Remi Poppe stuurt brief aan asbestbedrijf Eternit

Geachte directie,

Begin jaren negentig bracht ik een bezoek aan uw bedrijf in Goor. Ik constateerde daar ernstige onrechtmatigheden in het gebruik van asbest die in strijd waren met de toenmalige wet. Mede als gevolg van mijn melding aan het Directoraat generaal van de Arbeid zijn er vergaande eisen aan Uw bedrijf gesteld, waarop toen door uw bedrijf besloten is, vooruit lopend op een wettelijk verbod op asbestgebruik, te stoppen met asbestverwerking, en de bedrijfsruimten van asbestvezel te saneren. Direct na mijn aantreden als kamerlid heb ik het asbestprobleem, met name de vervuiling van paden en wegen rond uw bedrijf in Goor, aan de orde gesteld. Het resultaat was dat er een landelijke asbestsaneringsregeling kwam. Enkele jaren later bezocht ik uw bedrijf in Kapelle-op-den-Bos (België) . Het was voor mij een verbijsterende ervaring dat Eternit, onder dezelfde directievoering als Uw bedrijf in Goor, gewoon door ging met verwerking van asbest en asbestcement buizen op de draaibank verwerkte. Het was U toen zeker duidelijk dat dit een ‘dodelijke activiteit’ genoemd mocht worden, gezien de sanering van asbest van Uw bedrijf in Goor. U ging toen dus willens en wetens door met uw productie en bracht daarmee personeel en omwonenden in België in gevaar. De asbestbuizen werden op de draaibank bewerkt waarbij het asbest, zoals ik zelf heb kunnen vaststellen, zich door het hele bedrijf en daarbuiten verspreidde. Ik heb dit direct bij de toenmalige Belgische minister van Tewerkstelling gerapporteerd. Waarna ook in België de wetgeving rond asbest is aangepast. Helaas moet ik constateren dat de afgelopen jaren als gevolg van Uw hardnekkig jarenlang volhouden van asbestverwerking, ondanks kennis over de risico’s, zich steeds meer asbestslachtoffers openbaren. Er zijn door Nederlandse rechters een aantal bindende juridische uitspraken gedaan over uw verantwoordelijkheid voor slachtoffers als gevolg van blootstelling aan asbest. Het is om die redenen dat ik uw aandacht vraag voor een aantal asbestkwesties, die uw bedrijf aangaan.

1. Asbestcement producten van Eternit Uw bedrijf heeft tussen 1937 en 1994 grote hoeveelheden asbestcement producten in de vorm van vlakke platen, golfplaten en buizen geproduceerd en in het maatschappelijk verkeer gebracht. Een groot deel van deze producten is thans nog in allerlei vormen en op allerlei locaties in het hele land aanwezig. Ik wijs in dat verband met name op de zeer grote aantallen asbestcement golfplaten, die op boerenschuren en gebouwen aanwezig zijn. Verder verwijs ik in dat verband ook naar de publicatie ‘Asbest in kaart, een historisch onderzoek naar het asbestgebruik in Nederland’, gepubliceerd door Historisch Onderzoeksbureau ReGister in maart 2006.

De door uw bedrijf geproduceerde asbestcement producten, met name de golfplaten en de vlakke platen, vormen een bedreiging voor mens en milieu, aangezien deze producten inmiddels zodanig oud zijn geworden dat er verwering van deze producten optreedt, waardoor asbestvezels uit de producten vrijkomen. Daarnaast is er sprake van het vrijkomen van asbest uit deze producten bij het dagelijkse gebruik, maar ook bij onopzettelijke beschadigingen en veranderingen aan deze producten.

Voor zover er reeds sanering van deze op zich gevaarlijke Eternit-producten heeft plaatsgevonden, waren daaraan hoge kosten verbonden. Naar de mening van de SP is de noodzakelijkheid van het verwijderen c.q. saneren van uw asbestcement producten zonder meer aangetoond. Aangezien u als bedrijf destijds bekend was met het gevaar verbonden aan het normale gebruik van deze producten dient u naar onze mening in te staan voor de verwijdering en sanering van genoemde producten voor uw rekening. Ook is er naar onze mening sprake van een terugroepverplichting bij uw bedrijf, nu u destijds willens en wetens de gevaarlijke producten hebt geproduceerd en in het verkeer hebt gebracht en van de huidige eigenaren of gebruikers van uw producten in redelijkheid niet verwacht mag worden dat zij de sanering en verwijdering van deze producten voor hun rekening nemen. Ik verneem derhalve graag van u of uw bedrijf bereid is genoemde producten terug te roepen c.q. terug te halen voor uw rekening.

2. Eternit-afval Zoals u bekend is, is er in de regio Hof van Twente op een groot aantal locaties Eternit-afval aangetroffen dat door uw bedrijf tussen 1945 en 1975 om niet is weggegeven aan omwonenden en derden. Door dit Eternit-afval is er een groot milieuprobleem ontstaan dat de overheid, mede op mijn inzet als Tweede Kamerlid, heeft genoopt om tot sanering van deze met Eternit-afval vervuilde locaties over te gaan. Ik heb gezien dat het Gerechtshof te Arnhem dit jaar in een tweetal u bekende rechtszaken heeft geoordeeld dat uw bedrijf in ieder geval vanaf 1967 jegens asbestslachtoffers onrechtmatig heeft gehandeld door het bedrijfsafval zonder passende waarschuwing weg te geven en daarmee in het maatschappelijk verkeer te brengen. Ik verwijs in dat verband ook naar de recente publicatie van H. Sinninghe Damsté e.a. in het NTvG van 3 november 2007, waarin het verband tussen het Eternit-afval in het milieu in de regio Twente en een verhoogde mesothelioomincidentie in die regio wordt aangetoond. Er kan derhalve naar mijn mening in redelijkheid geen twijfel over bestaan dat uw bedrijf aansprakelijk is voor die mesothelioomgevallen in de regio Hof van Twente, die veroorzaakt zijn door contact met asbeststof dat afkomstig is uit uw bedrijfsafval. Ik heb echter ook moeten constateren dat u tot nu toe slechts op beperkte schaal bereid bent om slachtoffers schadevergoeding te betalen. Ik ben van mening dat u hiermee, zeker maatschappelijk gezien, onredelijk handelt. Bovendien dwingt u, door uw opstelling in deze, zgn. milieuslachtoffers telkens weer lange en kostbare rechtszaken te voeren. Naar de mening van de SP dient aan deze situatie zo spoedig mogelijk een einde te komen. Ik wil u derhalve bij deze nadrukkelijk oproepen om uw beleid terzake te wijzigen en u bereid te verklaren om aan alle mesothelioomslachtoffers, die in het milieu in de regio Twente zijn blootgesteld, passende schadevergoedingen te betalen.

Graag verneem ik of uw bedrijf daartoe bereid is.

Uw reactie zie ik graag op korte termijn tegemoet.

Hoogachtend,

Remi Poppe SP Tweede Kamerlid