Agnes Kant wil onafhankelijkheid wetenschap en artsen versterken

Tweede-Kamerlid Agnes Kant presenteert vanmiddag haar initiatiefnota met voorstellen die de macht van de farmaceutische industrie kunnen indammen. Zij doet dit op een minisymposium in Den Haag over de invloed van de industrie op het onderzoek naar geneesmiddelen en het voorschrijfgedrag van artsen.

“De ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen wordt voor een belangrijk deel betaald door de farmaceutische industrie,” constateert Kant. “Ook veel klinische trials, waarbij de geneesmiddelen worden getest op proefpersonen, worden betaald door de industrie. Naast de bijdrage aan de volksgezondheid, heeft de farmaceutische industrie uiteraard ook economische belangen. Het is de vraag of onderzoek betaald door farmaceuten altijd onafhankelijk genoeg is. In internationale medische tijdschriften zijn de laatste jaren nogal eens voorbeelden te vinden waaruit blijkt dat deze onafhankelijkheid onder druk staat.”

“Waarom moeten we ons hierom druk maken? Onafhankelijk geneesmiddelenonderzoek is noodzakelijk voor een objectieve beoordeling van gewenste en ongewenste effecten van een geneesmiddel. Die onafhankelijke beoordeling is van belang voor een goede keuze van artsen voor het beste en meest veilige geneesmiddel.”

“Er moet vooral ook academische vrijheid zijn, universiteiten dienen hun eigen agenda te kunnen volgen van door nieuwsgierigheid gedreven onderzoek. En niet de patenten maar de patiënten moeten uiteindelijk de doorslag geven.”

Kant, behalve Tweede-Kamerlid voor de SP ook epidemiologe, doet in haar initiatiefnota vijfentwintig voorstellen om de onafhankelijkheid van het medisch onderzoek en het voorschrijfgedrag van artsen beter te waarborgen en het toezicht hierop te vergroten. Een greep:

- Meer geld voor medisch wetenschappelijk onderzoek van de overheid De wetenschappen moeten meer greep krijgen op het stellen van prioriteiten in medisch onderzoek.

- Instelling van een Nationaal Fonds Geneesmiddelenonderzoek Door het instellen van een onafhankelijk Nationaal Fonds Geneesmiddelenonderzoek kan een buffer worden geschapen tussen financiering en onderzoek. Dit voorkomt rechtstreekse financiële banden tussen de farmaceuten en de onderzoekers.

- Versterking onafhankelijke positie wetenschappelijke onderzoekers Openbaarheid van vergoedingen voor onderzoek. Recht op publicatievrijheid. Onderzoeksresultaten moeten openbaar toegankelijk en beschikbaar zijn, zodat wetenschappelijke kennis ten goede komt aan het algemeen belang. In de opleiding voor artsen en onderzoekers moet meer aandacht komen voor het beoordelen van onderzoek, omgang met de industrie, gedragscodes en voorschrijfgedrag.

- Het toezicht moet beter Voorwaardelijke registratie. Verplicht bewakingen en onafhankelijk onderzoek naar bijwerkingen. Alle geneesmiddelenonderzoek moet getoetst door een toetsingscommissie, die gegarandeerd onafhankelijk moet zijn.

- Terugdringen van geneesmiddelenmarketing De regels voor reclame en marketing moeten aangescherpt en eenduidiger worden. Het directe toezicht op marketingactiviteiten moet weer door de Inspectie plaatsvinden en niet afhankelijk zijn van zelfregulering. Buitengewoon teleurstellend op dit punt is de Geneesmiddelenwet dit de Tweede Kamer deze week behandeld.

Kant: “Bij mijn initiatief ben ik geïnspireerd door onderzoekers en artsen die veel waarde zijn blijven hechten aan medische onafhankelijkheid. Hun terechte ongerustheid en bevlogenheid en hun goede voorstellen voor een betere waarborging van onafhankelijk onderzoek en voorschrijfgedrag zijn de basis voor deze nota. Later deze week praat de Kamer over de Geneesmiddelenwet. Hopelijk draagt deze nota bij aan een goede discussie en concrete verbeteringen.”