Kox tegen Rutte: ‘Wet slecht? Wet weg!’

‘Het kabinet Rutte moet in de Eerste Kamer knokken voor elk wetsvoorstel dat het voorlegt. De nieuwe regering krijgt niks cadeau in de Senaat. Als er niet wordt geluisterd naar wat een meerderheid in de Eerste Kamer vindt, loopt de regering het risico dat haar voorstellen sneuvelen.’ Die conclusie trekt SP-fractievoorzitter Kox na de eerste confrontatie in de Senaat met de nieuwe regering, die daar slechts gesteund wordt door CDA en VVD. Binnenkort blijkt of de boodschap is overgekomen.

Premier Rutte verscheen voor de eerste keer in de Eerste Kamer, die haar algemene beschouwingen hield over het regeer- en gedoogakkoord en de begroting voor 2011. Rutte maakte snel duidelijk dat hij de bijzondere positie van zijn kabinet in de Senaat begrijpt. Hij kan er, in tegenstelling tot de Tweede Kamer, niet rekenen op vooraf vastgelegde steun van een meerderheid. Waar de PVV in de Tweede Kamer de regering gedoogt, is die partij afwezig in de Eerste Kamer. CDA en VVD hebben slechts 35 van de 75 zetels. De oppositionele meerderheid is niet van plan slechte voorstellen toch maar te laten passeren. SP-fractieleider Kox: ‘De rollen zijn nu omgedraaid. De regering kan geen coalitiemeerderheid dwingen haar te steunen. De Eerste Kamer kan nu de regering dwingen rekening te houden met de opvatting van de meerderheid. Zo niet, dan gaat gelden: Wet slecht? Wet weg!’

Op initiatief van de SP en de PvdA diende de gezamenlijke oppositie in de Eerste Kamer slechts moties in waarvan vast staat dat ze op een meerderheid kunnen rekenen als ze binnenkort in stemming worden gebracht. In de moties spreekt de Senaat zich uit tegen de verhoging van de BTW op podiumkunsten, tegen de dreigende aantasting van internationaalrechtelijke verdragsverplichtingen en tegen het maken van ongefundeerd onderscheid tussen islam en andere religies en levensbeschouwingen. Ook wil de Senaat, op voorstel van de SP, alternatieven voor de voorgenomen drastische bezuinigingen op de sociale werkvoorziening en de Wajong-regeling voor jonggehandicapten.

Kox wees op het bijzondere karakter van Eerste Kamermoties: ‘Wij zijn een Kamer van weinig moties en precies daarom willen we dat er veel rekening mee wordt gehouden. Als u dat niet doet, als u wind zaait, kan u storm oogsten. En daar komen soms ongelukken van.’ Ter illustratie overhandigde hij de premier het nieuwe boek ‘Watersnood’ van SP-senator Kees Slager over alle keren dat de Nederlandse delta in het verleden onder water liep. Kox: ‘Dat lijkt ons een mooie metafoor voor de doorgebroken dijken van onze economie, waardoor we nu veel water in de polder in Nederland en in de Europese Unie hebben en u ons vertelt dat het pompen of verzuipen is. U probeert dijkbreuken te dichten, maar wellicht is het tijd voor een nieuw Deltaplan voor een anders ingerichte economie en samenleving, met minder toeval en meer zekerheid?’

Premier Rutte is zich bewust van de gewijzigde verhoudingen in de Staten-Generaal. Hij waarschuwde voor een patstelling tussen Tweede en Eerste Kamer. Volgens hem stuit een aantal wensen van de meerderheid van de Eerste Kamer op verzet van een meerderheid in de Tweede Kamer. Kox deelde hem mee dat dat het probleem van de regering is: ‘U hebt de keuze wat u ons voorlegt. Maar wij hebben hier de eindbeslissing over welk voorstel kracht van wet krijgt en welk niet.’ Ook PvdA-fractievoorziter Noten waarschuwde de premier goed na te denken vooraleer moties van de Senaat af te wijzen. Anders kan dat leiden ‘tot verkeerde dynamiek’ aldus Noten, die wees op het eerstvolgende treffen tussen regering en Senaat over twee weken, wanneer de regering afhankelijk is van de Eerste Kamer voor het doorgaan van haar belastingplan voor 2011.

Lees hier de volledige inbreng van de SP-fractie.