Regering geeft rijkelui miljoenen erfbelasting terug; alleen SP tegen
Met alleen de stemmen van de SP tegen, gaat de Eerste Kamer akkoord met de nieuwe Successiewet. Voor het eerst in 150 jaar worden de tarieven van deze erfbelasting ingrijpend verlaagd. Mensen met het meeste geld krijgen verreweg de grootste belastingverlaging. “Onbegrijpelijk, onrechtvaardig en niet effectief”, zegt SP-senator Geert Reuten. “De regering bereidt draconische bezuinigingen in 2010 voor, maar krijgt het parlement aan de vooravond daarvan zover om akkoord te gaan met een belastingcadeau van vele miljoenen aan de allerrijksten. Benieuwd hoe dat wordt uitgelegd aan de kiezers!”
Voorafgaand aan het debat had Reuten precies berekend wie het meeste van de belastingverlaging zou profiteren. Tijdens het eerdere debat in de Tweede Kamer had staatssecretaris de Jager nog volgehouden dat daarover niets met zekerheid te zeggen viel. De berekeningen van de SP-senator laten echter glashelder zien dat de erfbelastingverlaging vooral in het voordeel is van mensen die een zeer grote erfenis krijgen. Bijna eenderde van de verlaging slaat neer bij de top 5% van de vermogensverdeling. Dat zijn mensen die een vermogen van meer dan een half miljoen euro hebben - omdat ze dit al hadden of omdat ze het door erfenis hebben verkregen. Die top 5% gaat er relatief het meest op vooruit. Maar de hele top 35% van de vermogensverdeling gaat er fors op vooruit en toucheert het overgrote deel van de totale belastingverlaging: ruim tweederde. Gemeten naar individuen krijgt de top 1% van de kinderen die erfbelasting betalen een 108 maal grotere belastingreductie dan de 33% aan de onderkant (erfenissen tot 25.000 euro). Bij individuen van buiten de directe familie krijgt de top 1% zelfs een 224 maal grotere reductie dan degenen aan de onderkant. Reuten: “Verlaging van de erfbelasting is niet verstandig; maar om zo’n verlaging hoofdzakelijk aan de rijken toe te meten, is ook volstrekt onrechtvaardig.”
PvdA-senator Leijnse had naar eigen zeggen ‘het ook liever anders gezien’. Hij steunde per saldo echter toch het wetsvoorstel, omdat de regering de kosten van de operatie dekt door elders gaten in de belastingwetgeving te dichten. Daardoor kunnen rijkelui voortaan minder makkelijk hun inkomstenbelasting ontduiken. Leijnse vergeleek de staatssecretaris met een gemankeerde Robin Hood: “Hij neemt van de rijken – maar geeft het ook weer meteen aan hen terug. Arme mensen kunnen van deze regeling geen brood bakken.”
Reuten noemde het argument van de PvdA dat de rijken zelf hun erfbelastingverlaging betalen door het afsluiten van belastingontduikingsroutes, onzuiver: “Rijkelui moeten ook gewoon hun belasting betalen, niet ontduiken. Als de regering daar maatregelen tegen neemt, is het volstrekt onlogisch om de opbrengst weer meteen naar de rijkelui terug te sluizen. In die redenering zouden mensen met weinig geld ook beter de belasting ontduiken. Dan zouden ook zij daarvoor worden beloond. Helemaal krom: wie netjes betaalt krijgt niks terug, wie de belasting ontduikt, krijgt miljoenen terug.”
De SP-senator maakte op het einde van het debat nog een bijzondere historische vergelijking: “Precies 150 jaar was ons land ook in financiële en economische crisis. De regering toen verhóógde echter de erfbelasting, met bijna een kwart – en verlaagde met de opbrengst ervan de belasting op eerste levensbehoeften. Dat was nog eens verstandig en rechtvaardig! Het huidige voorstel verdient geen van beide kwalificaties. Dat beloont belastingontduikers en vergroot de vermogensverschillen in Nederland.”
