezicht waardoor er nu meer dan 40 Agentschappen in 18 Europese lidstaten zijn. De Europese Commissie ziet, volgens de onderzoekers, het instellen van Europese Agentschappen als een middel om het aantal ambtenaren dat bij de Europese Commissie werkt kunstmatig laag te houden. Voor de lidstaat levert de vestiging van een Agentschap werkgelegenheid en prestige op. Dit lijdt tot volgens de onderzoekers tot een wildgroei. De procedure moet daarom ook transparanter worden.
Falende verantwoording en controle Europese agentschappen kosten jaarlijks bijna 2 miljard Euro . Er wordt door de Europese Agentschappen weliswaar verantwoording afgelegd over de bestede miljoenen, maar hierbij wordt niet gekeken naar de effectiviteit van de bestedingen. De Jong: ‘Ik wil dan ook weten of hetzelfde werk voor minder geld kan worden gedaan’. Volgens de onderzoekers heerst er door de autonome status van de Agentschappen een onverantwoorde cultuur waarbij alleen intern verantwoording wordt afgelegd aan de leiding van de agentschappen, maar niet aan het Europees Parlement.
Agentschappen in opspraak De afgelopen jaren zijn verscheidene EU agentschappen in opspraak geraakt. Zo heeft de Europese fraudebestrijdingsinstelling OLAF deze zomer een onderzoek aangekondigd naar het toelaten van een omstreden medicijn door het Europees Medicijn Agentschap. Eerder dit jaar kondigde OLAF ook een onderzoek naar corruptie bij Eurojust aan. Daarnaast is er op aandringen van het Europees Parlement een onderzoek van de Europese Rekenkamer gestart bedoeld om belangenverstrengeling te voorkomen. Ook het voedselveiligheid agentschap is het afgelopen jaar verschillende keren in opspraak geraakt door vermeende nauwe financiële banden tussen grote bedrijven en experts. De Europese politieacademie is al jaren vanwege voor privédoeleinden aangewend publiek geld onder verscherpt toezicht geplaatst. Bij Europol was er eerder dit jaar een zaak met betrekking tot vriendjespolitiek rondom personeelsbenoemingen. Ook het Europees Spooragentschap, dat op twee plaatsen gevestigd is, blijft vanwege de hoge vestigingskosten hierdoor onderwerp van discussie. De onderzoekers stellen daarnaast vast dat Europese burgers bij agentschappen vaak helemaal buitenspel staan.
