Van Velzen wil opheldering over verdwijnen dossier Khan

Tweede-Kamerlid Krista van Velzen heeft minister Donner (Justitie) vrijdagavond gevraagd om een diepgravend onderzoek naar de verdwijning van het strafdossier van de Pakistaanse kerngeleerde Abdul Qadeer Khan. De paperassen zijn niet meer te vinden in het archief van de rechtbank Amsterdam, waar hij in 1983 werd veroordeeld wegens diefstal van geheime informatie over kernwapens van het Almelose Urenco. Leeser-Gassan, vertrekkend vice-president van de rechtbank in Amsterdam, suggereert dat de CIA een rol heeft gespeeld bij deze verdwijning.

Rechters en de archivaris hebben geen idee waar het dossier is gebleven. Leeser-Gassan vindt het "verbijsterend en ongehoord voor ons" dat iemand kennelijk een dossier kan laten verdwijnen. Zij vermoedt nu dat dit te maken heeft met de bemoeienissen van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA in deze kwestie.

SP-woordvoerder Van Velzen houdt zich al jaren bezig met de zaak-Khan. Dat hier een zeer schimmig spel wordt gespeeld, is haar al langer duidelijk, maar ook zij werd verrast door het opmerkelijke nieuws. “Ik wil opheldering van minister Donner over de gang van zaken en vooral over eventuele inmenging van de CIA in het Nederlandse strafproces. Er dient een zeer serieus onderzoek te komen naar de verdwijning van het strafdossier. We hebben het hier niet over mapje x-duizend over een willekeurige fietsendief, dat bij een verhuizing achter een archiefkast kan vallen. Het betreft hier een zeer belangrijke strafzaak, waarin het gaat om het werken aan een nucleair arsenaal voor verwerpelijke dictaturen. Hier is echt een diepgravend onderzoek op zijn plaats.”

Leeser veroordeelde Khan destijds tot vier jaar cel wegens diefstal van geheime inlichtingen over nucleaire wapens, maar hij hoefde zijn straf niet uit te zitten. In hoger beroep oordeelde het hof dat er een vormfout was gemaakt en het Openbaar Ministerie liet het daar bij zitten. Leeser snapte destijds niet dat het OM niet opnieuw vervolging heeft ingesteld, omdat dit vrij eenvoudig was geweest.

Onlangs vielen voor de scheidend rechter de puzzelstukjes op hun plek toen zij oud-premier Lubbers op de radio hoorde praten over de bemoeienissen van de CIA met Khan. De Amerikanen wilde dat Khan op vrije voeten zou blijven, omdat zij de gangen van de atoomgeleerde verder wilden bestuderen en zijn netwerk van contacten in kaart will brengen. Met de informatie van Khan heeft Pakistan een kernbom kunnen maken en hij heeft de geheime informatie uit Almelo tevens doorverkocht aan Noord-Korea, Libië en Iran.

Nederland heeft hem toen bewust laten lopen omdat de Amerikanen dat vroegen, aldus Lubbers. “Zo lagen de verhoudingen nu eenmaal in de Koude Oorlog,” zei hij hierover. Overigens ontkende justitieminister Donner eerder dit jaar op vragen van Van Velzen dat de VS enige rol hadden gespeeld. Leeser denkt echter dat Lubbers gelijk heeft en het ook kan weten, omdat hij destijds minister en later premier was. Ze vindt dat de gang van zaken het gezag van de rechtsgang in Nederland aantast.

Van Velzen heeft, behalve opheldering over het dossier en de Amerikaanse bemoeienis, aan Donner gevraagd of Nederland alsnog vervolging van Khan kan instellen. “We hebben het over het stelen van staatsgeheimen, teneinde dictaturen te voorzien van kernwapens. Ik mag toch hopen dat dit niet verjaart. En als dit wel het geval is, moeten we dit natuurlijk onmiddellijk veranderen.”