NAVO: van alle fronten slecht nieuws
‘Niet terroristen, gemankeerde staten en de verspreiding van massavernietigingswapens zijn onze grootste bedreiging. Het allergrootste gevaar voor de wereld is het structurele gebrek aan welvaart, democratie en vrede. De miljarden voor bewapening van de NAVO zouden we daarom beter investeren in de sociale, economische en democratische ontwikkeling van de wereld. Daarover zouden we hier een debat moeten voeren.’
Demonstratie in Kopenhagen tegen geheime gevangenentransporten van de Amerikaanse CIA (rechts Tiny Kox)
Met die uitspraak nam SP-senator Kox deze week in Kopenhagen nadrukkelijk stelling tegen een (overigens breed gesteunde) resolutie van de parlementaire assemblee van de NAVO om ’s wereld grootste militaire organisatie meer macht en middelen te geven om sneller en flexibeler te kunnen optreden. Hij gaf ermee ook tegengas aan de bewering van secretaris-generaal De Hoop Scheffer dat niemand meer vraagt om een fundamenteel debat over het bestaansrecht van de NAVO.
Tijdens de jaarvergadering van de assemblee werden de afgevaardigden van de parlementen van de lidstaten geïnformeerd over de huidige NAVO-operaties in Afghanistan, Irak en Kosovo. Van alle fronten komt vooral slecht nieuws. In Kosovo is geen zicht op een aanvaardbare oplossing van het slepende conflict. Daardoor duurt de scheiding van bevolkingsgroepen voort. In Irak traint de NAVO op verzoek van de Iraakse regering het leger en de politie om het land te helpen stabiliseren. De Brits-Amerikaanse bezetting blijft echter dagelijks nieuw verzet oproepen. Irak is inmiddels tot broedplaats en slagveld voor terroristen geworden, waar Britten en Amerikanen steeds verder wegzinken in het door henzelf veroorzaakte militaire moeras. De NAVO kan daarin meegetrokken worden. Desalniettemin overweegt de NAVO haar operatie in Irak uit te breiden. In Afghanistan zijn de Taliban en Al Qaida verslagen maar het land wordt nu gedomineerd door drugsbaronnen, warlords en corrupte politici. Er is geen fatsoenlijk bestuur, geen belastingheffing en geen politiek systeem met politieke partijen. Het parlement is gekozen langs etnische lijnen en staat onder invloed van de regionale machthebbers.
Secretaris-generaal De Hoop Scheffer drong in zijn toespraak tot de NAVO-assemblee aan op nauwere samenwerking in Afghanistan tussen de NAVO-geleide vredesmissie en de Amerikaanse operatie ‘Enduring Freedom’. Veel lidstaten zijn daartegen omdat de Amerikaanse oorlogsvoering zich niet laat verenigen met de NAVO-geleide wederopbouwmissie in de rest van het land. Ook de schending van internationaal recht door de Amerikanen bij de behandeling van gevangenen roept weerstand op, ook in Denemarken. Voor de ingang van het Deense parlement waar de assemblee vergaderde, demonstreerden de Kamerleden van de Rood-Groene Alliantie in gezelschap van de SP-senator tegen geheime gevangenentransporten van de Amerikaanse CIA via Europese landen (waaronder Denemarken) van en naar Afghanistan en Guantanamo. Een andere interparlementaire assemblee, die van de Raad van Europa, is inmiddels een onderzoek gestart naar deze nieuwe schending van verdragen inzake krijgsgevangenen. Ook in Afghanistan lijkt het verzet tegen de buitenlandse troepen toe te nemen. Nederland heeft in Afghanistan zowel troepen aan de NAVO als aan de Amerikanen beschikbaar gesteld en heeft plannen om de militaire aanwezigheid in het land nog verder uit te breiden. Daarmee dreigt ook Nederland steeds verder verstrikt te raken in de tegenstrijdige operaties in het land.
De NAVO-assemblee nam ook een resolutie aan die Rusland oproept maatregelen te nemen in verband met haar grote hoeveelheid massavernietigingswapens. Die resolutie kreeg de steun van de SP, mét de kanttekening dat er nu ook zo’n resolutie voor de Verenigde Staten zou moeten komen, die immers de meeste massavernietigingswapens bezitten.