Crisis- en Herstelwet tast rechtspositie van burgers aan

De Crisis- en Herstelwet tast de rechtspositie van burgers aan, staat op gespannen voet met Europese regelgeving en rechtbanken zullen het door het wetsvoorstel zo druk krijgen dat zij niet meer toekomen aan het eigenlijke werk. Dat was de oogst van de hoorzitting die Senaat dinsdag organiseerde over het belangrijkste voorstel van de regering om Nederland na de economische crisis weer vlot te trekken. Diverse deskundigen die de Senaat dinsdag hoorde over de Crisis- en Herstelwet hebben stevige kritiek op het wetsvoorstel van de regering. Zij voorzien grote problemen bij de uitvoering van deze wet.

De hoorzitting is een initiatief van de Eerste Kamer die na twee schriftelijke vragenrondes zo weinig informatie van de regering had gekregen dat zij besloot om zelf verschillende experts op het gebied van Europese regelgeving, ruimtelijke ordening en onteigening uit te nodigen. Senator Vliegenthart is tevreden met het resultaat: “We hebben vandaag op een dag meer informatie gekregen dan in twee maanden van de regering. Het is goed dat de Eerste Kamer serieus werk maakt van deze wet, want de gevolgen zijn nauwelijks te overzien en zijn bijzonder ingrijpend voor burgers en het milieu.”

Zo betoogde Selma van Velsen, expert op het gebied van het omgevingsrecht, dat het voorstel van de regering niet de verenigen is met Europese regelgeving. Om bouwprojecten sneller te laten verlopen, wil de regering in een aantal gevallen toestaan dat alternatieven voor een plan niet langer in kaart hoeven worden gebracht. Volgens Van Velsen is dit hoogstwaarschijnlijk in strijd met Europese regels en is de verwachte tijdswinst sowieso te verwaarlozen. De Raad voor de Rechtspraak verwacht meer nadelen dan voordelen van de wet. Vertegenwoordigers van de Raad, Joost van Dijk en Hans Verbeek vroegen zich af wat deze wet nu bijdraagt aan het sneller uitvoeren van grote bouwplannen. De Crisis- en Herstelwet lijkt zaken eerder gecompliceerder te maken. Tot eenzelfde oordeel kwam planoloog Paul Kersten. “Het is onmogelijk om nu de winnaars en de verliezers van het wetsvoorstel te benoemen. De wet is te gecompliceerd en een belangenafweging is daarom nauwelijks te maken.” Tenslotte concludeerde jurist Jan Frans de Groot, specialist op het gebied van grondonteigening, dat het wetsvoorstel op dit terrein de rechtszekerheid van burgers ondergraaft. De Crisis- en Herstelwet zou het makkelijker moeten maken om grond onteigenen, maar dat gaat ten koste van de rechtspositie van burgers ten opzichte van de overheid.

Vliegenthart: “Het beeld dat uit de hoorzitting naar voren komt, is dat de regering in haar poging daadkracht te tonen tal van principiële bezwaren terzijde heeft geschoven. Belangrijke spelers zoals de Raad voor de Rechtspraak zijn niet eens door de regering gehoord. De Eerste Kamer dient wetten te toetsen op hun samenhang met andere wetten en de vraag te beantwoorden of de wet in de praktijk ook uitvoerbaar is. Op basis van wat we vandaag hebben gehoord, kan het antwoord op deze vragen alleen maar negatief zijn.” Op 2 maart vergadert de Commissie Verkeer en Waterstaat verder over de Crisis- en Herstelwet.