Raad van Europa: 'Arabische wereld verdient steun'

De parlementaire assemblee van de Raad van Europa stuurt haar vijf fractievoorzitters komende week naar Tunesië voor besprekingen met de waarnemend president en vertegenwoordigers van de revolutionaire beweging die president Ben Ali ten val bracht, na dertig jaar dictatuur. Onder hen SP-senator Tiny Kox namens Verenigd Europees Links. Kox: 'Europa heeft veel fout gedaan in de Arabische wereld. We gaan kijken of we nu beter kunnen samenwerken.'

De Raad van Europa, waarin de parlementen van 47 Europese landen vertegenwoordigd zijn, biedt de landen van de Arabische wereld waar sprake is van ontluikende democratie, nauwere samenwerking aan. Marokko en Palestina stellen dat op prijs. Of ook Tunesië is geïnteresseerd, horen de vijf fractievoorzitters komende week in Tunis. Daar overleggen ze ook met de ambassadeurs van verschillende Europese landen over de recente ontwikkelingen.

Kox: 'In Tunesië hebben de mensen zelf een einde gemaakt aan de dictatuur, zonder buitenlandse inmenging. Ik ben benieuwd te horen hoe ze nu verder willen. In juli wordt er een grondwetgevende vergadering gekozen en daarna een parlement en president. Dat is een andere aanpak dan in Egypte. Daar worden eerst parlements- en presidentsverkiezingen gehouden in het najaar. Daarna komt de Grondwet aan bod. Er is duidelijk niet één weg uit de dictatuur en naar de democratie. Elk land zoekt zijn eigen weg en zo hoort het ook.'

Tunesië was het eerste land waar de bevolking een einde maakte aan de dictatuur. Daarna volgde Egypte. In buurland Libië wordt nog volop gevochten tussen opstandelingen en de troepen van dictator Gadaffi. De NAVO voert sinds enkele weken bombardementen uit tegen kolonel Kadhafi. Over de noodzaak en legitimiteit is Europa ernstig verdeeld. Dat bleek ook deze week in de vergadering van de parlementaire assemblee in Straatsburg. Kox: 'De Verenigde Naties vroegen om bescherming van de burgerbevolking. Heel goed. Maar nu fungeert de NAVO feitelijk als de luchtmacht van de opstandelingen. Dat gaat te ver, heb ik betoogd. We moeten niet doorgaan met bombarderen maar alles doen om een staakt-het-vuren te realiseren.'

Deze week bezocht de Turkse minister-president Erdogan de parlementaire assemblee in Straatsburg om zijn vredesinitiatief inzake Libië toe te lichten. Kox: 'Terwijl Groot-Brittannië en Frankrijk meer militaire actie willen, pleit de Turkse premier voor onderhandelingen. Ik hem hem daarvoor geprezen. Maar ik heb hem ook gevraagd of, als hij zo voor democratische verandering in de Arabische wereld is, het geen tijd wordt dat hij zijn belofte aan zijn eigen inwoners waar maakt om de kiesdrempel van 10% te verlagen. Dat geeft kleinere partijen een eerlijker kans. Turkije kan een hoofdrol spelen in de ontwikkelingen in de Arabische wereld. Maar dan moet het zelf ook durven democratiseren.'

Ondertussen heeft de Raad van Europa het verzoek van de parlementen van Marokko en Palestina voor nauwere samenwerking in behandeling genomen. In juni valt een besluit over het Marokkaanse verzoek, in oktober over het Palestijnse. Om dat laatste verzoek toe te lichten komt de Palestijnse president Abbas op 23 juni naar de Assemblee in Straatsburg. Kox: 'Ik ben rapporteur over dat verzoek en heb de president tijdens mijn werkbezoek aan Palestina uitgenodigd. Hij was meteen akkoord.'

Voorafgaand aan zijn bezoek aan Straatsburg bezoekt de Palestijnse president op 21 en 22 juni Nederland.