Paulus Jansen: ‘Het echte probleem is de woningnood’

“De beste manier om een einde te maken aan het kraken, is de woningnood oplossen.” Dat stelt SP-Kamerlid Paulus Jansen in reactie op het bericht dat CDA, VVD en ChristenUnie een kraakverbod willen regelen. “Als er genoeg woningen zijn, heeft niemand meer een reden om te kraken. Wie het dan nog doet, gewoon om ergens gratis of goedkoop te kunnen wonen, kan dan hard worden aangepakt.”

Kraken is veertig jaar geleden ontstaan als protestvorm tegen de woningnood. Hoe kijkt de SP aan tegen kraken? Jansen: “Kraken om een misstand aan te kaarten was en is een legitiem actiemiddel. Woningnood moet immers aan de kaak worden gesteld – zeker wanneer gelijkertijd sprake is van leegstand. Er wordt echter ook gekraakt door mensen die voor zichzelf gratis woon- of werkruimte willen hebben, en die soms hun hand niet omdraaien voor geweld en overlast. De SP is tegen deze vorm van voorkruipen en tegen asociaal gedrag, we vinden het prima dat daar wat tegen ondernomen wordt.”

Het CDA, VVD en Christenunie willen in hun initiatiefvoorstel kraken strafbaar stellen, met een hoge maximale straf van twee jaar en acht maanden. Tegelijkertijd zeggen ze iets te willen doen tegen de leegstand. “Ze komen echter niet veel verder dan een meldings- en overlegplicht en het recht van de gemeente om bij langdurige leegstand een andere gebruiker te mogen voordragen. Het is zeer aannemelijk dat dit weinig of geen effect heeft voor het effectief aanpakken van leegstand. Daarvoor zijn krachtiger middelen nodig, bijvoorbeeld een leegstandsheffing of het niet langer fiscaal aftrekbaar maken van de kosten van leegstand.”

Is die aanpak van leegstand het belangrijkst? “Nee, de kern van het probleem is de woningnood. De overheid zou zich het lot van woningzoekenden en starters op de woningmarkt moeten aantrekken. Ze moeten zorgen dat er méér betaalbare woningen gebouwd worden, minder gesloopt wordt waar dat niet nodig is.”

Doet het kabinet daar dan niets aan? “De afgelopen vijfentwintig jaar is precies het omgekeerde gebeurd: de goedkope leningen aan de woningcorporaties zijn beëindigd, het aandeel sociale huur is gedaald van 70 naar 25% en de woningbouw wordt vooral aan de markt overgelaten. Dit kabinet heeft helaas niet gezorgd voor een omslag, het gaat gewoon voort op de weg van haar Paarse voorgangers: de markt moet het maar oplossen. Het motto zou moeten zijn: bouwen en nog eens bouwen.”